Dr. T. M. Hofman verwerpt historisch-kritische schriftuitleg

De boodschap van 1 Korinthe 15

In de serie Apeldoornse Studies (nr. 38) verscheen van de hand van dr. T. M. Hofman een belangwekkend boekje, ”Doorgeven of opgeven”. Het is een uitgewerkte vorm van zijn inaugurele rede, uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar in de nieuwtestamentische vakken aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. De ondertitel luidt: ”De opstandingsboodschap van 1 Korinthe 15”.

De inhoud van ”Doorgeven of opgeven” vormt de weerslag van dr. Hofmans onderzoek naar de hermeneutische sleutel die toegepast wordt bij de exegese van 1 Korinthe 15 en van de gehele Bijbel. Uitvoerig gaat de schrijver in op de historisch-kritische methode bij de schriftuitleg. De aanhangers van deze methode stellen de Bijbel gelijk aan andere literaire getuigenissen. Daarom moet ook de Bijbel aan de menselijke rede onderworpen worden. Iedere metafysische of dogmatische aanspraak van absoluut gezag wordt als onwetenschappelijk verworpen. Men meent zich daarbij zelfs op de reformatoren te kunnen beroepen (Den Heyer), die opening zouden gegeven hebben tot het subjectief verstaan van de Schrift, los van het gezag van de kerk.

Snijtafel
De schrijver ziet dit als een opgeven van de boodschap van de Bijbel. Als we de Bijbel leggen op de snijtafel van de menselijke inzichten, die door het Woord zelf niet gedragen worden, raakt men de essentie van de bijbelse boodschap kwijt. Het is een knieval voor het streven naar autonomie en vrijheid van de mondige mens die zich ontworstelen wil aan alle bijbelse, dogmatische en autoritaire bevoogding. Ook in ons land wordt zo theologische wetenschap bedreven, waarvan de voorbeelden aangegeven worden.

Daartegenover wil de auteur de bijbelse boodschap doorgeven als onopgeefbaar. Hij sluit aan bij wat Paulus schrijft in 1 Korinthe 15:3a: „Want ik heb ulieden ten eerste overgegeven, hetgeen ik ook ontvangen heb...” Het verstaan en doorgeven van de boodschap van Gods Woord, zoals die door de bijbelschrijvers is gegeven, is het doel van de theologische wetenschap en van de prediking. Christelijke verkondiging van het Woord is het wezenlijk overleveren van de boodschap. Daarbij behoort het ontvangen van het Evangelie in het geloof.

Exponent
Zo is ook de boodschap van 1 Korinthe 15 ingebed in het geheel van de Schrift. Is ermee in overeenstemming en vormt er een exponent van. Allerlei argumenten van de historisch-kritische methode worden dan ook als onhoudbaar afgewezen.

Het is een voorrecht als zo ook in onze dagen theologische wetenschap beoefend wordt, waarbij men uitgaat van het zelfgetuigenis van de Schrift. Bij dit alles is overigens de leiding van de Heilige Geest noodzakelijk.

Deze laatste gedachte had in de uitwerking van de inaugurele rede mijns inziens meer aandacht verdiend. Wel wordt gewezen op de noodzaak van een levend geloof om de waarheid van Gods Woord te aanvaarden. Want de genoegzaamheid van de Heilige Schrift is ten diepste een geloofsbelijdenis van de eerste orde. Ze hangt ten nauwste samen met „aan God genoeg hebben” (ds. G. Boer). In de Nederlandse Geloofsbelijdenis artikel 5 worden we eveneens gewezen op het getuigenis van de Heilige Geest in onze harten van de waarheid van Gods Woord. Overigens ben ik dankbaar voor deze stellingname op het veld van de wetenschap.