Recensie door dr. J. Broekhuis - 9 december 1998

De godsdiensten bezien

Het boek “De wereldgodsdiensten” is bedoeld als bijdrage aan het gesprek over de verhouding tussen de godsdiensten en gebaseerd op een reeks lezingen.

Het hedendaagse leven speelt zich af in een omgeving waar de vragen rond schepping, kwaad en heil, dood en hiernamaals vanuit verschillende godsdienstige perspectieven gesteld en beantwoord worden. Overziet men de veelheid van godsdiensten, dan komt de vraag naar boven: zijn alle godsdiensten gelijk?

De auteur, Catherine Cornille, doctor in de godsdienstwetenschap en docente aan de Katholieke Universiteit Leuven, biedt een evenwichtig palet: de lezer krijgt grondig geschreven bijdragen onder ogen. Heel verrassend vind ik het afleiden van het woord “religie” van religare, “opnieuw verbinden” (blz. 20 en 72), wat kan duiden op de vereniging van het goddelijke en het menselijke. Dat de term “karma” oorspronkelijk verwijst naar de offerdaad (blz. 99), was me niet bekend.

Het unieke van het mensbeeld in de bijbelse traditie komt scherp naar voren: de mens is kroon van de schepping, maar van God vervreemd door de zonde. Dit werpt heilslicht op de unieke gestalte van Jezus Christus.

Betwistbaar
Als godsdienstwetenschapper probeert Cornille de geloofsovertuigingen neutraal naast elkaar te plaatsen. Toch blijft de onderzoeker mens. Hij hangt een wereldbeschouwing aan. Dat is te merken als ze schrijft over twee verschillende scheppingsverhalen en meent dat Paulus in I Korinthe 15:35-38 de christenen verwijt zich voorstellingen te maken van de opstanding. Weinig loffelijke woorden worden in het besluit ook geschreven over het “fundamentalisme”.

De term “pluralisme” zou ik willen inruilen voor “pluraliteit”, omdat in het eerste een waardeoordeel zit: je zegt dat het een goede zaak is dat mensen er allemaal een verschillende godsdienst op na houden.

Scherpe doorkijk
Het boek biedt een scherpe doorkijk in het huidige godsdienstige landschap. Jammer dat de stijl –vooral in het begin– soms wat moeizaam is.

Toch is dit wel een informatief boek voor de liefhebber. Als wij uit het geheel der godsdiensten bepaalde “kernideeën” afzonderlijk bezien, blijken diepe verschillen te bestaan. Het woord van Nathan Söderblom dat wie beweert dat alle godsdiensten gelijk zijn toont geen enkele religie werkelijk te kennen, is stellig waar.