Recensie door drs. A. A. Teeuw - 9 december 1998

Over magie en religie

De gave der gezondmaking maakt een comeback door, zowel binnen als buiten de kerk. Werden voorheen kritische vragen gesteld bij ieder vorm van spirituele genezing, inmiddels lijken deze vragen verstomd en krijgt deze vorm van therapie een breder draagvlak. Zelfs de huidige geneeskunde en de wetenschap kunnen niet meer om haar heen.

Voor Bart Voorsluis was dat een reden om deze thematiek nader onder de aandacht te brengen. Een symposium werd georganiseerd en diverse prominenten mochten achter de microfoon plaatsnemen, variërend van een antropoloog, een theoloog, een filosoof tot missionair werkers. Een bont gezelschap, hetgeen tot uiting komt in de gebundelde lezingen onder de titel “Religie tussen therapie en trauma; over spirituele genezing”. Prof. Dunning, een bekend medicus, was dagvoorzitter van het symposium en schreef tevens het nawoord. Dat is eigenlijk een samenvatting van het boekje. Mocht u eventueel interesse hebben in het boekje, lees in de bibliotheek of winkel het nawoord, en bepaal alsnog uw keuze. De kans is groot dat u het boekje laat liggen.

Kerngedachten
Wanneer New Age, Jomanda en de gave der gezondmaking onder één noemer gebracht worden, is het niet eenvoudig om de kerngedachte weer te geven. De verscheidenheid is te groot om het boekje samen te vatten. Terecht merkt prof. Dunning in het nawoord op dat het symposium meer vragen heeft opgeroepen dan dat het ze beantwoordde. Dat geldt ook voor het boekje.

Diverse auteurs gaan uit van een zichtbare en een onzichtbare werkelijkheid. Ze signaleren dat na leegloop van de kerken de honger naar het spirituele op een andere manier gevoed moet worden. Spirituele genezing, gaven der gezondmaking en mediums zoals Jomanda vervullen en vulden deze leegte. De hogere en onzichtbare wereld en onze stoffelijke werkelijkheid raken elkaar.

De antropoloog Van der Geest meent dat de klassieke geneeskunde evenmin vrij is van magische rituelen. Het voorschrijven van medicijnen, het verrichten van operaties en zelfs het toepassen van hightech-geneeskunde maakt deel uit van de natuurwetenschappelijke religie. Al deze handelingen hebben een spirituele status. Emotie en intuïtie spelen een grotere rol dan artsen willen erkennen, aldus Van der Geest.

Magie
Ik ben het met de schrijver eens dat emotie geen onbelangrijke factor is in de geneeskunde. Maar door het voorschrijven van de medicijnen “magie en religie” te noemen, ontstaat er wel begripsverwarring. Het optreden van Jomanda valt namelijk onder dezelfde kwalificatie, terwijl ik haar optreden in Tiel absoluut niet wil vergelijken met het schrijven van een recept.

Daarmee is tegelijk het grootste manco van dit boekje aangegeven. De auteurs proberen op een wetenschappelijke wijze het verschijnsel van spirituele genezing te benaderen. Maar wat ze daaronder verstaan, wordt niet eenduidig ingevuld.

Uit een dergelijk boekje komt wel duidelijk naar voren dat ons aardse bestaan het lichamelijke overstijgt. De spirituele component is duidelijk aanwezig. Maar op de vraag wat dat precies is, geeft het boekje geen antwoord.