Alister McGrath stelt exegetisch soms ook teleur

Leidraad bij het bijbellezen

De eenvoudige bijbellezer wat op weg helpen. Dat beoogt Alister McGrath met zijn ”Leidraad bij de Bijbel”. Wie snel wil worden ingelicht over een bijbelgedeelte, kan in dit boek terecht. Maar het zal ook wel eens teleurstellen wanneer de lezer gaat doorvragen en uitlegkundig op moeilijke vragen stuit.

Van de hand van Alister McGrath, hoogleraar in de historische en systematische theologie aan de Universiteit van Oxford, verscheen een leidraad bij de Bijbel. In de inleiding wordt aangegeven dat de Schrift het best in gezelschappen kan worden gelezen en dat bijbelstudiegroepen heel populair zijn. Men vindt deze inderdaad in bijkans elke gemeente. Het luisteren naar elkaar en naar anderen helpt bij het rechte verstaan. Graag zou ik gezien hebben dat voor alle dingen gewezen was op de leiding van de Heilige Geest.

De bedoeling van deze commentaar is de lezers wegwijs in de Schrift te maken. Of het Nieuwe Testament –van vitaal belang geacht voor christenen, een kwalificatie die bij het Oude Testament ontbreekt– op deze wijze zo hoog boven het laatstgenoemde uitgetild moet worden, betwijfel ik. Liever zou ik hierbij de eenheid van de Schrift ter sprake zien gebracht. Hangt dit samen met de waardering van het Oude en het Nieuwe Testament in evangelische kringen?

De auteur raadt aan bij het bijbellezen te beginnen met de evangeliën. Pastoraal kan ik dit advies begrijpen, maar er zijn ook bedenkingen tegen in te brengen. Soms heb ik het gevoel dat bepaalde uitspraken van de schrijver te verklaren zijn vanuit zijn professie: bezig zijn in de evangelische theologie.

Man en vrouw
De Schrift wordt niet vers voor vers behandeld en uitgelegd, maar meer in grote gedeelten of perikopen. Vooraf gaan een korte weergave van en een inleiding op het bijbelboek. Het bezwaar is dat een bijbelboek eigenlijk meer kort wordt samengevat dan verklaard. Anderzijds is een eenvoudige overzichtelijke commentaar best goed bruikbaar.

Ik geef enige opmerkingen over wat vermeld wordt over afzonderlijke bijbelboeken. Bij de verklaring van Genesis wordt opgemerkt dat de Bijbel twee verslagen geeft van de schepping. Maar hoe hebben we dat woord ”verslag” te verstaan? Wel is wat opgemerkt wordt over de schepping van de vrouw van belang. Man en vrouw zijn bedoeld om onderscheiden van elkaar te zijn en te blijven, maar God bouwde hen bij de schepping in aanvulling op elkaar.

Terecht las ik de opmerking bij Leviticus dat voor de christelijke lezer duidelijk gemaakt wordt hoe belangrijk de heiligheid voor Gods volk is. Bij de inleiding op het boek Job wordt gesteld dat het probleem van het lijden vooruit wijst naar het „lijden van een andere rechtvaardige, Jezus Christus.” Waarom moest Hij lijden en ook sterven? Als het gaat om het auteurschap van de brief aan de Hebreeën en de Judasbrief is de schrijver terecht behoedzaam en bescheiden. Jammer dat het laatste bijbelboek slechts vijf bladzijden krijgt toegemeten en heel kort wordt samengevat. Maar we mogen de auteur niet overvragen.

Beoordeling
Deze leidraad kan de eenvoudige bijbellezer wat op weg helpen. Wie snel wil worden ingelicht over een bijbelgedeelte, kan in dit boek terecht. Maar het zal ook wel eens teleurstellen wanneer de lezer gaat doorvragen en uitlegkundig op moeilijke vragen stuit. Duidelijk is dat deze commentaar een Nederlandse vertaling is uit 2001, de Engelse versie verscheen in 1995. De verzorging is keurig en het boek verscheen in handzame vorm met een stevige omslag. Bij de prijs frons ik wel een beetje de wenkbrauwen.