Helderheid over godsbeelden

Hoeveel godsbeelden zijn er niet! Er zijn allerlei godsbeelden, afkomstig uit de smidse van zeer geleerde theologen en filosofen, die slechts in de verte aan de God van de Bijbel doen denken. En dat is niet alleen het euvel van onze tijd. Prof. dr. H. G. L. Peels publiceert onder de titel ”Heilig is Zijn Naam” (in de serie ”Woord en Wereld”) een boekje over godsbeelden en de God van de Bijbel.

De auteur wijst op de Joods-Alexandrijnse geleerde Philo, op Marcion, Descartes en Robinson. Maar ook onze tijd vertoont verkeerde godsbeelden. Het is een goede gedachte over dit onderwerp een gedocumenteerd boek te laten verschijnen.

In de feministische theologie wordt een ware kruistocht ondernomen tegen het mannelijk godsbeeld. Als men het Woord van God, dat de enige bron is van de ware kennis van God, loslaat, treedt er een voortgaande vervaging op van Wie God is. Dan wordt er niet meer gesproken van Iemand, maar van Iets. Als voorbeeld van deze vervaging wijst de schrijver op ds. Nico ter Linden met diens ”Het verhaal gaat”.

Modelleren
Ook in de christelijke gemeente varieert het godsbeeld van de strenge harde God tot de goedige God van Wie men geen kwaad heeft te duchten. Wij mensen zijn geneigd Hem naar onze eigen wijze te modelleren.

Met nadruk wijst de auteur erop dat God slechts uit Zijn Woord kan worden gekend. En dat de verlichting van de Heilige Geest nodig is om de ware kennis te verkrijgen van de goddelijke Personen en Hun werk. Reeds Calvijn wees erop dat ware godskennis en zelfkennis de ganse hoofdinhoud van de ware wijsheid bevatten.

Op een veelzijdige wijze openbaart God Zich in Zijn Woord. Toch is er een constante in deze openbaring: „Hoor Israël! de Heere onze God is een enig Heere.” En binnen deze veelzijdigheid is er een bijzondere woordgroep, die in allerlei verbanden steeds terugkeert en het eigene en unieke van de God van de Bijbel op een bijzondere wijze aanduidt, namelijk: heilig, heiligheid, heiligen. Daarin onderscheidt God Zich in alle opzichten van de mens. Deze notie is dan ook fundamenteel voor de bijbelse prediking aangaande God en bepaalt tevens alle andere eigenschappen van God. Gods liefde is heilige liefde, Gods toorn is heilige toorn, Zijn goedheid en Zijn daden zijn heilig. Deze heiligheid van God moet dus niet alleen gelden als de centrale idee van het oudtestamentisch godsgeloof, maar is ook de voortdurende achtergrond van de liefdeprediking van het Nieuwe Testament. De beide testamenten stemmen daarin volkomen overeen. Al is de heiligheid van God niet met een enkel woord aan te geven, zij straalt door in allerlei facetten van de Godsopenbaring.

Jesaja
In diverse hoofdstukken behandelt de auteur teksten uit Gods Woord die een bijzonder licht werpen op de betekenis van Gods heiligheid. Hij begint met het roepingsvisioen van Jesaja.

Maar evenzeer wordt benadrukt dat deze heiligheid van God niet ten koste gaat van andere eigenschappen. Gods liefde en barmhartigheid, Zijn genade en ontferming strijden er niet mee. In Hem is alles één en al deze eigenschappen zijn door Christus verheerlijkt. In Hem zijn ze de Zijnen tot verlossing en behoud.

Met grote belangstelling nam ik van dit boek kennis. Graag beveel ik het ter lezing aan. De auteur gebruikt de Nieuwe Vertaling, terwijl sommige teksten mijns inziens diepgaander vertaald zijn in de Statenvertaling. Als vanzelfsprekend neemt de auteur ook het bestaan van de onbekende Babylonische Jesaja aan. Terwijl dat op z'n minst een bestreden zaak is. Zie ”De verkenningen in Jesaja” in de serie Bijbel en Exegese, waarin wel vijftig wetenschappers genoemd worden die aan de eenheid van dit boek vasthouden. Naar mijn overtuiging geldt als het voornaamste argument dat ook in het Nieuwe Testament deze eenheid wordt aangehouden.

Deze kritische opmerkingen nemen niet weg dat er in een klein bestek veel waardevols gegeven wordt.