Een echte heer met een hoge hoed

Hendrik Albertus Minderman was een echte heer met een lange pijp, een baard, een bontkraag en hoge hoed; hij was een zeer vlot spreker en had een opgewekt en blijmoedig karakter. Over ds. H. A. Minderman (1856-1933) verscheen ”Volkomen uitkomst”. De eerste helft is een levensbeschrijving van de hand van J. M. D. de Heer; de tweede helft bestaat uit een tiental preken over heel mooie en inhoudrijke teksten.

Reeds op jonge leeftijd had Hendrik indrukken van dood en eeuwigheid. Op 22-jarige leeftijd zette de Heere hem stil op de levensweg. In militaire dienst werd hij krachtdadig overtuigd van zonde en schuld. Zijn hele leven getuigde tegen hem. Minderman kreeg nader onderwijs en hij mocht de hand op Christus' offerande leggen. Geen wonder dat de dienstkameraden de verandering in zijn leven merkten.

In Den Haag trad hij in het huwelijk met Hendrika Jacoba Scholtens; ze waren lid van de christelijke gereformeerde kerk. Minderman begon een leerhandel-schoenmakerij. In het jaar 1884 verhuisde het gezin naar Gouda. Toen de christelijke gereformeerde kerk zich in 1892 verenigde met de dolerende kerk, gingen vijf kerkenraadsleden, onder wie diaken Minderman, niet mee met de vereniging. Er ontstond een christelijke afgescheiden gemeente. Minderman werd er lerend ouderling, dat wil zeggen dat hij op de zondagen een stichtelijk woord sprak.

Proefpreek
De gemeenteleden wilden graag een geordend kerkelijk leven en zochten aansluiting bij de Christelijke Gereformeerde Kerken. Deze wens ging in vervulling. Ds. P. J. M. de Bruin gaf Minderman privé-onderwijs. Op een classisvergadering van oktober 1895 hield Minderman een proefpreek; vervolgens werd hij met goed gevolg geëxamineerd. Zijn eigen gemeente (Gouda) bracht spoedig een beroep op hem uit en enkele weken later werd hij er bevestigd als predikant met een preek over 1 Petrus 5:2a: „Weidt de kudde Gods die onder u is.” Een halfjaar later kon een nieuw kerkgebouw aan de Kattensingel in gebruik genomen worden.

Na enige tijd kwam er een beroep van de christelijke gereformeerde kerk te Rotterdam (deze gemeente is niet in 1904 vacant geraakt, maar tien jaar eerder, in 1894). Ds. Minderman deed er begin 1897 zijn intrede. Een jaar later kocht de Rotterdamse gemeente een oude sigarenfabriek aan de Jonker Fransstraat. Dat werd haar kerkgebouw.

Vrije gemeente
Er gebeurden ook verdrietige dingen. In 1899 werd de predikant geschorst om zijn levenswandel, met het gevolg dat hij bedankte als lid van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Op de classisvergadering meldden de ouderlingen dat hun oud-predikant de gemeente probeert te verwoesten. Minderman stichtte namelijk een vrije gemeente, waar hij zeven jaar voorging. Vervolgens deed hij schuldbelijdenis en vroeg aan de christelijke gereformeerde kerkenraad of hij terug mocht keren. Inderdaad werd hij opnieuw als predikant aan de christelijke gereformeerde kerk te Rotterdam verbonden.

Na enkele jaren nam hij een beroep aan van de Nederlandse gereformeerde gemeente te Grand Rapids (VS). Een oceaanstomer deed er een dag of elf over om het gezin Minderman naar Amerika te brengen. Op een keer stormde het erg; de mensen waren erg bang. Maar de predikant was blijmoedig en kon psalmen zingen: de Heere bewaarde hen.

Dirksland
De dominee preekte te Grand Rapids voor de immigranten gewoon in het Nederlands. Engels sprak hij nauwelijks. Interessant is het te lezen over het leven in Noord-Amerika. De Amerikanen keken in het algemeen wat vreemd tegen de immigrantengemeente aan. Ze vonden de kerkdiensten erg lang duren (meer dan twee uur). Ook verbaasden ze zich over het verzet tegen brand- en levensverzekeringen.

In 1921 voerde zijn weg terug naar het oude vaderland; naar de gereformeerde gemeente te Dirksland. Na zijn overgang naar de Gereformeerde Gemeenten is Minderman waarschijnlijk niet anders gaan preken.

In zijn laatste gemeente, Lisse, kreeg hij last van een oogkwaal. Ten slotte had hij bijna geen licht meer in zijn ogen. Met emeritaat wilde hij niet. Als het even kon, preekte hij nog één keer per zondag. Hij verloor zijn geliefde vrouw door de dood. Minderman kreeg zelf te maken met een ernstige ingewandenziekte, waaraan hij is overleden.

Minderman was goed thuis in de geschriften uit de tijd van de Reformatie en de Nadere Reformatie. Opvallend is dat hij moeite had met het dankgebed na de bediening van de heilige doop.

Hij studeerde hard en de Heere heeft zijn prediking willen gebruiken en zegenen. Meermalen zei Minderman dat hij met al zijn bevinding en wetenschap niets kon doen. Niet daarin, maar in Christus lag zijn vastheid en levensbron.