Nathan ontsnapt aan de kogel

Meer dan 55 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog verschijnen er nog altijd jeugdboeken over die tijd. Is alles over die verschrikkelijke tijd intussen niet verteld? Gerbrand Fenijn vindt van niet. Hij schreef het boek ”De vlucht van Nathan”, dat bestemd is voor jongens en meisjes vanaf 11 jaar.

Nathan Klokmaker springt in 1943 uit een Duitse auto. De vijftienjarige Joodse jongen duikt onder op De Wilgenhoeve. Op deze boerderij heeft hij een goede tijd. Hij neemt zich dan ook voor om na de oorlog boer te worden.

Op een nacht gaat het echter fout. Als Nathan wakker schrikt, ziet hij dat De Wilgenhoeve is omsingeld. Hij wordt gevangengenomen en naar kamp Buitenhoven gebracht. Tijdens het verhoor blijkt dat hij is verraden. Maar door wie? Veel tijd om hierover na te denken krijgt Nathan niet. Als het vonnis wordt voorgelezen, blijkt dat hij de volgende dag zal worden doodgeschoten.

Op wonderlijke wijze weet hij aan de kogel te ontkomen. Met behulp van een Duitser vlucht hij. Zijn besluit staat dan al snel vast. Hij wil terug naar de omgeving van De Wilgenhoeve om uit te zoeken wie hem heeft verraden. Pas na de oorlog zal hij achter het verrassende antwoord op die vraag komen.

Met enige verwondering heb ik met name het gedeelte over de redding van Nathan gelezen, kort voordat hij zou worden doodgeschoten. Is het allemaal niet iets te toevallig? Een WA-man die hem tijdens zijn rit naar de fusilladeplaats laat vluchten (omdat Nathan diens broer ooit van de verdrinkingsdood redde) en twee Duitsers die niet reageren. Ook het feit dat het Nathan drie keer lukt om te vluchten (blz. 15: „ik was al twee keer eerder aan de haal gegaan”) maakt de Tweede Wereldoorlog voor de jeugd te avontuurlijk.

Geloofsleven
Nadrukkelijk (maar niet overdreven) heeft Fenijn de ontwikkeling in het geloofsleven beschreven. In het begin van het boek zegt Nathan tegen de boer van De Wilgenhoeve: „Ik heb zoveel meegemaakt. Ik wil nou mijn eigen leven maken.” Op de laatste bladzijde van het boek lezen we dat Nathan naar Israël vertrekt. Hij doet dit in vertrouwen, zoals beschreven in de laatste regel van het boek: „Ik zal u niet begeven en Ik zal u niet verlaten.”