|
Recensie door Hans van Holten - 29 maart 2000
In het nieuwe kasteel
van Brugge
Het is goed om in deze rubriek aandacht te vragen voor de Vlaamse protestants-christelijke schrijfster Sylvia Vanden Heede. Zij is namelijk een van de meest bekroonde jeugboekenauteurs in België. Voor haar groeiboek ”Vos en Haas” ontving ze onder andere (!) de Jonge Gouden Uil, de Boekenleeuw, een Vlag en Wimpel en een Pluim van de Maand. Met ”De huid van de beer” verdiende zij in 1995 een Boekenwelp. Van dit bijzonder mooie boek is recent bij Lannoo een herdruk verschenen. Reden dus om juist nu de schrijfster te belichten, die godsdienstlerares is geweest en in een evangelische boekhandel werkt.
Zij laat ”De huid van de beer” zich afspelen in het Vlaanderen van de negende eeuw, dat er in die tijd wel heel anders uitzag dan nu. Brugge lag toen aan de rand van een gebied dat gedeeltelijk door zeewater werd overstroomd. Op terpen midden in dat woelige water en tussen de schorren woonden mensen, veilig voor vloed en stormen, maar niet voor rovers, zoals bijvoorbeeld de vikingen. Die stroopten plunderend de toenmalige kuststreek van de Nederlanden af, op zoek naar buit.
Het gezin waarin hoofdpersoon Hille opgroeit, is daarvan het slachtoffer. Hun hoeve wordt in brand gestoken en de bewoners worden vermoord. Hille is op dat fatale moment in de kreken op palingvangst. Ook Freso de knecht en Gotswin, Hilles broer, worden merkwaardigerwijs geen slachtoffer. Dat dit niet zo toevallig was, zal uit het verloop van het boek blijken. Maar op het moment dat het verhaal aanvangt, vlucht Hille in wanhoop met haar hond Wulf het Vlaanderenland in, op zoek naar Gotswin.
Verminkt
Dat het ook daar gevaarlijk is, ondervindt ze al spoedig. Een paar struikrovers nemen haar gevangen, om haar als slavin te verkopen. Gelukkig mislukt dat dankzij Baldwin (Boudewijn I, de schoonzoon van Karel de Kale), die met zijn gevolg toevallig haar weg kruist. Ze wordt gezelschapsdame van diens gemalin Judith. In het nieuwe kasteel in Brugge mist ze de zilte geur van de zee en de schorren. Bovendien verlangt ze naar Gotswin. Tot ze hem ergens in een achterafhutje aantreft, verminkt –zo vertelt hij– door Freso de knecht. Gotswin wil eigenlijk met niemand meer iets te maken hebben: „...het had geen zin. Gotswin keerde zijn rug naar me toe. Nu had ik eindelijk mijn broer gevonden, nu was ik hem meer kwijt dan ooit.”
Het boek is geschreven in een prachtig, direct maar bepaald niet literair Nederlands. Een zinnetje als: „sneeuw dekte de kleine akkers toe en de huizen hadden hun daken diep over hun oren getrokken tegen de kou” kun je wel tienmaal lezen en het nóg mooi vinden. Elk hoofdstuk is een goed gecomponeerd geheel, dat bijna altijd spannend eindigt. Zo zullen de kinderen (vanaf 12 jaar), maar zij niet alleen, het boek met 'rode oortjes' lezen.
Tasjesdief
Heel anders van aard, maar ook christelijk, is ”Tasjesdief in New York” van A. Vogelaar-van Amersfoort. Voor dit verhaal neemt ze ons mee naar de wolkenkrabberstad, waar ze duidelijk goed bekend is. Hoofdpersoon is het Amerikaanse jochie Ben, wiens moeder gestorven is en die door zijn drankzuchtige vader het huis uit is gezet. Toch moet hij in leven zien te blijven; zo komt hij terecht in een bende misdadige jongens, die door diefstal en zakkenrollen in hun onderhoud voorzien. In de metro berooft Ben een vriendelijke mevrouw van haar tasje, en dat is –hoe vreemd het ook mag klinken– het begin van het einde van Bens ellende. Een bijbeltje dat hij in het tasje vindt en dat hij weigert aan de bendeleider af te geven zet hem, ook letterlijk, op het goede spoor, waardoor hij een nieuw tehuis vindt. Een goed boek voor kinderen vanaf 9 jaar in de goede christelijke traditie geschreven.
Amish
Door en door christelijk is ook het boek van Lurlene Mc Daniel, ”Afscheid vol beloften”, dat eveneens in een Amerikaanse omgeving is gesitueerd, dit keer in Amish-kringen. Het boek is een vervolg op de adolescentieroman ”Een engel aan mijn bed”, maar kan heel goed apart gelezen worden. Amish-mensen hechten zeer aan hun geloof en hun oude gebruiken, ze leven en kleden zich eenvoudig, kijken geen televisie, rijden niet in auto's, maar verplaatsen zich per paard en wagen enzovoorts.
Hoofdpersoon Lea Lewis is verliefd op zo'n Amish-jongen, met wie ze heeft kennisgemaakt toen ze met kanker in het ziekenhuis lag. Nu gaat ze haar vakantie doorbrengen in een stadje dicht in de buurt van Ethan. Tot haar vreugde koestert hij nog steeds dezelfde gevoelens voor haar als vorig jaar. Maar de familie (vooral zijn vader) moet niet zoveel van dat 'Engelse' meisje hebben: haar zeden en gewoonten staan hun niet aan. Niet dat ze Ethan niet voldoende vrijheid gunnen. „Iedereen hier is vrij om de dingen van de wereld uit te proberen. Maar we zijn nog steeds verantwoordelijk tegenover onze families en tradities.”
Lea van haar kant heeft moeite Ethans primitieve gewoontes te accepteren. „Zijn naïviteit en onwereldsheid verbaasden haar, en hoewel hij haar had verteld dat hij Engelse dingen had uitgeprobeerd, begon ze zich af te vragen hoe ver hij daarin was gegaan.”
Toch groeien ze naar elkaar toe. Tegen de tijd dat ze weer afscheid van elkaar moeten nemen, krijgt Ethans zusje Rebecca een ernstig ongeluk, aan de gevolgen waarvan ze sterft. Lea is totaal ontredderd, is woedend op God, Die dit toegelaten heeft. Maar dan ziet ze, op haar lievelingsplekje in het bos, plotseling een 'levende' Rebecca staan, die haar toewuift. Ze bevindt zich in gezelschap van een geheimzinnige vrouw, Gabriëlle, die eenmaal in het ziekenhuis aan Lea's bed is verschenen, waarop ze als door een wonder was genezen. Dus misschien tóch een engel?
Het is een origineel en doortimmerd boek, met een taalgebruik van een goed maar niet verrassend niveau, maar dat (vooral in het begin) wat traag verloopt. Niettemin, jongeren van 15 jaar en ouder kunnen zoiets best aanvaarden, als ze maar door het onderwerp gegrepen worden.
|
|
