Recensie door G. Wolvers - 13 januari 1999

Spannend boek leert schaken

Sara ontdekt vader

Sara heeft geen vader, wél een grootvader en een moeder. Maar moeder werkt en daarom is Sara vaak op grootvaders kamer. Want grootvader woont bij Sara en Sara's moeder in huis. Victor heeft geen moeder, wél een vader en een schaakspel. Want Victors vader heeft een speelgoedwinkel gekocht in het dorp van Sara.

Sara en Victor worden vrienden. Hij wil haar helpen met rekenen. Maar dat wil zij niet. Victor mag haar wel leren schaken. Zo raakt Sara ook bevriend met de witte koningin van het schaakbord. Ze knipoogt naar Sara. Die belandt in een fantasieland waarin alle schaakstukken tot leven komen.

Toch is ”Lang leve de koningin” niet alleen een raamvertelling. Het boek heeft zijn eigen lijn. Het is geschreven door Esmé Lammers, kleindochter van Neêrlands enige wereldkampioen schaken ooit, Max Euwe. Aan hem is het boek, in '98 beoordeeld door de Stichting Nederlandse Kinderjury, opgedragen. Het is de schriftelijke vertolking van de gelijknamige film die in 1995 werd bekroond met de Cinekid Award en in 1996 met het Gouden Kalf voor de beste kinderfilm.

Oorlogje voeren
In Sara's fantasieland legt Lammers de regels van het schaakspel uit. Ze doet dat op een heel leuke manier. De witte koning verveelt zich stierlijk. Hij wil oorlogvoeren, zijn vrouw niet. Zij bedenkt een spelletje om haar man toch het idee te geven dat hij oorlogje voert.

Tussendoor onderbreekt de auteur de vertelling om het verhaal verder te laten lopen. Over Victor die een epileptische aanval krijgt. Over de meester die een schaaksimultaan tegen een beroemde Zuid-Afrikaanse schaker organiseert. Over Sara die de meester mat zet.

Sara vindt via het koninklijke schaakspel uiteindelijk haar vader terug. Maar voordat het zover is, voert Esmé Lammers de spanning tot grote hoogten op. Het boek leest als een trein. Het knappe is dat het ook zonder kennis van schaken kan worden gelezen. De gespeelde partijen staan apart achterin. Het boek is verlucht door tekeningen van Annemarie van Haeringen, die meer schaakboekjes voor kinderen illustreerde.

Jammer maar te verwachten is dat dit boek geen christelijke sfeer ademt. Dat Sara verwekt is in een verhouding tussen een schaker en zijn vriendin, typeert wellicht de seksuele moraal in een deel van de schaakwereld. Dat is de kritische noot bij dit aanbevelenswaardige kinderboek.