|
Recensie door drs. J. A. Spaan - 13 oktober 1999
Als je kwaal kanker
blijkt te zijn
„Alsof je een slag voor je kop kreeg”, „alsof de wereld voor je verging”, „toen ben ik stilgezet in m'n leven.” Het zijn enkele reacties van mensen die hoorden dat de kwaal die ze hadden kanker bleek te zijn. Kanker, K..., de gevreesde ziekte is meer dan de aantasting van het lichaam, meer dan een aantal moeilijke, vaak ziekmakende, ingrijpende behandelingen, meer dan „zal ik eraan sterven of zal ik het overleven?” Over de invloeden van deze ziekte bij de persoon zelf, zijn gezin en familie verschenen twee boeken.
Kanker is een ziekte die ingrijpt in iemands psyche en ook in zijn of haar omgeving: werk, familie, school enzovoorts. Met de diagnose kanker krijg je te maken met angsten, onzekerheid, jaloezie, thuis in je gezin. Dat kan ook niet anders, het zijn normale reacties: alle aandacht gaat naar de zieke en de ziekte. Daardoor krijgen anderen aandacht tekort, ze ontberen een luisterend oor en aandacht voor hun angsten, vragen en noden, hun vermoeidheid en hun baalgevoelens. Vooral kinderen hebben het zwaar wanneer vader of moeder of een broertje of zusje kanker krijgt.
John Diamond, een journalist, schreef gedurende een jaar zijn gevoelens, belevenissen en de reacties van anderen op, nadat hij hoorde kanker te hebben. Hij noemt zichzelf een lafaard of een hypochonder: iemand die voortdurend bang is een ernstige ziekte te krijgen. Vanuit zo'n persoon beschrijft hij zijn belevenissen en gevoelens.
Levensvragen
Het woord cynisch speelt voortdurend in m'n gedachten bij het doornemen van dit boek. Een voorbeeld is de opening van hoofdstuk 1: „Denk je eens in, dat afgetakelde hart van je heeft tegen je veertigste al anderhalf biljoen keer geklopt: hoe klein is de kans dat een orgaan anderhalf biljoen keer klopt zonder ook maar één foutje te maken? Al je dertig triljoen cellen hebben zich al een paar duizend keer door deling vermenigvuldigd: hoe kan het in vredesnaam niet zo zijn dat enkele zich verenigen tot een verderfelijke toestand van kanker.”
Al lezend kom je toch onder de indruk van het vermogen tot analyseren en het verwoorden van gevoelens door deze man. Je wordt er niet vrolijk van. De werkelijkheid is hard, maar voor 'gezonde' mensen wel leerzaam. Scherp karakteriseert en analyseert Diamond de opmerkingen en gedragingen van mensen als reactie op zijn ziekte. Voor iemand die geïnteresseerd is, is het een leerzaam boek: je kunt een kritische beschouwing voor jezelf maken: Hoe ga ik met de zieke, de persoon die kanker heeft om?
Voor degene die zelf kanker heeft, kan ik het boek echter niet aanbevelen. Hoewel er objectieve informatie genoeg in staat, is het boek zo cynisch, met een niet-christelijke levenshouding doorspekt, dat het eerder afstoot dan dat het je bemoedigt. Is kanker immers niet een ziekte die direct confronteert met de grote levensvragen: Waarom leef ik, en als ik sterf, waar ben ik dan? Dit bepaalt de sfeer en het gevoel waarmee je dan leeft. „Ik zie nu pas dat het gras groen is, dokter, en wat zijn de bloemen mooi. Ik heb dat tot heden nog nooit zo gezien.”
Psychisch verwerken
Het andere hier te bespreken boekje is geschreven door Beatrice Hofman. Zij heeft kanker gehad en schrijft een verslag over de reacties en gevoelens die ze in haar gezin en omgeving opmerkte. Bovendien gaat ze erop in hoe je met deze gevoelens en met deze ingrijpende ziekte kunt omgaan. Per hoofdstuk ontdek je wat er op je afkomt wanneer je thuis te maken krijgt met kanker: van de eerste diagnose tot en met het eerlijk onder ogen zien van de dood of een toekomst vol onzekerheden.
Ik vind ”Omgaan met kanker thuis” een mooi boekje, met goede informatie omtrent het psychisch verwerken van kanker en ermee leren omgaan in het gezin. Zeker aan te bevelen voor mensen die in het gezin ermee te maken krijgen. Meer begrip en meer aandacht voor de ander kan het gevolg zijn. Moeilijk vind ik de Amerikaanse, evangelische toonzetting: in het kiezen van bijbelteksten, in het spreken over de toekomst en de dood en het daarna.
God houdt van de mens en dat wordt duidelijk gemaakt. De praktijk leert dat sommigen ernstig (leren) worstelen met de vragen: Hoe krijg ik een genadig God voor mijn ziel, hoe moet ik gered worden? Voor deze mensen is het alleen aanvaarden wat God in Zijn Woord zegt, niet voldoende. Dan moet Christus geopenbaard worden en niet alleen gekozen worden voor Christus zonder meer.
Ondanks deze kanttekening biedt dit boekje een waardevolle herkenning voor mensen die met deze ernstige ziekte te maken hebben.
|
