”Waarom mijn moeder?” hulpmiddel bij rouwverwerking

De vraag van vier kinderen

„Waarom mijn moeder?” vragen Geert, Heleen, Pieter en Lianne Oosterling zich af. Ongetwijfeld zullen meer kinderen met de vraag worstelen waarom juist hun moeder, vader, broertje of zusje moest overlijden. Het boekje dat deze vraag als titel draagt, geeft geen direct antwoord op de vraag maar probeert het onderwerp bespreekbaar te maken.

”Waarom mijn moeder?”, geschreven door C. L. M. van Noort, bestaat uit tien korte hoofdstukken, die een doorlopend verhaal bevatten. Het gaat over een gezin met vier kinderen waarvan de moeder na een ziekbed van 2 maanden komt te overlijden. Het verhaal is schuin gedrukt en na elk stukje volgt een toepassing, bedoeld voor kinderen van 10 tot 13 jaar.

In de eerste zeven hoofdstukken wordt ingegaan op onder andere „de kortstondigheid van het leven”, de genadetijd die wij nog hebben, de noodzaak van bekering en het leven na dit leven.

Hoofdstuk acht gaat in op de pijn van het verlies dat wordt geleden. Elk kind van het gezin Oosterling verwerkt het verlies op een andere manier. Heleen –de leeftijd wordt niet vermeld– is eigenlijk de hoofdpersoon door het verhaal heen. Haar gevoelens worden het meest beschreven. Ik denk dat sommige kinderen, vooral meisjes, zich wel in haar kunnen herkennen.

Voor de kassa
Dan is er Geert, die boos is, met deuren gooit en soms overal tegenaan schopt. Pieter is een stille jongen, die zich vaak opsluit, en Lianne is de jongste, die nog vaak om haar moeder roept.

Nu is er volgens de deskundigen niet één specifieke, goede manier om kinderen te helpen in hun rouwverwerking. Maar door dicht bij het kind dat rouwt te staan en door creativiteit kan men dingen wel bespreekbaar maken. Het laten lezen van dit boekje en er daarna over te praten is hiervan een voorbeeld. Toelichting en uitleg zijn nodig.

Zo wordt bijvoorbeeld op bladzijde 16 uitgelegd hoeveel vragen en verdriet het geeft als vaders en moeders en kinderen eerder sterven dan opa's en oma's. Dit wordt vergeleken met een rij wachtende mensen voor de kassa waar ineens iemand voor zijn beurt gaat. Iedereen wordt boos. Jij zou ook boos worden. Ik vind deze vergelijking wat ongelukkig gekozen en begrijp haar ook niet.

Ik mis een beetje de praktische adviezen voor kinderen van deze leeftijd. Er wordt wel geadviseerd je niet op te sluiten in een droomwereld waarin je vader, moeder, broertje of zusje nog leeft (bladzijde 59). Maar wat dan? Hoe moeilijk is het voor kinderen om de onomkeerbaarheid van de dood te beseffen. Vertel hun dan dat ze best een dierbaar plekje in hun gedachten en hun hart mogen hebben voor de overledene.

Verwerking
Ik heb ”Waarom mijn moeder?” laten lezen aan mijn zoontje van 12 jaar, die 3 was toen zijn moeder heel plotseling overleed. Zijn oordeel luidde als volgt: „Je weet wel goed hoe 'het' gaat, maar hoe je het nou moet verwerken, staat er niet echt in.” Ik zou het zo willen formuleren: sterven en rouw worden zeker bespreekbaar gemaakt, maar aan de verwerking komt men nauwelijks toe. Dit boekje is daarom ook bedoeld als hulpmiddel bij rouwverwerking voor kinderen.