Recensie door drs. J. H. ten Hove - 7 oktober 1998

Leidraad voor een natuurlijke geboorteregeling

Samen op ontdekkingsreis

Onder de titel “Natuurlijk en zeker” hebben NFP-Vlaanderen en NFP-Nederland een volledig herschreven en bijgewerkte leidraad voor natuurlijke geboorteregeling het licht doen zien. NFP staat voor Natural Family Planning. Het is een helder, voor iedereen begrijpelijk boek geworden.

De uitgave borduurt voort op de reeds langer bestaande kennis op dit gebied. In de jaren dertig werd begonnen met de kalendermethode, in de jaren vijftig en zestig gevolgd door de temperatuurmethode en de ovulatiemethode (Billings). Hoewel elk van deze methoden een stap in de richting van betere betrouwbaarheid betekende, zijn ze dat naar de huidige maatstaven onvoldoende. Daarom hebben de auteurs (artsen, pedagogen en psychologen) een goede combinatie van deze methoden beschreven. De veranderingen in het baarmoederhalsslijm (sympto) en in de lichaamstemperatuur (thermaal) leiden samen tot de sympto-thermale methode, waarbij de meest recente verbeteringen zijn verwerkt.

Daarmee is dit een hoogst actueel boekje geworden, hoewel een minderheid van de echtparen gebruikmaakt van deze NFP-methode, die onder ons nog steeds het meest bekend is als “periodieke onthouding” en daarom in onze tijd bepaald niet populair is. De schrijvers menen echter dat deze tijd zich juist kenmerkt door een hernieuwde aandacht voor onze omgang met het milieu, de kwaliteit van ons leven en de zin van ons handelen, waardoor steeds meer vrouwen op zoek zijn naar alternatieve vormen van anticonceptie, die hun gezondheid niet schaden.

Verrijkend
Al zit hier een kern van waarheid in, de praktijk leert dat de meesten nog steeds kiezen voor kunstmatige methoden, zoals pil, spiraaltje en sterilisatie. Ook al staat er met grote koppen in de krant dat vele vrouwen „pilmoe” zijn, dan wil dat niet zeggen dat zij er massaal van af stappen. Niettemin blijkt een op de drie vrouwen ontevreden over haar eigen methode. Bij de keuze daarvoor was en is betrouwbaarheid het eerste criterium, de bijwerkingen voor de gezondheid vormen een goede tweede.

Het zal duidelijk zijn dat de NFP-methode op het tweede punt 100 procent scoort, terwijl de meesten dat voor het eerste betwijfelen. Voor hen is het goed dit boek te lezen. Juist als men sterke twijfels heeft of er (nog) niet aan toe is, is het goed zich hierin te verdiepen. Want de onkunde is groot en de weg van de minste weerstand wordt massaal ingeslagen. Vele vrouwen (én hun mannen) kennen hun eigen lichaam niet, met alle veranderingen die de maandelijkse cyclus met zich meebrengt. Het werkt vaak verrassend dat opeens wel te kennen en te herkennen.

Het kan ook verrijkend voor het huwelijk zijn, al wordt er ruiterlijk toegegeven dat behalve „nieuwe mogelijkheden” ook „tegenstellingen tussen man en vrouw” aan het licht kunnen komen. Toch staat er mijns inziens terecht dat de oude sleur kan plaatsmaken voor een serieus nemen van de gezamenlijke vruchtbaarheid en het samen (ook de man!) dragen van de verantwoordelijkheid daarvoor. „Dit biedt de mogelijkheid om het palet van de lichamelijke tederheid te verbreden en te intensiveren. Wie voor NFP (contactadres: Groenelaan 20, 2675 BT Honselersdijk) kiest, begint een ontdekkingsreis met zijn tweeën” (blz. 17).

Begeleiding
Voor die reis is dit boekje een goede gids. Dat geldt ook voor de borstvoedingsperiode en de overgangsjaren. Ook echtparen met een (onvervulde) kinderwens kunnen er hun nut mee doen. Er wordt verwezen naar consulenten, cursussen en individuele begeleiding, waarbij vrouwen of echtparen gedurende drie cycli (vier tot zes avonden) begeleid worden.

Principieel-ethische beschouwingen over de (geloofs-)verantwoordelijkheid voor huwelijk en gezinsvorming vallen buiten het kader van deze „technische” leidraad. De geloofsvragen moeten intussen wel gesteld worden. Ook in reformatorische kringen blijven die vaak onbeantwoord. Reden waarom de praktijk van alledag en alleman hier brede ingang heeft gevonden. Menigeen voelt zich aan zijn (beter: haar) lot overgelaten. Een ander deel heeft geen behoefte aan vragen en antwoorden en begint gewoon, vaak al vóór het huwelijk, met de pil. Ik denk dat een boekje als dit niet gauw bij een reformatorische uitgever zal verschijnen, terwijl dat wellicht de kring bij uitstek is waarin velen met dit probleem worstelen.

Uiteraard is het niet zo dat iedereen die een principiële keuze maakt per definitie voor NFP moet kiezen. Daarvoor zijn er te veel onvergelijkbare persoonlijke en gezinssituaties, die vaak genoeg tot een andere beslissing zullen leiden. Ook over het principiële onderscheid tussen “natuurlijk” en “kunstmatig” is het laatste woord niet gezegd. Van de natuurlijke methode kan desondanks in álle gevallen gezegd worden dat er geen sprake is van „het recht in eigen hand nemen”, maar juist van „de voorrechten van Gods schepping in acht nemen”. Dat hoeft niet altijd in vreze en beven, maar mag ook volop genoten worden. Dat maakt dit boek in ieder geval duidelijk.

Wie dit boekje „een heel gedoe” (zoals ik in een andere christelijke krant las) vindt, die blijve in zijn of haar eigen gedoe. Voor wie het eigen gedoe onbevredigend blijft, die kieze nieuwe wegen en schaffe dit boekje aan.