Scherpenzeel ligt
naast Sliedrecht

Het was zijn hobby, het werd zijn werk. Vervolgens besloot hij te stoppen met werken en door te werken met z'n hobby. R. van Tulder was ruim 25 jaar in dienst bij gerenommeerde uitgevers. De laatste vijf jaren voor z'n pensionering wilde hij wel blijven werken maar nog slechts dingen doen die hij leuk vond. Dus begon hij voor zichzelf. Met groot succes.

Amsterdam Publishers heet de uitgeverij. Een prestigieuze naam. Het kleine kantoortje van Van Tulder, weggedrukt in een flatje in Amstelveen, is even een afknapper. Geen glanzend kantoorgebouw, geen stoet aan medewerkers. Van Tulder zit er alleen en hij doet het ook allemaal alleen. „Samenstellen, ontwerpen, verkopen en zelfs rondbrengen; ik doe het allemaal zelf. Omdat ik gewoon geen extra werknemer kan betalen, zo simpel is het.”

Eind vorig jaar ging een langgekoesterde wens van Van Tulder in vervulling. „Op het gemeentehuis hangt in de kamer van de burgemeester namelijk een wandgrote kaart van Amsterdam. Die vond ik altijd zo ongelooflijk mooi. Dus kwam de vraag bij me boven: Kan ik die kaart niet eens in boekvorm uit gaan geven? Toen ik aan het bekijken was hoe dat in de praktijk zou moeten, kwam ik op het spoor van mensen die bezig waren een boek met daarin alle straatnamen van Amsterdam te actualiseren. Nou ja, dan is het plan snel geboren om bepaalde dingen te koppelen. Je slaat dan twee vliegen in één klap.”

Het resultaat is een kloek boek met daarin alle straatnamen van Amsterdam verklaard. „Ruim 4700 namen”, licht Van Tulder toe. Martha Bakker heeft, op freelance basis, alle namen opgespeurd, verklaard en op rij gezet voor het boek. De basis was er al omdat informatie uit het oude boek ”De naam van uw straat” gebruikt kon worden.

Foto's
De ”Stadsatlas Amsterdam” is een schitterend boek geworden. Een must voor iedereen die houdt van kaarten en die daarbij ook nog eens alle straatnamen van Amsterdam alfabetisch op rij wil hebben met verklaring van de betekenis van de namen. Achter in het boek is de topografische kaart van Amsterdam –de grote wandkaart uit het gemeentehuis dus– in 27 stukken opgenomen. Bij de straatnamen staat de vindplaats vermeld, zodat je de straat direct kunt opzoeken op de kaart. De alfabetische opsomming van de straatnamen is overigens verlucht met vele, veelal oude, foto's van Amsterdam. Van Tulder: „Ik neem het liefst materiaal op dat nog niet eerder gepubliceerd werd. Dat is het mooist.”

Kuyper
Een korte ontdekkingstocht door het boek levert veel op. Want Amsterdam heeft plenty straten die vernoemd zijn naar beroemdheden uit binnen- en buitenland. Ook mannen die grote bekendheid gehad hebben in de kerk, ontbreken niet. Alhoewel: Luther en Calvijn hebben in de Nederlandse hoofdstad nog steeds geen straat vernoemd gekregen. Abraham Kuyper daarentegen wel. „Kuyperlaan, Abraham: Predikant, politicus en staatsman (1837-1920). Propagandist voor de antirevolutionaire beginselen in kerk en maatschappij. Volgde Groen van Prinsterer op als leider van de Anti-Revolutionare Partij. Stichter van de Vrije Universiteit in 1880. Hij bracht in 1888 met de rooms-katholieke staatsman dr. Schaepman het verbond tussen Rome en Dordt tot stand dat leidde tot het eerste coalitiekabinet (1888-1891). Minister-president van 1901 tot 1905.” Verrassend correct, deze verklaring.

Wie echter even gaat kijken naar de laan in Geuzenveld/Slotermeer die naar de Klokkenist der kleine luyden is vernoemd, voelt deernis in zich bovenkomen. Van het hoge gereformeerde leven is hier in ieder geval niets meer te zien. Overigens is in deze wijk ook een laan vernoemd naar staatsman Hendrikus Colijn.

In Amsterdam-Zuidoost is een regiment straten vernoemd naar dorpjes uit den lande. Heel grappig om via Sliedrecht naar Scherpenzeel te rijden. Om de hoek ligt Schalkwijk en wie weer terug naar de snelweg wil, moet via de Wageningendreef en de Valburgdreef. Veenendaal komt er met twee vernoemde pleinen overigens wel erg royaal af.

En dan is er in hartje Bijlmermeer ineens de Kolfschotenstraat. Dat is een aparte ervaring. Want wie zal in deze straat weten naar welk gebied hun straat is vernoemd? De stratengids maakt het heel duidelijk: „Landgoed met huis bij Scherpenzeel.” En dat midden in een van de beruchtste buurten van Amsterdam.

Wie z'n kennis van de geschiedenis wil opfrissen, moet beslist de uitleg van de straatnamen goed doorlezen. Zo werd op 18 maart 1931 een straat vernoemd naar het eiland Urk. En voor de inwoners die het nog niet wisten: in een grijs verleden waren Urkers Amsterdammers. „Voormalig eiland in de Zuiderzee, thans in de Noordoostpolder gelegen. Het eiland werd in 1660 door Amsterdam gekocht in verband met de beheersing van de vaarroute over de Zuiderzee.”