Boekrecensie

Titel: De geur van melk en honing
Auteur: Ben Wicks

Uitgeverij: Bruna Uitgevers
Utrecht, 1998
ISBN 90 229 8400 1
Pagina's: 200
Prijs: ƒ 29,95

Recensie door B. S. van Groningen - 17 maart 1999

Melk en honing

”De geur van melk en honing” bevat een aantal verhalen, interviews en gesprekken met mensen uit alle standen en lagen van de bevolking van Israël. De journalist Ben Wicks geeft door middel van persoonlijke gebeurtenissen en getuigenissen een ontroerend en indrukwekkend beeld van de opbouw van Israël door de jaren heen.

Het startpunt ligt in 1917, de afkondiging van de Balfour-declaratie in Engeland. De Britse regering zal haar steun aan de stichting van een onafhankelijke staat, een joodse thuishaven in het voormalige Palestina, betuigen.

Wicks schreef een realistisch boek, dat niet alleen de intense verwachting, maar ook de diepe teleurstellingen, het harde leven en de strijd om het bestaan beschrijft. De oorspronkelijke titel is ”Dawn of the Promised Land”, voor het eerst gepubliceerd in 1997. De vertaling is van Lies van Twisk. Verschillende authentieke foto's zijn beschikbaar gesteld door het State of Israël Government Press Office. Ben Wicks draagt dit journalistieke boek op aan Monty en Blema Mazin. We treffen een voorwoord van de eerbiedwaardige Shimon Peres (winnaar van de Nobelprijs voor de vrede), 31 hoofdstukken, een epiloog, een dankbetuiging en tot slot een bibliografie aan.

Koning David
Peres doet een veelzeggende uitspraak: „De geschiedenis is voor een land, wat de herinnering is voor het individu.” Maar wat kan worden gezegd over de unieke aard van de geboorte van Israël, wiens nationale geschiedenis de collectieve herinneringen en ervaringen weerspiegelt van al de individuen die werkten als vroedvrouwen, die in de ware zin deelnamen aan de geboorte? Hij eindigt zijn voorwoord met de tekst uit Psalm 122: „Bidt voor de vrede van Jeruzalem, gij allen die haar liefhebben.” Dat was 3000 jaar geleden de uitroep van koning David. Dat is nu het laatste hoofdstuk, voor joden, christenen en moslims.

De schrijver vatte het plan op iets over de geboorte van de moderne staat Israël te boek te stellen. Maar... het is meer geworden. Een verhaal van een volk dat door zijn ongelooflijke moed obstakels overwon die de meesten van ons onverkoombaar zouden vinden. Hiermee veroverde het een thuis voor zichzelf. Velen lieten letterlijk alles achter: luxe, aanzienlijke rijkdom, ouders, broers, zusters, ja zelfs hun hele familie. De meesten die terugkeerden in de begintijd, waren leden van vervolgde families uit de hele wereld. Die terugkeer, ”aliyah”, begon al aan het eind van de vorige eeuw en gaat nog steeds door.

Ontbering
Ik citeer de schrijver aan het eind van de inleiding: „Wat hebben deze mensen, die een natie opbouwden uit zand en steen, met elkaar gemeen? Ieder van hen kan met trots terugzien op een periode van pijn, moed en vasthoudendheid. De mensen wier verhalen u gaat lezen, waren ongelooflijk gul met hun tijd. Ik vroeg ieder van hen om zijn of haar verleden te herleven en ze deelden met volle bereidheid hun herinneringen met mij over toewijding en liefde, over ontbering, teleurstelling en triomf. De verhalen die ze me vertelden, vormen tezamen een verhaal van moed te midden van ontbering en een nieuw leven dat uit de woestenij tot leven komt. Het is het verhaal van de geboorte van een natie, een thuis voor het joodse volk dat al zolang heeft rondgezworven: een thuis dat Israël heet.”

Onder die pioniers bevonden zich onder anderen Shimon Peres en Yitzhak Shamir. Wicks gaf zijn boek de ondertitel mee ”Het aangrijpende verhaal van een volk in zijn strijd om een vrij bestaan”. Voor geïnteresseerden een boeiend en bewogen boek!