Cultuurbotsing

De eerste Britse (en Spaanse) pogingen om Amerika te koloniseren liepen veelvuldig uit op bloedige confrontaties tussen Europeanen en indianen. Drie kleine kinderen weten te ontkomen als een stam in 1607 de christelijke nederzetting Roanoke in wat tegenwoordig Virginia heet met de grond gelijk maakt.

In een kano drijven Gilda, Fallon en Noshi de rivier af, hulpeloos en verlaten. Niemand weet nog van hun bestaan. Wat moet er van hen terechtkomen?

De drie kinderen komen in eerste instantie bij een andere indiaanse stam terecht. De oudste, Fallon, probeert bij de twee kleuters de herinnering aan Roanoke levend te houden. En dan vooral aan de christelijke opvoeding die ze kregen. Dat de kleintjes gebiologeerd raken door de heidense rituelen van de stam, schokt hem.

Fallon voelt zich verantwoordelijk voor Gilda en Noshi, maar kan zijn zorg voor hen niet lang volhouden. De kinderen worden uit elkaar gehaald. Noshi komt bij een andere stam terecht, Fallon belandt in een Londens weeshuis en het meisje Gilda wordt door het hoofd van de stam als kleindochter opgevoed.

In ”Terugkeer naar Virginia” wordt met name de levensloop van Fallon en Gilda beschreven, verweven met het moeizame verloop van de kolonisatie van het gebied. De relatie tussen indianen en Britten balanceert continu tussen gewapende vrede en bloedige oorlog. Ook besmettelijke ziekten eisen hun tol.

De schrijfster kiest geen partij. Ze weet met invoelingsvermogen de wreedheden en idealen van beide groepen te schilderen en geeft een tamelijk realistisch overkomend beeld van het harde dagelijkse leven in beide culturen. Enige onwaarschijnlijkheid is de vlot lezende roman niet vreemd. Op het laatste moment redt Gilda de naar Virginia teruggekeerde Fallon bijvoorbeeld het leven, overigens zonder hem te herkennen.