Boekrecensie

Titel: Door Armoede en Ellende. Verhalen uit de Tweede Wereldoorlog
Auteur: Herman van Alfen

Uitgeverij: Hardeman
Ede, 1998
ISBN 90 71272 96 6
Pagina's: 233
Prijs: ƒ 35

Recensie door A. J. van Holten - 27 januari 1999

Veenendaalse oorlogsgeschiedenis

Zevenendertig verhalen uit de Tweede Wereldoorlog van de hand van de nu in Canada wonende Veenendaler Herman van Alfen vormen tezamen een boek over Veenendaals oorlogsgeschiedenis van 1940 tot en met 1945.

Van Alfen hoorde deze verhalen van zijn ouders, schoonouders en andere oude Veenendalers. Hij heeft de oorlogsgeschiedenissen als korte verhalen op papier gezet. Hoewel inmiddels een halve eeuw is verstreken, beschrijft de auteur het door zijn familie en vrienden ondergane oorlogsleed alsof hij het zelf heeft beleefd en meegemaakt.

Nauwkeurig en gedetailleerd wordt er nu door hem verslag gedaan van vele feiten en feitjes in de destijds nog kleinschalige en overwegend christelijke dorpsgemeenschap van het Veluwse Veenendaal. Met gevoel voor de aan hem vertelde details doet de schrijver verslag van alle indrukken en zielenroerselen van zijn oudere –nu vaak niet meer in leven zijnde– gezins- en familieleden en buurtgenoten tijdens oorlog en bezetting.

Deze soms boeiende verhalen uit de tijd van de mobilisatie in 1939, de overrompeling door de Duitse legers in 1940, de langdurige bezetting tot 1945, de grauwe armoede en ellende, de ondergrondse activiteiten, het verraad, de honger en angst en ten slotte de bevrijding zijn uit het leven gegrepen beschreven. Deze vaak boeiende gebeurtenissen worden levensecht, nauw betrokken en soms heel realistisch genoteerd. Op vele plaatsen wordt blijk gegeven van een onwankelbaar vertrouwen en een sterk geloof in de leiding van God.

Ontroerend
Het boek leest door de korte, reportageachtige verhalen gemakkelijk, de schrijfstijl van de auteur en de levensstijl van de toenmalige bewoners van Veenendaal zijn die van vijftig jaar geleden en niet meer die van de huidige tijd. De soms ontroerende oorlogsverhalen zullen voor hedendaagse jongeren en kinderen volkomen vreemd zijn. Het sterke Godsvertouwen, het gebruik van de tale Kanaäns en de veelvuldige verwijzing naar toepasselijke bijbelteksten en liederen zal veel lezers boeien.

Het boek is door de uitgever bijzonder mooi verzorgd.