Boekrecensie

Titel: De Priester
Auteur: Ellen Gunderson Traylor
Vertaling: C. van de Velde-Oosterom

Uitgeverij: Barnabas
Heerenveen, 1999
ISBN 90 5829 032 8
Pagina's: 287
Prijs: ƒ 39,95

Titel: De jacht op de ingenieur
Auteur: Samuel M. Katz

Uitgeverij: De Groot Goudriaan
Kampen, 2000
ISBN 906140 712 5
Pagina's: 372
Prijs: ƒ 39,90

Recensie door Jeannette Donkersteeg - 28 maart 2001

Ook wereld van fictie houdt 't oog op Israël gericht

Bomaanslagen in Heilige Land

”De Priester” is een meeslepend verhaal rond het onderzoek naar de Dode-Zeerollen. ”De jacht op de ingenieur” beschrijft op fascinerende wijze de speurtocht naar een man die een reeks bomaanslagen op Israël ontketende. Ook in de wereld van de spannende fictie en de non-fictie blijken veel ogen op Israël te zijn gericht.

Ellen Gunderson Traylor is volgens de achterflap van ”De Priester” als expert op het gebied van gebeurtenissen in het Midden-Oosten bekend om haar grondige research van historische achtergronden en archeologische vondsten. Dat geeft haar roman over een jonge professor in de archeologie een meerwaarde. Hoewel je als lezer snel beseft met een sterk geromantiseerd verhaal te maken te hebben, pik je en passant iets op over de geschiedenis van het christendom en het Jodendom. Daarbij klinkt zonder veel woorden –maar wellicht daardoor des te duidelijker– de ene Naam onder de hemel tot zaligheid gegeven door.

Grootste offer
Ontroerend is in dit verband de dialoog tussen een rabbijn en een pater aan het einde van het boek. De rabbijn komt schuchter tot de conclusie dat „de naam van Jezus, of Yeshua, in de hele Bijbel gecodeerd voorkomt en samenvalt met verwijzingen naar de Messias.” „Zegt u dat de bloedoffers misschien niet nodig zouden zijn?” vraagt de pater verbaasd. „Ik heb dit nog nooit hardop (...) gezegd”, erkende de rabbijn, „maar ik vraag me dat inderdaad af. Misschien is de codering een raadsel dat bedoeld is om ons te leiden naar Yeshua, als grootste en laatste offer!”

Het woord ”thriller” op het omslag is misschien niet helemaal op z'n plaats. In ”De Priester” vloeit geen bloed, er wordt niet geschoten. Ook dat is overigens een verademing en bewijst dat er niet van moord en doodslag sprake hoeft te zijn om een verhaal spannend te maken. De nuchtere lezer zal constateren dat de auteur behalve een flinke portie romantiek wel heel wat toevallige ontmoetingen en mysterieuze samenlopen van omstandigheden nodig heeft. Haar roman wordt desondanks niet voorspelbaar.

Terrorist
Niet geromantiseerd, maar des te boeiender is (zoals de ondertitel van ”De jacht op de ingenieur” luidt) „het exclusieve verhaal van de speurtocht naar een man die een reeks bomaanslagen in Israël ontketende.” Samuel M. Katz legt daarin een stuk verbijsterende recente historie vast. Iedereen die de ontwikkelingen in het land van de Bijbel enigszins volgt, zal zich al lezende krantenkoppen uit de afgelopen jaren herinneren. Katz laat daarbij verbanden en achtergronden zien die je doen huiveren.

”De Ingenieur” is de in 1966 geboren Yehiva Ayyash. Gedreven door de islam én door persoonlijke bloedwraak liet hij vele Israëli's vermoorden door middel van zijn geniaal in elkaar gezette explosieven. Als in dit boek voor de zoveelste keer een terrorist te midden van een mensenmassa op een knopje drukt en daarmee zichzelf en zijn omgeving aan flarden scheurt, bekruipt je het gevoel: Houdt het nooit op?

In dit geval zijn de herhalingen geen zwak punt van de auteur, maar inherent aan de realiteit. Aan het jonge leven van de intelligente en schijnbaar onvindbare ingenieur kwam een einde, zo blijkt. Je hoeft echter de krant maar op te slaan om te zien dat bomaanslagen en het inrijden van voertuigen op mensen nog steeds doorgaan.

Objectiviteit
De strijd tussen Shin Bet en Hamas, de moord op premier Rabin en tal van andere tragedies worden door dit toegankelijke boek dichtbij gebracht. De auteur heeft zich grondig in de materie verdiept en weet de feiten zo objectief mogelijk vast te leggen.

Die 'objectiviteit' gaat echter zo ver, dat hij uitspraken doet als „Toch vonden de christenen, de joden en de moslims allemaal dat ze het alleenrecht hadden op het land van Abraham, Isaak en Jakob, het land van Jezus en het land van waaruit Mohammed ten hemel was gevaren.” En: „Premier Rabin besefte dat hij niet op goddelijk ingrijpen kon rekenen. Hij stelde zijn vertrouwen op de chef van Shin Beth.” Dit neemt niet weg dat ”De jacht op de ingenieur” juist christenen veel te denken geeft.