Boekrecensie

Titel: Oost tegen West, Noord tegen Zuid. De wereld in de tweede helft van de twintigste eeuw
Auteurs: Mark van den Wijngaert en Herman De Prins

Uitgeverij: Garant
Leuven, 1999
ISBN 90 5350 867 8
Pagina's: 246
Prijs: ƒ 39,90

Recensie door mr. S. de Jong – 5 januari 2000

Oost tegen West,
Noord tegen Zuid

Op de drempel van de 21e eeuw ziet een opgefriste uitgave van de in 1995 verschenen studie ”Van Koude Oorlog tot Nieuwe Wereldorde” het licht. Samen met zijn landgenoot journalist De Prins gaat de Belgische hoogleraar Van den Wijngaert in op de wereldgeschiedenis vanaf de Tweede Wereldoorlog.

De titel, ”Oost tegen West, Noord tegen Zuid”, geeft aan dat de auteurs de afgelopen halve eeuw vooral in het teken van een dubbele tweedeling bezien. Jarenlang staat het Westen onder aanvoering van de Verenigde Staten tegenover het door de Sovjet-Unie geleide Oosten. Daarnaast, wat na de val van het communisme scherper naar voren komt, staat het rijke Noorden tegenover het arme Zuiden.

De studie heeft een heldere indeling. Het eerste deel bestrijkt, met een onderverdeling naar de thema's politiek, bewapening, dekolonisatie en economie, de periode tot aan de eerste oliecrisis. Het tweede deel kent heeft dezelfde opzet en bestrijkt de daaropvolgende kwarteeuw. Dat wil zeggen, bijna-kwarteeuw. Want het jaar 1999 blijft een witte vlek in de opfrisbeurt. Zo is de Noord-Atlantische Samenwerkingsraad nog niet omgezet in de Euro-Atlantische Partnerschapsraad en houdt het conflict in voormalig Joegoslavië halt in Bosnië. Wellicht had de opfrisbeurt baat gehad bij een klein jaartje uitstel.

Voornamelijk lezers die met redelijke voorkennis zijn toegerust, kunnen met ”Oost tegen West, Noord tegen Zuid” hun voordeel doen. Met een paar uur lezen staan de gebeurtenissen weer netjes op een rij. Op hoofdlijnen, wel te verstaan. Want de nuance krijgt geen kans in het brede spectrum dat de twee schrijvers samenpersen in de ruim 200 bladzijden die het boek dik is.

Opvallend is vriendelijke toon richting Sovjet-Unie. Zwart-wit gezegd komt het hier op neer dat de Koude Oorlog langer duurde dan nodig, omdat westerse haviken de vredelievende bedoelingen van communistische zijde bij herhaling verkeerd zouden hebben ingeschat. Apart vermelding verdient voorts Israël, tegen welk land een wel zeer negatieve toon wordt aangeslagen. Wie er verder mee kan leven dat problemen in de gedekoloniseerde wereld kennelijk vooral aan het Westen zijn te wijten, minder dan aan corruptie en wanbeheer ter plekke, kan veel plezier beleven aan het geschiedenisoverzicht uit Brussel.

Een paar landkaarten achter in het boek zijn de enige illustraties. Noord-Amerika ontbreekt overigens.