Grijs wolkendek in
Sonnenhauptstadt

Stuttgart op de dag van „de laatste zonsverduistering van de eeuw”, om 7.00 uur: zwaarbewolkt en stromende regen. De dame van de Duitse weerdienst meldt met een vrolijk gezicht dat het er niet zo zonnig uitziet. Eclipstoeristen kunnen nog overwegen, zegt ze, naar het ruim 200 kilometer oostelijker gelegen München te gaan. Maar haar collega heeft dat 24 uur eerder nog met grote stelligheid afgeraden.

De eclipsgangers trekken zich niets van het advies aan. Stuttgart –de centrale lijn van de totaliteitszone loopt dwars door de stad– heeft zich twee jaar geleden al uitgeroepen tot Sonnenhauptstadt en dat heeft gewerkt. Om 11.00 uur is het overal in het centrum dringen geblazen. De 600 touringcars die de plaatselijke VVV verwachtte, zijn inderdaad gekomen. Dat is de laatste druppel bij de kleine 500.000 toeristen die al in de stad rondlopen. Pal voor de VVV verkoopt een commerciële Duitser op straat eclipsbrillen, „de laatste”, voor 11 gulden, terwijl ze binnen maar de helft kosten. Volgens de Duitse krant Bild waren de prijzen op de zwarte markt gestegen tot 55 gulden. In totaal zijn in Duitsland 20 miljoen eclipsbrillen verkocht.

Straten, pleinen en parken lopen vol. Ondertussen vult zich ook het laatste blauwe gaatje in de verder grijze lucht.

Vuilniszak
In het park rondom het Karl Zeiss Planetarium staan inmiddels zestig telescopen van uitgeverij Kosmos opgesteld, compleet met plastic vuilniszak als paraplu. „Tegen een kleine vergoeding mag iedereen even kijken, onder vakkundige begeleiding”, zei een woordvoerster van Kosmos dinsdag. Een dag later staan slechts de Kosmos-mensen, verregend, bij hun apparatuur.

Even na elven zet Gisela Brunner uit München haar eclipsbril op. Het gaatje in het wolkendek is nauwelijks groter dan de zon en zeker niet fel blauw. Wat doet ze in Stuttgart? „Ik heb vanmorgen naar het weerbericht in München gekeken. Toen heb ik onmiddellijk de trein naar Stuttgart genomen.” Of ze daar spijt van heeft? Dat wil ze niet zeggen.

Ze is niet alleen teleurgesteld. Alle gezichten staan somber in het Schlosspark, rondom het Karl Zeiss Planetarium. De stemming verandert op slag als om 12.33.55 uur ineens de duisternis invalt. Alsof iemand plotseling aan een dimmer draait. In vijf seconden is het nacht, zoals bij volle maan.

Meditatietijd
Na tien seconden klinkt ergens in het park het eerste applaus. Waarom? Veel flitslicht van automatische fototoestelletjes; allemaal dom. Gejoel, terwijl de Stuttgarter kerken stilte hebben gevraagd „om de zonsverduistering als meditatietijd te gebruiken.”

De nacht duurt 2 minuten en 17 seconden. Opnieuw gebeurt er achter de wolken een wonder, als het ware. Het kan niet anders: de eerste zonnestralen scheren weer langs de maan, want ondanks de zware bewolking is de dag binnen tien seconden terug. Opnieuw drupt het, terwijl het publiek afdruipt.

Alhoewel, een uur later kopen de Nederlanders Fredrik en Marjolein Edwall –„Ik ben getrouwd met een Nederlandse en we wonen in Göteborg”– enthousiast een pakket wetenschappelijke eclipsinformatie in Stuttgart-Centrum. Drie weken geleden hebben ze vakantie gehouden aan de Noordkaap, 3300 kilometer van huis. Toch zijn ze vanuit hun woonplaats Göteborg in Zweden even naar Stuttgart gekomen, ruim 1200 kilometer rijden.

„Dit hadden we niet willen missen”, zegt Edwall. „Die invallende duisternis, dat is een heel bijzondere ervaring.” Zijn vrouw Marjolein: „Het is een rust, een stilte waarin je merkt hoe gevoelig we zijn op aarde. Rust en stilte, zonder New-Age-hocus-pocus.”