'Bijlmer' afgezakt naar plan 2
Door P. Chr. van Olst
DEN HAAG – De parlementaire enquête Vliegramp Bijlmermeer domineerde tot dinsdagavond laat het politieke nieuws. Maar toen het kabinet eerst wankelde, vervolgens struikelde en ten slotte viel tijdens de behandeling van het referendum door de Eerste Kamer, verdween de enquête naar het tweede plan. Daar leidt de zaak nu een onzeker bestaan.
Net als het debat over het referendum in de Eerste Kamer, duurde het Bijlmerdebat dinsdag tot na middernacht. Om 1 uur hadden alle kamerfracties hun bijdrage geleverd en schorste de voorzitter de zitting. Gistermiddag om 3 uur zou voorzitter Meijer van de enquêtecommissie het debat voortzetten en antwoorden op alle gestelde vragen.
De kabinetscrisis gooide de agenda van de Tweede Kamer gisteren echter in de war. Het Bijlmerdebat leed uitstel. Pas vanochtend kon Meijer aan het betoog van de commissie beginnen. Wellicht wordt het debat niet eerder dan volgende week woensdag afgerond. Op dat moment had al duidelijk moeten zijn welke conclusies de Tweede Kamer wel overneemt van de enquêtecommissie en welke niet, en zou zij met die bagage de regering aan de tand voelen. Ook dat staat nu op losse schroeven.
Vervelend
Hoe verdrietig is commissievoorzitter Meijer over deze gang van zaken? „Het is jammer en vervelend dat het zo loopt”, aldus het CDA-kamerlid. „Het uitstel is vooral pijnlijk voor de mensen in de Bijlmer die al zo lang wachten op finale duidelijkheid over de consequenties van het Bijlmerrapport.”
Geen van de commissieleden vermoedde dinsdagmiddag dat het allemaal zo zou lopen. „We waren allemaal verrast door de uitkomst”, zegt Meijer voor zichzelf en zijn medecommissieleden. Samen volgden ze na afloop van hun eigen debat de stemming in de Eerste Kamer. „Het ene commissielid reageerde natuurlijk verheugder dan het andere, maar uit respect voor collega's van andere partijen die in de commissie vertegenwoordigd waren, lieten we dat niet zo duidelijk blijken.”
Demissionair
Het Bijlmerdebat is zowel in de mediabelangstelling als in de parlementaire pikorde afgezakt naar het tweede plan. Dat betekent niet alleen uitstel, maar ook dringt zich de vraag op welke betekenis het Bijlmerdebat tussen Tweede Kamer en regering nog heeft nu het kabinet demissionair is.
SGP-fractievoorzitter Van der Vlies constateerde gisteravond in debat met premier Kok dat de val van het kabinet zowel voor de Nederlandse deelname aan de NAVO-acties in Kosovo als voor de afhandeling van de Bijlmerenquête op een erg ongelukkig moment komt. Volgens hem is de Bijlmerdiscussie „nu van een hypotheek voorzien.”
„Het debat krijgt een ander karakter nu het kabinet demissionair is”, aldus Van der Vlies. „De ministers die het debat voeren, staan niet in hun volle ambt en dat levert een andere toon. Normaal gesproken zou je tot de conclusie moeten komen dat deze of gene bewindspersoon bepaalde consequenties moet trekken uit het debat. Dat ligt nu gecompliceerder.”
Enquêteleider Meijer ziet geen zwaarwegende bezwaren tegen voortzetting van het Bijlmerdebat met een demissionair kabinet. Maar dat oordeel komt niet hem toe, legt hij uit. „De commissie speelt in dat debat geen rol meer. Na het debat tussen Kamer en commissie houdt het voor ons op.”
Reserves
Samen met zijn partijgenoot Reitsma hoopt Meijer dat de Tweede Kamer door de plotselinge ontwikkelingen nu wel alle reserves laat varen om de 'eigen' bewindspersonen kritisch te beoordelen. „Het cement tussen de paarse partijen is weg”, analyseert Reitsma. „Iedereen kan dus volledig los. Het debat met het kabinet wordt door de val van het kabinet heel boeiend.”
Reitsma hoopt dat met name D66-kamerlid Van Walsem „zijn geforceerde verdediging” van partijgenoot minister Borst van Volksgezondheid laat varen. „Er komen zeer waarschijnlijk verkiezingen”, voorspelt de christen-democraat, „dus zal iedereen zich willen profileren.”
