Kans op terreuracties
in Nederland klein

De docent politieke wetenschappen aan de Leidse universiteit heeft het idee dat Nederland de zaak aardig onder controle heeft. „Of ze moeten met granaten gaan gooien. We dienen er wel rekening mee te houden dat het uit de hand kan lopen. Maar ik verwacht niet dat het hier verder komt dan protesten bij ambassades of het Vredespaleis.”

Van terreurgroepen onder Serviërs in ons land is hem niets bekend. „De politie en de Binnenlandse Veiligheidsdienst houden een extra oogje in het zeil. Bij demonstraties heeft de politie genoeg man op de been of achter de hand om een eventuele escalatie aan te kunnen.”

De in Nederland geboren Serviër Predrag Vitkovik is de eerste om te zeggen dat demonstraties zoals die van eind vorige week zich niet richten tegen de Nederlandse bevolking, maar tegen de NAVO-bombardementen. Vitkovik is secretaris van de Servische Vriendschap Rotterdam. „Wij doen de grootste moeite om de mensen kalm te houden. De emoties kunnen hoog oplopen. De uitspattingen die er zijn, komen van individuelen. Wij kunnen niet tegenhouden dat iemand om 3 uur 's middags een gebouw in Alkmaar in brand steekt.”

Aangifte
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek telde Nederland in 1997 ongeveer 46.000 mensen die in ex-Joegoslavië zijn geboren. Uitsplitsingen naar Serviërs en Albanezen zijn niet gemaakt. Escalaties tussen deze groepen verwacht Vitkovik niet. „Toen de oorlog in Kroatië en Bosnië oplaaide, raakten de partijen hier evenmin slaags. De situatie in Nederland is de reflectie van die daar. We zitten dus niet aan één tafel. Daar zie ik het nut niet van in, maar aan geweld heeft niemand wat. Ik krijg wel allemaal rare telefoontjes. De bellers spreken goed Nederlands. Gisteravond riep iemand: Vuile communisten, om het ergere maar niet te noemen.” Vitkovik kreeg ook bedreigingen naar zijn hoofd geslingerd. „Als het goed is, heeft de vice-voorzitter daar aangifte van gedaan.”

De actiebereidheid onder Serviërs is groot. „De mensen schreeuwen om acties. We hebben er al vier achter de rug. Mogelijk volgen er meer. Tot nu toe zijn ze gelukkig rustig verlopen. Nogmaals, we hopen dat niemand stupide dingen doet.”

Aandacht
Steden van grote landen hebben meer dan Amsterdam of Den Haag te vrezen van Serviërs die hun land zijn ontvlucht en elders hun geluk zoeken, meent de Leidse terreurdeskundige Jongman. De voorbeelden van waar het verkeerd ging liggen voor het oprapen: Moskou, Milaan, Sydney. Als reden hiervoor noemt hij de aanwezigheid van de internationale media. „Deze groepen willen aandacht en die kunnen ze daar door zo'n actie krijgen. Ons land is niet belangrijk genoeg. Als ze hier terreuracties ondernemen, gooien ze hun eigen glazen in.”

Ondanks zijn relativerende opmerkingen, acht Jongman het nodig de vinger stevig aan de pols te houden. „Spontane acties kunnen uit de hand lopen. Ongeremde woede kan bij een demonstratie plotseling losbarsten.” In tegenstelling tot andere landen is het in Nederland niet gebruikelijk dat de sterke arm zich met veel wapenvertoon op straat begeeft. Jongman is blij met deze ”low profile-instelling”. „We moeten de mensen niet bang maken.”