Binnenland
Regeringsverklaring reden voor einde gijzeling

Kamer wil eerlijk proces Öcalan

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – De Nederlandse regering heeft in een verklaring de Turkse regering gevraagd om PKK-leider Öcalan niet de doodstraf op te leggen. Deze verklaring was voor de Koerdische bezetters een belangrijke reden om vannacht, vlak na twee uur, de gijzeling in de woning van de Griekse ambassadeur te beëindigen.

Dat verklaarde minister Korthals van Justitie vannacht tijdens een persconferentie. Hij zei zich te kunnen voorstellen dat de Turkse regering na het lezen van de verklaring van de Nederlandse regering zal denken: „Moet dat nou?”

Korthals toonde zich bijzonder blij dat de gijzeling op een vreedzame manier kon worden beëindigd. Hij prees de goede samenwerking bij het gijzelingsdrama tussen hem en zijn collega's Van Aartsen van Buitenlandse Zaken en Peper van Binnenlandse Zaken, burgemeester Deetman van Den Haag, hoofdcommissaris Wiarda van politie en hoofdofficier Van Gend van justitie. Ook premier Kok was regelmatig bij de coördinatie betrokken.

Namens het beleidsteam is gisteren de hele dag met de gijzelnemers onderhandeld. De onderhandelaars wisten precies de marges. Binnen die marges hadden zij het mandaat van de ministers, aldus Korthals. De politie had tot drie keer toe een aanvalsplan klaar, maar telkens werd de actie afgeblazen. „Ik ben geen voorstander van harde actie.”

Over de onderhandelingen had ook afstemming plaats met bestuurders in andere Europese landen en steden waar Koerden gebouwen hadden bezet, om zo veel mogelijk één lijn te trekken. Volgens Korthals heeft de regering niet toegegeven aan de eis van de gijzelnemers om hen te vrijwaren van rechtsvervolging. Wel zal bij de vervolging rekening gehouden worden met verzachtende omstandigheden, zoals de vreedzame beëindiging van de gijzeling en bezetting en het feit dat de politie niet tot ontruiming behoefde over te gaan.

Tweede Kamer
De verklaring van de Nederlandse regering sluit aan bij de wens van een meerderheid in de Tweede Kamer, die vindt dat Öcalan in Turkije een eerlijk proces moet krijgen. Bovendien is deze meerderheid tegen het opleggen en uitvoeren van de doodstraf. De fracties van PvdA, CDA, D66 en GroenLinks vinden dat Turkije Europese waarnemers tot het proces moet toelaten. De VVD voelt daar niet voor.

Het CDA vindt het nog te vroeg om de PKK te verbieden. Daarvan is de SGP juist wel voorstander, als na onderzoek blijkt dat de PKK verantwoordelijk is voor de gijzeling in Den Haag. De SGP wil dat Nederland het „goede voorbeeld” van Frankrijk en Duitsland daarin volgt. Minister Korthals erkende vannacht dat de PKK een goed georganiseerde organisatie is. „We wisten en weten veel over de PKK en de Koerdische beweging, maar niet alles. De actie in deze omvang was niet voorzien,” aldus de bewindsman.