Scholier wil slagen via rechter

Jaap van Reeuwijk deed in mei vwo-examen op het Pantarijn, een scholengemeenschap in Wageningen. Hij zakte. Voor natuurkunde scoorde Jaap een 5,45. Afgerond een 5. Had hij vijfhonderdste punt meer gehaald, dan was de 5,5 een 6 geworden en was Jaap geslaagd.

Een van de schoolonderzoeken natuurkunde, voorafgaande aan het examen, bestond uit een practicum. De Pantarijn-leerlingen moesten dat in groepjes van twee doen. Jaap koos zijn klasgenote Annemarie van Diermen. Het duo voerde proeven uit, analyseerde de resultaten en maakte een verslag. Precies volgens de opdracht. Cijfer: allebei een 7,0. Niets aan de hand dus.

Totdat Jaap hoorde dat hij was gezakt. Toen ging hij terugdenken. Dat practicum had hij toch eigenlijk zo'n beetje alleen gedaan. Hij had de proeven bedacht, weliswaar had Annemarie geholpen met de uitvoering ervan, maar de analyse en het verslag waren toch echt van hem alleen. „Ik heb er zelfs twee nachten voor doorgewerkt”, vertelde Jaap gisteren tegen de rechter in Arnhem.

Dat Jaap en Annemarie allebei hetzelfde cijfer hadden gekregen, was dus niet eerlijk, bedacht de Wageningse scholier. Hij had meer verdiend. Een kleine opwaardering van het practicumcijfer zou hem precies aan z'n diploma helpen. Dus stapte Jaap, met z'n ouders, eerst maar eens naar de school.

Niet meer sleutelen
Jaap vertelde zijn verhaal bij de voorzitter van de examencommissie, W. Dragt. Deze liet weten, na overleg met onder meer de inspecteur, dat er aan het cijfer niet meer kon worden gesleuteld. Als Jaap het niet met de beoordeling van zijn practicum eens was, had hij dat vóór 23 april moeten zeggen. Op die datum werd de periode met schoolonderzoeken officieel afgesloten. „Het examenreglement verplicht ons de cijfers dan definitief te bepalen en op te sturen naar de inspectie”, aldus Dragt.

Daar leek geen speld tussen te krijgen. Maar de advocaat van Jaap, mr. A. van Dam, had gistermiddag meer pijlen op zijn boog. Jaap kreeg destijds mondeling van zijn leraar te horen dat hij een 7,0 had voor het natuurkundepracticum. Op een van de cijferlijstjes stond echter een 7,5. Hoe dat kan, wilde de raadsman weten. Was misschien die 7,5 het juiste cijfer? Dan zou het probleem in één klap de wereld uit zijn. Netelige kwestie.

Niet voor Dragt. „Het bewuste lijstje is voor de leerlingen bedoeld. Die 7,5 was een schrijffout. Op de lijst die naar de inspectie is gegaan, stond wel degelijk een 7,0. Op het moment dat Jaap het verschil constateerde, had hij dat direct moeten melden bij zijn leraar. Zo staat het in ons examenreglement. Dat heeft hij niet gedaan”.

De rechter: „Klopt dat?” Jaap knikt. „Waarom heb je dat niet gedaan?” Jaap: „Ik wist dat het een vergissing moest zijn”. Rechter: „Dus je hebt nooit gedacht dat die 7,5 het juiste cijfer was?” Jaap schudt z'n hoofd.

Schade
Bleef over de vraag waarom Jaap niet gelijk bij het inleveren van zijn natuurkundeverslag, of liever nog eerder, had gemeld dat Annemaries bijdrage niet veel voorstelde. De advocaat: „Annemarie had psychische problemen, stond onder behandeling van de riagg. Ze had dat echter op school niet verteld. Jaap wist het wel, maar wilde geen bekendheid geven aan wat er speelde. Dat zou Annemarie schade doen”.

De advocaat meende dat de school verplicht is het natuurkundecijfer te herzien. „Bij zo'n ongelijke prestatie van twee leerlingen, mogen zij niet gelijk beoordeeld worden”. Hij zei trouwens helemaal z'n bedenkingen te hebben tegen dergelijke groepsopdrachten. „Is dat soms om het correctiewerk voor leraren te beperken, zoals iemand mij influisterde?” Nee, dat is het niet, betoogde Dragt. „Wij vinden dat er ook andere vaardigheden getoetst mogen worden. Samenwerken bijvoorbeeld. Juist vwo'ers moeten dat kunnen”.

Achterbaks
Om sterk te staan voor de rechter, had Jaap Annemarie een verklaring laten tekenen waarin zij bevestigde dat ze vrijwel niets aan het natuurkundewerkstuk had gedaan. Gistermorgen trok Annemarie die verklaring echter in en beweerde zij in een nieuwe het tegendeel. „Het is waar dat Jaap het werkstuk heeft getypt, maar hij typte nu eenmaal sneller dan ik. Het is niet waar dat hij alles alleen heeft gedaan. We hebben er bij mij thuis net zo goed uren aan gewerkt”.

Annemarie, die zelf ook is gezakt, uitte gisteren op de rechtszitting stevige kritiek op Jaap en zijn ouders. „Ik vind het een achterbakse manier om over mijn rug te willen slagen”. Ze bevestigde dat ze psychische problemen had gehad, maar „die waren niet zo erg dat ze mijn denken op school beïnvloedden”.

De rechter doet woensdag 3 september uitspraak.