De norm van het volk of het Woord

De schrijnende normvervaging in Nederland stond zaterdag centraal in het Haagse Congresgebouw, waar bijna 1200 jongeren elkaar ontmoetten. Ook minister Sorgdrager van justitie was aanwezig, uitgenodigd om haar visie op normherstel te geven en te zorgen voor een levendige discussie. Dat laatste lukte moeiteloos.

De minister bleek het radicaal oneens met de stelling van SGP-leider Van der Vlies dat de oorzaak van het ontbreken van voldoende moreel besef in de samenleving ligt in het loslaten van christelijke waarden en normen. „In dat geval zou de kerstening van Nederland de oplossing bieden”, luidde haar niet onverdienstelijke analyse.

Zelf ziet Sorgdrager niets in een overheid die haar onderdanen zou willen kerstenen. Om de SGP-jongeren daarvan te overtuigen, deed ze een beroep op Luther, Willem van Oranje en Groen van Prinsterer. „Zij braken er een lans voor om een private moraal niet op te leggen aan de samenleving als geheel”.

Volgens Sorgdrager illustreren die voorbeelden hoe „een sterke persoonlijke overtuiging helemaal niet hoeft te leiden tot een greep naar de macht, maar juist onderling respect en tolerantie kan doen uitdragen”.

Volgens de minister is dat precies wat nodig is in de Nederlandse pluriforme rechtstaat. „De overheid moet verdraagzaam zijn en het respect voor de medemens bevorderen. Voor de overheid mag de ene levensbeschouwing niet meer waarde hebben dan de andere”. In dat kader schilderde de D66-bewindsvrouw waaraan zij normen en waarden ontleent: „Die komen voort uit de samenleving. De overheid kan een beetje sturen, maar niet tegen de normen en waarden van het volk ingaan”.

Leidraad
Wat dat betreft vond Sorgdrager lijnrecht tegenover zich Van der Vlies, die als SGP'er rilt van een dergelijke visie. In zijn betoog hekelde de lijsttrekker de opvatting waarin „morele intuïtie van mensen de leidraad wordt”. Voor de SGP ligt de bron voor waarden en normen „niet in de autonome mens, maar in de wet van God”. De overheid kan dan niet worden gezien als „doorgeefluik van wat er in de samenleving leeft”, maar zij heeft een „normatieve rol”. „Zij is Gods dienares”.

Soms zal de overheid daarom dwars tegen de meerderheid van het volk moeten ingaan. Wil het volk zelf beschikken over het leven? „De SGP wijst abortus en euthanasie af en vraagt aandacht voor de alternatieven van adoptie van ongewenste kinderen en aan het eind van het leven goede palliatieve zorg”. Wenst het volk allerlei reclame-uitingen, geweld op tv, kinderporno, winkelopenstelling op zondag? Van der Vlies zal er tegenin gaan en vergt dat ook van de minister. „Zij moet de teugels van “vrijheid, blijheid” intrekken op straffe van verdere onttakeling en ontwrichting”.

Tijdens een prikkelend forumdebatje hield Sorgdrager voet bij stuk. Zij noemde het een „gevaarlijke gedachte” om de overheid iets te laten doen dat tegen de volkswil indruist. Toch kon ze op aandrang van een aantal SGP-jongeren niet om het stellen van een grens aan de volkswil heen. „Wanneer de bevolking iets wil dat in strijd is met de fundamentele rechten van de mens, moet de overheid daar niet aan meewerken”.

Inconsistentie
Een belangrijke inconsistentie in het denken van de democrate kwam daarmee openbaar en Van der Vlies wilde dit punt dan ook „even uitbouwen”. Over de doodstraf. Onderzoek wees onlangs uit dat een krappe meerderheid van de Nederlanders voor herinvoering van die definitieve straf is. Toch weigerde de minister –en ze herhaalde dat zaterdag– daar werk van te maken, omdat zij de doodstraf niet menswaardig acht. Saillant punt is dat de SGP als enige politieke partij herinvoering van de doodstraf bepleit in het verkiezingsprogramma, zij het dat de staatkundig gereformeerden daar uiterst terughoudend mee willen omspringen.

Naar aanleiding van videobeelden over houseparty's en hangjongeren dachten de jonge SGP'ers verder na over jeugdcriminaliteit. Steeds vaker komen jongeren in aanraking met de politie, vertelde burgemeester Noordergraaf van Hardinxveld-Giessendam. Meer blauw op straat, blauw meer op straat en beter blauw op straat, luidde diens pleidooi.

Maar van essentiële waarde achtte Noordergraaf de overdracht van waarden en normen, vooral in het gezin. Minister Sorgdrager wilde dat minder exclusief benaderen en wees ook op de overdracht van waarden en normen binnen andere sociale verbanden en relaties.

Radicaal
Aan de jonge nummer drie van de SGP-kieslijst, mr. C. G. van der Staaij (29), was het 's middags de beurt om de jongeren te laten weten waarom zij toch SGP en niet bijvoorbeeld D66 moeten stemmen. Voor hemzelf springt de SGP er uit als een partij die „de lijn van de Bijbel en de belijdenisgeschriften helder en duidelijk probeert te vertalen in de politieke praktijk”. De houding van het enerzijds bezwaar maken tegen het heersende denkklimaat en anderzijds het constructief bieden van alternatieven spreekt hem aan.

Kamerlid Van den Berg voegde daaraan toe dat de SGP een „radicale partij” is, omdat zij de politieke problemen bij de wortel aanpakt. „Radicaler dan GPV en RPF”, betoogde de nummer twee. „Wij houden vast aan het theocratisch ideaal, ondanks dat de samenleving daarvan steeds verder vervreemdt”.

Van der Staaij heeft goede hoop op het kamerlidmaatschap. Hij geeft de partij een „reële kans” op het terugwinnen van de derde zetel in de verkiezingen van 6 mei.