Scud-vangers klaar voor Golfoorlog

Het Midden-Oosten houdt de adem in. De eerste foto's van Patriot-raketten in een woestijn in Israël zijn verschenen. Gisteren werd bekend dat Nederland 50.000 gasmaskers naar Jeruzalem stuurt. De angst voor Saddam zit er goed in. Bagdad hoeft het maar in de bol te krijgen, en zijn raketten zoeven door de lucht.

Wie denkt dat luchtverdediging alleen een zaak is van vliegtuigen, heeft het mis. Geleide wapens spelen ook een uitermate belangrijke rol. De Nederlandse luchtmacht kent de Groep Geleide Wapens (GGW), gestationeerd op De Peel in Noord-Limburg. De club zat tot 1995 in Duitsland en was 24 uur per dag paraat om een eventuele aanval uit het Oosten af te slaan.

De wapens zijn krachtig. De Patriot (de beginletters staan voor de woorden Phased Array Tracking to Intercept On Target) is een grond-luchtgeleidewapensysteem dat in 1987 bij de luchtmacht is ingevoerd. De wapens zijn in staat uiterst laag vliegende doelen en dreiging op grote hoogten het hoofd te bieden. De radar kijkt een richting uit. Het systeem kan zonder menselijke inbreng opereren en negen doelen tegelijkertijd aanvallen. Het Amerikaanse Hawk (Homing-All-the Way-Killer) is voor luchtdoelen op lage hoogten. De raket wordt geleid door een zelfzoekend, elektronisch besturingssysteem. De Hawk-radar kan 360 graden in de rondte kijken.

Crisis
De politiek-militaire verhoudingen in de wereld brengen nieuwe taken voor GGW De Peel met zich mee. Crisisbeheersing is momenteel het modewoord. Ook de Nederlandse defensie gaat er in mee. En er is op dit moment crisis. „De vraag of we gaan en met wie en wat, is een politieke”, zegt kolonel R. S. van Dam, commandant GGW De Peel. „Als de politiek besluit om te gaan, staan wij binnen vijf dagen klaar”. Volgens Van Dam is de Patriot het enige wapen dat de Scud –„een pijp vuilnisbakkenstaal”– te lijf kan. Naast Nederland beschikken Duitsland, Israël en de Verenigde Staten over Patriots.

GGW De Peel, onderdeel van de Koninklijke Luchtmacht, heeft ervaring. In januari 1991, tijdens de Golfoorlog, was de groep geleide wapens erbij. Op stel en sprong moesten de geleide wapens het Amerikaanse ultimatum ondersteunen vanuit Turkije. Binnen enkele dagen zaten de vuurleiders met de vinger aan de knop om een eventuele Iraakse aanval af te weren. Daarnaast zorgde men ook in Israël voor een beschermende paraplu.

In de Golfoorlog waren de Patriots het enige antwoord op de terreurraketten van Saddam Hoessein. De Nederlanders hadden graag een Scud uit de lucht gehaald. maar gedurende de operatie “Wild Turkey” lanceerden de Scudbusters aan de Turks-Iraakse grens alleen per ongeluk twee missiles van een miljoen gulden per stuk. Maar daar worden ze bij de GGW liever niet aan herinnerd.

Bulten
„De les die we uit de Golfoorlog hebben geleerd”, zegt kolonel Van Dam, „is dat de geleide wapens onvoldoende voorbereid waren op uitzendingen. Strategische mobiliteit kenden we niet. In Duitsland wisten we onze plaats en hoefden we ons nooit ver te verplaatsen. We stonden daar op bulten om over het IJzeren Gordijn heen te kijken. Nu zijn we met onze spullen overal ter wereld inzetbaar. In een woestijn, op de Noordpool, noem maar op”.

Nog een les uit de Golfoorlog is het bij elkaar brengen van Patriot en Hawk binnen een zogenaamde Triad. Een Triad-squadron bestaat uit een Patriot-vuureenheid (vijf launchers met elk vier raketten) en twee Hawk-vuureenheden (elk drie launchers met drie raketten). Op De Peel zijn vier Triad-squadrons ondergebracht.

De verplaatsing van het spul is geen sinecure. Een Triad-squadron met een commando- en logistieke eenheid telt 425 personeelsleden en 140 voertuigen met 125 aanhangers. Het materieel gaat met de boot, het personeel per vliegtuig. Naar bijvoorbeeld Israël zal de reis negen of tien dagen duren. „Met twee weken zijn we dus op locatie operationeel inzetbaar”.

Frankrijk
Volgens Van Dam is GGW De Peel van cruciaal belang in de vredeshandhaving overal ter wereld. Het zou niet goed zijn verdere bezuinigingen op dit onderdeel door te voeren. „Je hebt niet alleen de Scud-raketten, maar ook soorten als No-Dong, Al Hussein en Tae-Po-Dong. Deze laatste raket kan 3000 kilometer ver vliegen. Dan praten we dus niet alleen over bedreiging van Turkije, maar bijvoorbeeld ook van Frankrijk. Het is belangrijk dat landen in de wereld weten dat andere landen over de middelen beschikken om hen te bestrijden. Noem het afschrikking. Het zou het beste zijn als we door die afschrikking Saddam Hoessein zo ver kregen dat hij overstag ging. Dan speel je een rol”.

Van Dam was er zelf in de Golfoorlog niet bij. Hij fungeerde in die tijd als docent op de Defensie Leergangen. Jammer, vindt de militair. „Als iets operationeel wordt, wil je erbij zijn”. Toch hoopt de commandant dat Irak tot inkeer komt. „Maar als het uit de hand loopt en men doet een beroep op ons, dan zijn we er klaar voor”.