Binnenland 9 oktober 2000

Bezinning VBOK op eigen plaats in samenleving

„Horzelfunctie en hulp
gouden combinatie”

Van een medewerker
EDE – De voorzitter van de Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK), dr. K. Veling, heeft zaterdag opgeroepen niet comfortabel achterover te leunen nu artsen vaker dan vroeger verwijzen naar de VBOK. „Laten we erkennen dat we een boodschap hebben die veel mensen niet herkennen. De VBOK zal de horzel zijn op de nek van de Nederlandse samenleving. Samen met hulpverlening is dit een gouden combinatie.”

De VBOK hield zaterdag een themadag die werd bezocht door zo'n 400 vrijwilligers die actief zijn in hulpverlening, voorlichting en presentatie.

De autochtone imam drs. D. L. G. Kraayenbrink pleitte enkele jaren geleden al eens tevergeefs bij zijn moslimbroeders voor samenwerking met de VBOK. Abortus is volgens hem in de islam een grotere zonde naarmate de foetus verder is ontwikkeld. „Allah heeft voor het moment van de inblazing van zijn adem al een heleboel werkzaamheden aan de foetus achter de rug. Hoe meer werk hij eraan heeft gehad, des te erger het is om te zeggen: Ik hoef het niet, gooi maar weg.”

Dr. A. Klink, directeur van het wetenschappelijk instituut van het CDA, gaf aan dat het standpunt van een toenemende beschermwaardigheid van het embryo in de recente kabinetsvoorstellen op medisch-ethisch gebied steeds verdergaande consequenties heeft. „Vorige maand stuurde minister Borst een voorstel naar de Tweede Kamer om embryo's tot stand te brengen voor wetenschappelijk onderzoek. Nu zegt het kabinet dat de tijd er nog niet rijp voor is. Maar over drie à vier jaar zal het verbod worden opgeheven.”

Vanzelfsprekend
Prof. dr. J. Hoogland, bijzonder hoogleraar reformatorische wijsbegeerte aan de Universiteit Twente, stelde dat de politieke strijd om abortus gestreden lijkt. „Daarentegen zal de ethische discussie ons nog lang bezighouden.” Vroeger waren kinderen een garantie voor de oude dag. „Nu wordt de vraag gesteld of ik dit kind wel wil.” Mensen willen zich ook meer indekken tegen risico's. „Prenatale diagnostiek is vanzelfsprekend geworden.” Hoogland typeerde onze samenleving als een netwerksamenleving zonder centrale regie. „Is het nog wel mogelijk dat de overheid iets stringent verbiedt? Een gevolg is bijvoorbeeld het abortustoerisme.”

Hoogland constateerde dat de grotere openheid in het publieke debat over abortus een invalshoek voor de VBOK is. Abortus wordt vaak gepresenteerd als een verworven recht. „De praktijk leert echter dat het geen lichte beslissing is.” Hoogland wees erop dat de VBOK moet handelen vanuit het vertrouwen in de kwaliteit van de eigen opvattingen. „Als de VBOK-overtuigingen goed zijn voor het leven, is er aandacht voor de existentiële nood die niet door de techniek kan worden opgelost.”

Bijverschijnselen
De filosoof en antroposoof dr. H. S. Verbrugh, VBOK-lid van het eerste uur, riep de vereniging op zich in het openbare debat over het wetenschappelijk gebruik van embryo's teweer te stellen tegen het mensbeeld van de gangbare medische wetenschap. Dat gaat er volgens hem van uit dat essentiële menselijke kenmerken als geest en bewustzijn slechts bijverschijnselen zijn van de ontwikkeling van een bevruchte eicel. „Als je daarvan uitgaat, is alles op den duur gelegitimeerd.”

Overigens start de VBOK binnenkort in Amsterdam een gespreksgroep voor vrouwen die een abortus hebben ondergaan en die moeite hebben met de verwerking van de ingreep. De VBOK wil met dit lotgenotencontact een taboe doorbreken. Vrouwen die zich lieten aborteren, hebben vaak last van depressie, rouw, schaamte, verdriet en wroeging.