Manuscript beschrijft moord

In 1978 trouwde Richard Klinkhamer met zijn „grote jeugdliefde”, de verpleegkundige Hannie Godfrion. Ze kochten een huis aan de weg tussen Ganzedijk en Hongerige Wolf, buurtschappen in het uiterste noordoosten van de provincie Groningen. Het was een huis in de enorme leegte die het landschap kenmerkt. Richard wilde ruimte en rust om te schrijven.

In de boeken van Klinkhamer spelen oorlog en geweld een hoofdrol. Hij debuteerde in 1983 met ”Gehoorzaam als een hond”, een boek over zijn tijd bij het Vreemdelingenlegioen. In de jaren daarop verdiende hij kapitalen door speculatie op de beurs, verloor alles weer met slechte aankopen en ging steeds meer drinken. Zijn tweede boek, ”Hotelrat en andere verhalen”, werd slecht ontvangen. Het boek ”Kruis of munt”, over twee fascistoïde officieren in het Duitse leger, liep in Oostenrijk als een trein.

Oorlog
Klinkhamer werd op 15 maart 1937 geboren als buitenechtelijk kind. Zijn Oostenrijkse moeder bedroog zijn vader, kruidenier Klinkhamer, en werd zwanger van een veldwachter. Jaren later zou Richard dit pas te horen krijgen van zijn halfbroers. De moeder van Richard stuurde haar zoontje in de oorlog naar familie in Oostenrijk, om zelf in Nederland te heulen met de vijand. Na de oorlog werd de schrijver met zijn moeder herenigd. Ze had daarvóór vastgezeten vanwege haar omgang met de Duitsers.

Omdat moeder een relatie kreeg met een man die niet mocht weten dat ze al een zoontje had, werd hij naar kruidenier Klinkhamer en zijn twee (echte) zoons gestuurd. Daar groeide hij verder op. In 1956 meldde Richard zich aan bij het Vreemdelingenlegioen. Hij hield het vier jaar uit en vluchtte naar Nederland. Samen met zijn broers begon hij een slagerij in Amsterdam en trouwde voor de eerste keer, met Leontien. Het paar kreeg twee kinderen.

Hannie Godfrion kende hij toen al. Ze was als meisje opgenomen in het gezin van Leontien. Nadat ze achttien werd, kreeg ze een geheime verhouding met Richard. Het huwelijk met Leontien liep op de klippen en Richard vertrok met Hannie naar Ganzedijk.

Geruchten
In 1991 deed Klinkhamer aangifte van de vermissing van Hannie. Ze zou zijn weggelopen. Na de verdwijning van de vrouw waren er in het Groningse gehucht geruchten dat de schrijver er meer van wist. Hij werd in 1992 opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij de verdwijning van zijn vrouw. Toen ontkende hij. De politie kon destijds ondanks naspeuringen in huis en tuin de vrouw niet vinden en moest hem daarom vrijlaten.

Over die periode schreef Klinkhamer het manuscript ”Woensdag Gehaktdag”, waarin diverse speculaties staan over hoe hij zijn vrouw om het leven zou hebben gebracht. De titel van het boek verwijst naar theorieën, met het oog op zijn verleden als slager, dat hij zijn vrouw na haar te hebben vermoord door de gehaktmolen zou hebben gehaald.

De molen is kort na de aangifte van vermissing door de politie in beslag genomen. Klinkhamer leurde met het manuscript bij verschillende uitgevers, maar niemand waagde zich eraan.

Lange tijd bleef het vervolgens stil rond Klinkhamer. Tot 3 februari dit jaar. De auteur was inmiddels naar Amsterdam verhuisd. De nieuwe bewoners van zijn huis in Ganzedijk willen de tuin omspitten. Een zware kraan van een loonbedrijf moet de zware klei tot zo'n anderhalve meter onder het maaiveld omwoelen. Ook op de plek waar vroeger het schuurtje stond.

Bij een van de grepen met de bak komen stukken plastic omhoog. En iets dat op een bot lijkt. Uit het gat komt een penetrante geur. De gewaarschuwde politie constateert dat er in de kuil meer resten van een menselijk lichaam liggen: het lichaam van Hannie Klinkhamer-Godfrion. De schrijver wordt opnieuw gearresteerd. Geconfronteerd met de opgraving, geeft hij toe zijn vrouw te hebben vermoord. Na negen jaar loopt hij alsnog tegen de lamp.

Ruzie
De toedracht van de moord moest vanmiddag tijdens het proces voor de rechtbank in Groningen duidelijk worden. Waarschijnlijk kreeg Klinkhamer het op de middag van 30 januari 1991 –hartje winter, strenge vorst– aan de stok met zijn vrouw. Buren verklaarden heftig geschreeuw van een laaiende ruzie te hebben gehoord. Toen het vervolgens stil werd, heeft niemand de toen 43-jarige Hannie ooit nog levend gezien.

Het proces tegen Klinkhamer trekt massale belangstelling. Vanuit het buitenland is onder meer belangstelling uit Groot-Brittannië, Duitsland en de Verenigde Staten. De opvallende levenswandel, met de moord op echtgenote Hannie als apotheose, spreekt blijkbaar tot de verbeelding. Zo heeft de Amerikaanse landelijke omroep NBC het leven van de schrijver tot een tweedelige televisiefilm verwerkt.