„Computer leidt niet
tot informatiekloof”

Nieuwe vormen van informatie- en communicatietechnologie dringen in snel tempo door in de Nederlandse huishoudens, concluderen de onderzoekers van het SCP en van de Universiteit Utrecht, die het rapport ”Digitalisering van de leefwereld” opstelden. Ze keken daarbij naar het gebruik van tv en videorecorder, mobiele telefoons, computers, internet en elektronisch betalen.

Enkele groepen in de samenleving hebben een achterstand bij het gebruik van deze moderne digitale technieken. Het betreft vooral alleenstaande vrouwen, 65-plussers, werklozen en mensen met een lage opleiding of een laag inkomen. De belangrijkste reden voor de achterstand is echter niet zozeer de leeftijd, geslacht of opleiding van deze groepen, maar het inkomen. „De informatiesamenleving is niet alleen een kennissamenleving, maar ook een bezitssamenleving”, aldus het rapport. Beschikken mensen eenmaal over een voorziening of een apparaat, dan maken ze er even snel en soepel gebruik van als alle anderen.

Het rapport signaleert een verschil tussen mannen en vrouwen: vrouwen interesseren zich minder voor techniek, maken er minder gebruik van en gaan er ook minder vaardig mee om. De onderzoekers verwachten echter dat die achterstand zal verdwijnen. Dat is inmiddels inderdaad het geval: het onderzoek dateert uit november 1998 en uit andere bronnen is bekend dat intussen de helft van de nieuwkomers op de digitale snelweg vrouw is.

Overheid
De overheid hoeft zich niet speciaal in te spannen om de verspreiding van de moderne technische hulpmiddelen te bevorderen, vinden de wetenschappers. De grens tussen degenen die daar wel en niet over kunnen beschikken, is overbrugbaar. Door dalende prijzen en toenemende gebruiksvriendelijkheid zullen computers ook binnen bereik komen van de niet-bezitters.

Dat is een opvallende conclusie, want juist vorige week gaven vier ministers het startschot voor een meerjarige campagne die het internetgebruik moet gaan stimuleren, en halverwege vorige maand meldde minister Vermeend van Sociale Zaken dat hij uit vrees voor een tweedeling in de maatschappij werkt aan een belastingplan dat de aankoop van privé-computers aantrekkelijker maakt. Minister Van Boxtel van Grotesteden- en Integratiebeleid kwam recent met het plan voor digitale trapveldjes.

Kennisnet
Ook minister Hermans, die jaarlijks honderden miljoen investeert in computers op school en in Kennisnet, krijgt in het rapport een veeg uit de pan. „De ontwikkeling van digitale vaardigheden verdient wel de aandacht van beleidsmakers. Het is echter de vraag of de grote inspanningen die hiertoe in het onderwijs, en dan met name het basisonderwijs, worden verricht, wel gerechtvaardigd zijn. (...) De uitgaven en investeringen die dit met zich meebrengt, zouden echter net zo goed een vorm van millenniumkoorts kunnen zijn geweest dan weloverwogen onderwijsbeleid.”