PvdA-fractie wil open
discussie koningschap

De woordvoerder op het terrein van het Koninklijk Huis, Rehwinkel, heeft dat gistermiddag gezegd. Hij reageerde op Koks pleidooi –na een bezoek aan de Vorstin– om niet „al te paniekerig” over zo'n discussie te doen. Rehwinkel prees de premier voor die opstelling.

In tegenstelling tot D66-leider De Graaf wil Rehwinkel niet de macht van de Koningin terugdringen, maar de macht van de politiek versterken. Bij kabinetsformaties zou de Kamer zelf een formateur moeten aanwijzen en dat niet aan de Koningin moeten overlaten. En ministers moeten in de onderlinge contacten met de Koningin hun rug rechthouden, want zij zijn verantwoordelijk en de Koningin is onschendbaar.

Eigenzinnig
In het boek ”Beatrix, invloed en macht van een eigenzinnig vorstin”, dat vanaf vandaag in de winkels ligt, geven twee journalisten van het Algemeen Dagblad, Redmar Kooistra en Stephan Koole, opnieuw voorbeelden van de invloed van Beatrix op de politiek. Zo zou zij Elco Brinkman al in de zomer van 1993 niet hebben zien zitten als premier en dat ook hebben laten merken.

Beatrix' opvatting dat Brinkman absoluut niet geschikt is als nieuwe premier, won volgens Kooistra en Koole onder haar invloed ook bij premier Lubbers steeds meer terrein. „Hij ziet de dreigende teloorgang van het CDA als natuurlijke regeringspartij met lede ogen aan en probeert vergeefs het leiderschap van Brinkman alsnog ongedaan te maken.” Brinkman vond een tijd later na tal van affaires zijn Waterloo, niet in de laatste plaats door toedoen van Lubbers.

Enquête
De Nederlanders voelen weinig voor plannen van D66-leider De Graaf om de monarchie te moderniseren. Tussen de 60 en 70 procent van de Nederlanders vindt dat de politieke invloed van de Koningin gehandhaafd moet blijven. Een kwart is het eens met de D66-leider. Dit blijkt uit drie opiniepeilingen waarvan de resultaten gisteren gepubliceerd zijn.

In de NIPO-enquête waarbij de mening van 1000 Nederlanders de afgelopen weekwisseling is gepeild in opdracht van 2Vandaag, blijkt dat 67 procent de invloed precies goed vindt. Van de ondervraagden wil 27 procent minder invloed en 6 procent juist meer.

De erfopvolging verdeelt de Nederlanders. Van de ondervraagden vindt 44 procent dit uit de tijd. Een evengroot percentage heeft er geen bezwaar tegen dat het oudste kind van het staatshoofd automatisch de nieuwe Koning(in) wordt als de zittende aftreedt.

De steun voor de monarchie blijft onveranderd groot. Van de ondervraagden geeft 90 procent de voorkeur aan deze staatsvorm. In 1995 was dat 93 procent en in 1969 was het 89 procent. De sympathie voor koningin Beatrix is wel tanende. Ruim tweederde van de Nederlanders, 67 procent, vindt haar sympathiek. Vier jaar geleden was dat 87, vorig jaar 78 procent.