Uitlaatgassen
moeten groener

Het gaat niet goed met lpg. Het aantal voertuigen dat op autogas rijdt, is het afgelopen jaar gekelderd tot onder de 4,8 procent. Daarmee nadert het marktaandeel de kritische grens van 3 procent, het minimum om de brandstof in de markt te houden. Diesel doet het aanmerkelijk beter. Van alle nieuw verkochte personenauto's kachelt zo'n 23 procent op diesel.

Het kabinet ziet deze ontwikkeling met lede ogen aan. De uitstoot van onverbrande roetdeeltjes uit dieselmotoren is kankerverwekkend voor mens en dier. Om het tij te keren stelt Den Haag voor de BPM op nieuwe dieselauto's met ingang van 1 januari 2000 met 2000 gulden te verhogen. Het plan geldt voor alle personenauto's op diesel, ongeacht kleur, gewicht of prijs. De strafmaatregel levert de schatkist een slordige 105 miljoen gulden op.

Het kabinet probeert tegelijkertijd de 'schonere' lpg uit het slop te trekken. De motorrijtuigenbelasting voor auto's met een moderne G-3-installatie zou volgens de opstellers van de miljoenennota met 200 gulden per jaar extra moeten worden verlaagd, boven op de 250 gulden korting die lpg-rijders met een nieuwe installatie al sinds 1993 krijgen. Gasgebruikers betalen straks dus 450 gulden minder. De stimuleringsmaatregel kost het Rijk pakweg 23 miljoen gulden.

Het omslagpunt benzine/diesel moet uiteindelijk circa 4000 kilometer hoger komen te liggen dan het omslagpunt benzine/lpg. Op dit moment zijn de verhoudingen precies omgekeerd. Rijden op lpg is momenteel vanaf 20.000 kilometer per jaar voordeliger dan benzine.

Verdeling
De voorstellen van het kabinet zijn gebaseerd op een studie uit mei '97 van het Centrum voor Energiebesparing en schone technologie (CE). Op verzoek van het ministerie van Economische Zaken boog deze organisatie zich over de 'ideale' verdeling van benzine, diesel en lpg in 2010. Doelstelling van de rijksoverheid is om in dat jaar 10 procent van het autopark op lpg te laten rijden.

De brancheorganisatie van autoimporteurs (RAI) en de belangenbehartiger van dealers (Bovag) hebben met verbazing kennisgenomen van de kabinetsplannen. „De dieselauto wordt ten onrechte aangepakt.”

„Het advies is tegenstrijdig en achterhaald”, benadrukt Erik Glasius, adjunct-directeur van de RAI. „In de studie is vooral naar de kwaliteit van de lucht in stedelijke gebieden gekeken. Om die te verbeteren adviseert het centrum het dieselverbruik terug te dringen. Maar in het landelijke gebied zou diesel –volgens hetzelfde onderzoek– moeten worden gestimuleerd om de uitstoot van CO₂te beperken. Minister Jorritsma pikt selectief enkele punten op. Het aanpakken van diesel strookt niet met het kabinetsbeleid om de CO₂-uitstoot te verminderen.”

Verouderd
Bovendien is de visie op diesel verouderd, betoogt Glasius. „De technologie heeft sinds mei '97 een enorme vooruitgang geboekt. De autoindustrie werkt aan een volledige verbranding van diesel door rechtstreekse inspuiting van brandstof.” Fiat is de eerste die deze methode introduceert. Verschillende fabrikanten staan echter sceptisch tegenover de effectiviteit van deze techniek.

De adjunct-directeur wijst daarom op een tweede ontwikkeling. „De autoindustrie is bezig met de inbouw van filtersystemen waarmee de uitstoot vrijwel nihil wordt.” De eerste auto met een dergelijk filter, de Peugeot 607, is inmiddels leverbaar. Volgend jaar verschijnen ook kleinere dieseltjes met deze filters op de Nederlandse markt.

De RAI en de Bovag pleiten juist voor een stimulering van diesel. „Diesel rijdt een stuk zuiniger dan lpg en benzine. Dat element missen we in de discussie. De overheid moet ook eens kijken naar de beperktheid van onze brandstofvoorraden. Diesel is per definitie zuiniger. Bovendien is de uitstoot van CO₂beduidend lager. Dat is toch een speerpunt van Pronk?”

Belastingverhoging
De RAI plaatst vraagtekens bij de motieven voor het overheidsingrijpen. „De voorstellen worden gepresenteerd als een 'vergroening' van de belastingen. In werkelijkheid gaat het om een ordinaire belastingverhoging. Den Haag heeft 23 miljoen gulden nodig om de lpg minder te belasten. De dieselverhoging brengt 105 miljoen gulden op, dus houdt het kabinet zomaar een dikke 80 miljoen gulden over.”

Voor Glasius is het glashelder dat dit niet kan. „Er wordt al zo veel aan de auto verdiend. De heilige koe is weer eens een melkkoetje.” Dit jaar vloeit er door de economische groei al 500 miljoen gulden BPM meer naar de schatkist, 470 miljoen gulden meer motorrijtuigenbelasting en ruim 600 miljoen gulden meer accijns op benzine en dieselolie. Dat is een dikke 1,5 miljard gulden meer dan vorig jaar. De inkomsten voor 2000 zijn begroot op 2,16 miljard gulden.

De RAI en Bovag zullen daarom alles uit de kast halen om de plannen te torpederen. Plannen voor handtekeningenacties en protestadvertenties liggen klaar. Voorlopig proberen de organisaties echter eerst de politiek met argumenten te overtuigen.

Niet blij genoeg
De autogasindustrie is „verheugd, maar niet verheugd genoeg” over de voornemens van het kabinet om gasrijders tegemoet te komen. Woordvoerder Freek van Leeuwen van de Stichting Autogas Nederland (SAN) vindt het voorstel niet ver genoeg gaan. „Wij pleiten voor een jaarlijkse korting van 700 gulden. Het huidige voorstel is niet meer dan pappen en nathouden.”

Nederland heeft volgens de gasorganisatie een trendbreuk nodig. „Er moet een significant verschil zijn tussen lpg, diesel en benzine. „De drie brandstoffen ontlopen elkaar te weinig. Het rijden op diesel is nu zelfs voordeliger dan gas.”

Het omslagpunt van lpg schommelt op dit moment rond de 20.000 kilometer voor nieuwe auto's met een nieuwe gasinstallatie. Het gemiddelde kilometrage van autorijdend Nederland ligt op 16.500. „Lpg zit dus duidelijk te hoog”, concludeert Van Leeuwen. De autogasbranche wil graag zakken naar 15.000 kilometer.

Over belangstelling voor autogas heeft de SAN niet te klagen. Sinds Prinsjesdag is het aantal aanvragen voor een prijsvergelijking benzine/lpg aanzienlijk gestegen: van 89 tot 144 per dag. „De financiële drempel blijkt voor velen toch te hoog”, weet Van Leeuwen. „Wij zouden willen dat de consument kiest voor de meest milieuvriendelijke brandstof. Hij kijkt echter ook naar zijn portemonnee.”

Teleurgesteld
Ook Opel Nederland reageert teleurgesteld. „Wij hebben de laatste jaren veel tijd gestoken in de ontwikkeling van zuinige en minder schadelijke dieselmotoren”, aldus de importeur uit Sliedrecht.

Opel probeert via een advertentiencampagne een slaatje te slaan uit de ontstane verontrusting.” Dieselrijders die snel zijn, hoeven niet paars aan te lopen”, meldt de importeur in een reclamecampagne. De importeur komt met een slim advies: „Wees de minister te snel af en koop een Opel diesel vóór 2000.”