Zorgen aan de lopende band

De lopende band van NedCar draait als nooit tevoren. De autofabrikant levert op één productielijn maar liefst vier verschillende modellen tegelijk af. Volvo's en Mitsubishi's. Kriskras door elkaar. Zweedse S40's en V40's wisselen Japanse Carisma's (sedan en hatchback) af. Uniek in de wereld. Vier modellen op hetzelfde onderstel. Een vijfde model, de Space Star van Mitsubishi, rolt iets verderop van een tweede productielijn.

NedCar doet het goed. Het aantal geproduceerde auto's per werknemer is vorig jaar in Born gestegen van 36 naar 50, aldus een woensdag gepubliceerd onderzoek van het wetenschappelijk bureau van The Economist.

Ook het aantal afgeleverde auto's groeit gestaag. Vorig jaar heeft NedCar 243.000 auto's gebouwd, 46.000 meer dan het jaar daarvoor. Dit jaar denkt het bedrijf 270.000 voertuigen op de wereld te kunnen zetten.

Ook financieel doet NedCar het prima. De Nederlandse autoproducent zag vorig jaar de omzet stijgen van 5,1 naar 6,5 miljard gulden, terwijl de winst groeide van 10,6 naar 55 miljoen gulden. Het bedrijf, de grootste in Limburg, biedt werk aan zo'n 7000 mensen.

Onderhandelingen
Toch pakken zich donkere wolken samen boven de vestiging, sinds Ford eind januari voor 12,3 miljard gulden de personenautodivisie van Volvo heeft overgenomen. Deze autoproducent uit Zweden is voor 50 procent eigenaar van NedCar. De andere helft is in handen van Mitsubishi. Door de overname van Volvo is Ford nu mede-eigenaar van het bedrijf in Born geworden.

Ford/Volvo en Mitsubishi zijn al geruime tijd op hoog niveau met elkaar in gesprek over de toekomst van NedCar. Een samenwerking tussen de Amerikaanse en Japanse onderneming is gecompliceerd. Beide bedrijven zijn regelrechte concurrenten. Ford is namelijk ook voor 33 procent eigenaar van het Japanse Mazda.

Bovendien kampt de Amerikaanse autoproducent met een enorme overcapaciteit in Europa. Om die reden heeft Ford de productielijn voor de Mondeo in België enkele weken stilgelegd en een fabriek in Engeland (tijdelijk) gesloten. Ford beschikt binnen een straal van 100 kilometer over drie grote fabrieken: Aken, Genk (B.) en Born.

Uitspraken van verschillende topmensen van Ford doen het ergste vrezen voor het Limburgse bedrijf. Eerder deze maand verklaarde Ford-topman Zimmerman in de Duitse pers dat Ford van plan is een van de fabrieken in Europa te sluiten. De eerste man van Ford in Europa, Kaul, benadrukte kort na de overname van Volvo, dat zijn bedrijf de vestiging in Born niet nodig heeft. Ten slotte zou –volgens de Belgische pers– Ford-manager Heller hebben gezegd alleen waarde te hechten aan de persen van NedCar.

Onduidelijk
Ondanks de zorgelijke geluiden heeft NedCar vertrouwen in de toekomst, verklaart woordvoerder Corinne E. P. A. van Iersel optimistisch. „De situatie is niet onzeker, maar onduidelijk”, benadrukt ze. „Het is net als bij een huwelijk. De partners praten gewoon met elkaar”, relativeert ze. Naar de uitkomst wil ze niet gissen.

NedCar verwacht de komende maanden ingrijpende beslissingen over de toekomst van het bedrijf. Volvo en Mitsubishi zijn beide bezig een opvolger voor hun huidige middenklasser te ontwikkelen. Volvo wil deze in de Verenigde Staten maken, maar de productie in Born zou geen gevaar lopen, stelt mevrouw Van Iersel. De Limburgse autofabrikant verwacht dat de concurrentiekracht van de vestiging voldoende is om de continuïteit te waarborgen. „Dat is onze sterkste troef.”

Niet gerust
De vakbonden zijn er niet gerust op. „NedCar is voor Volvo –en dus voor Ford– kwalitatief de beste productielocatie”, zegt vakbondsbestuurder Bert Keulen van De Unie. „De vraag is alleen welke strategische keus Ford maakt. Dat is volstrekt koffiedikkijkerij.” Het Amerikaanse bedrijf speelt de onderhandeling hard, weet Keulen. Ford zou eisen dat toekomstige modellen op een onderstel van hen worden gemaakt.

Het personeel van NedCar maakt zich inmiddels zorgen. „Er is een bepaalde angst, voortdurende spanning, maar geen paniek”, meldt vice-voorzitter W. A. Gorissen van de ondernemingsraad (OR). Hij schat de situatie „niet zo somber” in. „Pas als er meer duidelijkheid is, kunnen wij wat doen.” De OR-bestuurder laat de moed niet zakken. „Welke auto rijdt u? Opel? Nooit van gehoord.”

Gratis huis
De ongewisse toekomst van NedCar vormt een drempel voor potentiële werknemers. Uitzendbureau Adecco zoekt op korte termijn 200 tijdelijke krachten voor een baan aan de band. De autofabrikant vestigt z'n hoop op het noorden, nu de mogelijkheden op de arbeidsmarkt in Limburg en de aangrenzende regio's in Duitsland en België zijn uitgeput. Noorderlingen krijgen van NedCar gratis huisvesting als ze overstappen naar Born. Vervoer van en naar het werk wordt geregeld.

NedCar brengt het personeel twee aan twee onder op bungalowparken in de buurt. Adecco hoopt met deze actie vijftig werknemers te kunnen strikken voor opdrachtgever NedCar. Een kandidaat weet van tevoren niet bij wie hij in huis komt. „Mensen die zich samen opgeven, kunnen bij elkaar worden geplaatst”, vertelt Adecco-woordvoerder mevrouw Hendriks. Een vergelijkbare actie heeft vorig jaar veertig reacties opgeleverd. „We mikken op mensen die bereid zijn een bepaald risico te nemen.”