Autorijles in Nederland
spotgoedkoop

Rijschool Van Duyn/Van der Garde in Opheusden vraagt 62,50 gulden voor een uur praktijkles en zit dus ruimschoots onder de richtprijs die de Bovag aangeeft. Toch behoort de rijschool tot de duurste in de regio. „In januari hebben we de prijs met een rijksdaalder verhoogd, maar veel verder durfden we niet te gaan, want je wilt het ook betaalbaar houden”, zegt mevrouw Van Duyn. „Het zijn voornamelijk jongeren die les nemen en over het algemeen zitten die nog niet zo ruim in het geld.”

Van Duyn weet van rijscholen die 50 gulden en soms nog minder per uur vragen, maar begrijpt absoluut niet hoe die daar nog een droge boterham van kunnen overhouden. „Wij hebben een redelijk inkomen, maar vooral dankzij het feit dat mijn man en mijn broer vaak meer dan 40 uur per week lesgeven. Zestig uur les per week is voor hen geen uitzondering.”

Veel uren
Volgens Rob Boon, woordvoerder van de Bovag, kunnen rijscholen die 50 gulden of minder vragen, alleen overleven als ze ontzettend veel uren draaien of bezuinigen op andere zaken, zoals leermiddelen voor het theorielokaal. In beide gevallen gaat het volgens hem ten koste van de kwaliteit. „Want wie op een dag al 8 uur in een lesauto heeft gezeten, zal bij het negende lesuur echt niet meer zo fris zijn als bij het eerste uur.”

Ook Piet Dubbeldam van de gelijknamige rijschool Dubbeldam in Barendrecht vraagt zich sterk af hoe rijscholen voor een prijs van 50 gulden of minder nog kwaliteit kunnen leveren. Hijzelf rekent 65 gulden per uur en behoort daarmee tot de duurste in de regio Rotterdam. „Wij hebben echter dan ook een slagingspercentage van 60 procent, wat ruimschoots boven het kringgemiddelde van 30 procent ligt.”

Veel goedkope rijscholen zijn volgens hem uiteindelijk helemaal niet goedkoop, omdat de cursisten veel meer lessen moeten nemen voor ze uiteindelijk slagen bij het examen. Ook moet men volgens Dubbeldam de advertenties heel goed lezen. „Sommige rijscholen adverteren met grote letters met een prijs van 45 gulden per lesuur, terwijl uit de kleine lettertjes blijkt dat zo'n uur maar 45 minuten duurt.”

Redelijk bestaan
Zowel de Bovag als het blad Rij-instructie stuurden eind vorig jaar voorbeelden van kostenberekeningen naar hun leden. In die rekenvoorbeelden wordt rekening gehouden met alle kosten waar een professionele rijschool mee te maken krijgt. De kosten van het bedrijfspand, van de lesauto's en de instructeurs moeten uiteindelijk via de lesprijzen binnengehaald worden. Een rijschool die uitgaat van een werkweek van 38 uur en er nog een enigszins redelijk bestaan aan wil overhouden, komt uit op 74,50 gulden per uur voor een praktijkles en 10,50 gulden voor een uur theorieles. Vorig jaar gaf de Bovag voor de praktijkles nog een bedrag van 69,50 gulden op, maar nieuwe eisen op het gebied van nascholing voor rij-instructeurs maakten volgens de Bovag een prijsverhoging van minstens 5 gulden noodzakelijk.

De rijscholen in Nederland, ook die bij de Bovag zijn aangesloten, zijn echter volledig vrij in hun doen en laten. Ze zijn dus niet verplicht de 5 gulden prijsverhoging over te nemen en ook niet hun lesprijs in de buurt van de 74,50 gulden uit te laten komen. De meeste doen dat ook niet. Volgens de Bovag zou de gemiddelde lesprijs in Nederland tussen de 65 en de 70 gulden per uur liggen. Enkele telefoontjes naar rijscholen leert dat veel rijscholen rond de 60 gulden zitten. In de regio Apeldoorn vraagt bijna geen enkele rijschool meer dan 55 gulden voor een uur rijles.

Kwaliteit
Toch zijn er volgens Boon ook rijscholen die ruimschoots boven de 75 gulden vragen en toch een druk weekprogramma hebben. „Als een rijschool kwalitatief goed is, kan men best meer vragen”, aldus Boon. „Cursisten kijken voornamelijk naar de kwaliteit. Driekwart kiest voor een rijschool waarvan ze hebben gehoord dat die goed is en een hoog slagingspercentage heeft. Slechts voor een minderheid is de prijs doorslaggevend.”

De duurste rijschool van Nederland is ongetwijfeld Magielse in Alkmaar, die 200 gulden per uur vraagt. Dat ligt echter voornamelijk aan de auto waarin gelest wordt: een heuse Ferrari 328 GTS. Voor de andere lesauto's ligt ook bij Magielse de prijs op 60 gulden voor een les, die overigens uit 50 minuten bestaat.

De lage lesprijzen in Nederland zijn voornamelijk een gevolg van de bikkelharde concurrentie in de rijschoolwereld. „Iedereen die een instructeursbewijs heeft gehaald, kan een rijschool beginnen”, aldus Bert Dubbeldam. „Om je een plaatsje tussen de anderen te veroveren moet je natuurlijk stunten met de prijzen.”

Samenwerken doen de ruim 5000 rijscholen die Neêrland telt, weinig. „Het is een vrijgevochten wereld”, zegt een woordvoerder van de ABAN, de Algemene Bond voor Auto- en motorrijscholen in Nederland. De rijschoolhouders zijn hopeloos verdeeld en het is vreselijk moeilijk alle rijschoolhouders op één lijn te krijgen. Zo is een algemeen aanvaarde minimumprijs nog steeds niet mogelijk geworden.

Ook een algemene erkenningsregeling voor rijscholen is nooit goed van de grond gekomen. Op dit moment zijn er twee erkenningsregelingen: van de SKR (Stichting Kwaliteitscontrole Rijscholen) en de Sean (Stichting Erkenningsregeling Autorijscholen Nederland), maar rijscholen zijn niet verplicht zich hierbij aan te sluiten.

Slagingspercentage
Het mooiste zou zijn als net als bij hotels via een aantal sterretjes te zien zou zijn hoe goed een rijschool is: bijvoorbeeld één ster voor matig en vijf sterren voor erg goed. De enige manier om achter de kwaliteit van een rijschool te komen is echter het opvragen van het slagingspercentage van die rijschool. Dat kan bij de rijschool zelf –die echter niet verplicht is het slagingspercentage te noemen– of via het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen). Als het slagingspercentage boven het kringgemiddelde ligt, dan heeft men volgens de Bovag te maken met een kwalitatief redelijk goede rijschool. De kringgemiddelden zijn over het algemeen echter schrikbarend laag: het is geen uitzondering als in een kring slechts 30 tot 40 procent van de cursisten de eerste keer bij het rijexamen slaagt.

Alle partijen zijn het erover eens dat de kwaliteit van de gehele Nederlandse rijschoolwereld opgetrokken zou moeten worden. Misschien dat dat pas gaat gebeuren wanneer er concurrentie uit het buitenland komt. Nu de Europese binnengrenzen zijn weggevallen, mogen buitenlandse rijscholen ook in Nederland opereren. Eén is er inmiddels in Nederland actief: de British School of Motoring, een van de grootste rijschoolorganisaties ter wereld. De British School of Motoring wil in Nederland binnen 2 jaar een marktaandeel van 10 procent bereiken. Voornamelijk door een kwalitatief goede opleiding te bieden. Dat zal de Nederlandse rijschoolwereld waarschijnlijk wakker schudden. Met de lage lesprijzen zou het dan wel eens gebeurd kunnen zijn.