Een 'voetganger' op wielen

„Ik ben zo trots op mijn mooie, rode auto. Mensen kijken ernaar, dat vind ik prachtig.” Mevrouw Y. Mulder is de eerste eigenaar van een Inrij-Canta. Ze probeerde het wagentje een maand uit. „Fantastisch”, vindt ze het product van de techneuten van Waaijenberg.

„Ik ben aan beide benen verlamd en mis een arm. Daardoor ben ik aan mijn rolstoel gebonden. Tot een maand geleden was ik afhankelijk van de hulp van anderen als ik eens weg wilde. In Hengelo rijdt wel een gehandicaptenbusje, maar daar moest ik van tevoren over bellen. Bovendien duurde het vaak lang voordat die bus kwam. Soms wel een uur. Dat is vervelend.”

Met de Inrij-Canta heeft mevrouw Mulder die problemen niet meer. „Als ik nu zin heb om bij Van der Valk een kopje koffie te gaan drinken, dan doe ik dat. Ik kan er zelf heen en kan blijven zolang ik wil. Met winkelen is het precies hetzelfde. Ik ben zo weg. Kijk maar.”

Met graagte demonstreert ze haar nieuwe Canta. Door middel van een hendeltje aan de achterkant laat ze de elektrische achterdeur openzwaaien. De Inrij-Canta vraagt daardoor wel om een extra ruime parkeerplek. Daarna laat ze met dezelfde hendel de oprijklep naar beneden zakken. Waaijenberg heeft inmiddels ook al een model waarbij de hendel vervangen is door een afstandsbediening.

Verliefd
Met enig gemanoeuvreer rijdt mevrouw Mulder naar binnen en vergrendelt ze haar elektrische rolstoel. „Met deze tweede hendel op het dashboard doe ik de klep achter me weer omhoog en de achterdeur dicht. Starten en wegwezen. Het is zo heerlijk in dit ding te kunnen rijden. Vanaf het eerste moment dat ik hem zag was ik verkocht en ik ben nog steeds verliefd op hem.”

Dat die liefde haar een flinke zak met geld heeft gekost –ruim 50.000 gulden– vindt ze niet erg. „Ik heb er veel plezier van. Bij een groot deel van de automobilisten in Nederland, rijdt de bank ook achterin mee. Ik vind het helemaal niet zielig dat ik een lening heb moeten afsluiten.”

Ze vindt het wel vreemd dat gemeenten heel verschillend met de gehandicaptenautootjes omgaan. „In de ene gemeente zijn ze heel royaal en krijg je alles vergoed. In de andere krijgen gehandicapten die een Canta willen helemaal niets.” Sinds een paar jaar kan de lokale overheid zelf bepalen hoe zij de gelden in het kader van de Wet voorzieningen gehandicapten besteedt.

Ook de verzekering van gehandicaptenvoertuigen is nog niet optimaal. Volgens Waaijenberg betaalt iemand die in een luxe uitvoering als die van mevrouw Mulder rijdt algauw een 3000 gulden per jaar aan de verzekering, zonder dat de Canta-rijder een no-claimpremie opbouwt. Een vreemde situatie, vindt het bedrijf, temeer omdat de Canta-rijders weinig tot geen brokken maken.

Voetganger
Dat de Canta een succes is bij gehandicapten, dankt het wagentje aan de bijzondere positie die hij inneemt voor de verkeerswet. De Canta is voor de wet namelijk geen auto, geen brommer, maar een voetganger. Als mevrouw Mulder door Hengelo toert, mag zij de weg gebruiken, maar ook het fietspad – ze bestuurt immers geen brommer. Bij het winkelcentrum aangekomen, wipt ze gewoon de stoep op en vervolgt ze haar weg tot voor de deur van de zaak waar ze moet zijn.

„Daarin onderscheiden de Canta's zich van de brommobielen die de laatste tijd oprukken. Die vallen wel onder de bromfietsregelgeving en moeten dus op de rijbaan rijden. De Canta-gebruikers kunnen steeds de prettigste en veiligste plaats in het verkeer opzoeken. Voordeel voor onze klanten is ook dat zij geen bromfietscertificaat hoeven te halen”, aldus algemeen directeur C. van Ee, die toegeeft dat het onderscheid tussen het gehandicaptenvoertuig en een brommobiel voor de gemiddelde weggebruiker nog niet erg duidelijk is. „Maar wij willen ook geen bordje achterop monteren met de tekst: gehandicaptenvoertuig. Dan krijg ik ruzie met mevrouw Mulder.”

Willie Wortel
Van de acht tot tien Canta's die per week de Veenendaalse autofabriek uitrijden, heeft ongeveer tweederde een standaarduitrusting. De rest is aangepast. „Iedere gehandicapte heeft weer een ander probleem. Met aanpassingen proberen wij hem of haar zo prettig mogelijk op weg te helpen. Canta's kunnen een handbediening voor het gas en de rem krijgen, een rolstoellift, verstelbare stoelen of krachtverlichtende hendels, bijvoorbeeld voor mensen met artritis. Alle knoppen zijn verder uitgevoerd in vrachtwagenformaat, zodat ze een slag groter zijn dan bij een personenwagen en daardoor gemakkelijker te bedienen”, aldus Van Ee. Het is een sport voor de ”Willie Wortel-afdeling” van Waaijenberg de auto's zo optimaal mogelijk aan de gebreken van gehandicapte bestuurder aan te passen.

Op die afdeling ontwikkelden ze de Inrij-Canta en eerder ook de Canta 4x4. Een gehandicaptenterreinwagentje dat zandpaden, steile hellingen en modderpoelen niet hoeft te mijden. „Niet dat we er veel van verkopen, maar er zijn gehandicapten die zeggen: wat een ander kan, wil ik ook kunnen. De Canta 4x4 is uitgerust met twee motoren: één voor en één achter. Tijdens een testrit kwam hij verder dan een zware DAF-rallywagen”, aldus technisch directeur K. van Vuure, die samen met de nog altijd actieve eigenaar Dick Waaijenberg destijds in Veenendaal de eerste gehandicaptenvoertuigjes bouwde.

Zuinig
Zowel de Inrij-Canta als de 4x4 is gebaseerd op het succesvolle basismodel van Waaijenberg: de Canta LX. Daarvan zijn er inmiddels een duizend in binnen- en buitenland verkocht. De Canta is in samenwerking met de Technische Universiteit Delft ontwikkeld en in 1995 op de markt gebracht als opvolger van de kleinere en iets goedkopere Arola. De standaard Canta is verkrijgbaar vanaf 22.000 gulden. Het meest aangepaste gehandicaptenwagentje kan meer dan 70.000 kosten.

De LX is voorzien van een –altijd nog wat te veel knorrende– Honda viertaktmotor met een 160 cc-cilinder. Met de 5,5 pk die dat levert, haalt de Canta een maximale snelheid van 45 kilometer per uur. „Harder hoeft niet. Dan zou het onveilig worden.”

Dankzij de lichte constructie –de Canta weegt 350 tot 400 kilogram– en de zuinige motor verbruikt de Canta 1 liter benzine op de 25 tot 35 kilometer. Waaijenberg heeft inmiddels ook modellen met een dieselmotor, die gaan vooral naar Scandinavië.

Export wordt voor het twintig jaar oude bedrijf steeds belangrijker. „We zijn nu vooral actief in Duitsland en hebben inmiddels een eigen verkoopvestiging in Groot-Brittannië. De export vraagt ons ook steeds weer creatief te zijn. Elk land heeft zijn eigen bijzondere eisen. Zo mag de Canta in Duitsland maximaal 25 kilometer per uur, terwijl hij in Engeland juist weer 70 kilometer per uur moet kunnen”, aldus Van Vuure. Voordeel is dat Waaijenberg sinds kort een Europees certificaat voor de Canta heeft, waardoor het wagentje in heel de Europese Unie de weg op kan.

„Hopelijk tot tevredenheid van nog meer gehandicapten. Het mooie is dat wij eigenlijk alleen maar dankbare klanten hebben. Wat gehandicapten niet hadden, hebben ze nu: vrijheid om te gaan en staan waar ze willen.” Mevrouw Mulder start haar motor straks weer. Op weg naar Van der Valk.