Dat heeft het Britse hooggerechtshof bepaald, nadat de Schotse regering een zaak was gestart. De Britse premier wil nu geen referendum over afscheiding van het Verenigd Koninkrijk.

Schotland kreeg in de jaren 90 zijn eigen volksvertegenwoordiging, maar alle zaken met betrekking tot de Britse unie bleven bij het parlement in Londen. Het hof boog zich de afgelopen weken over de vraag of het Schotse parlement de bevoegdheid heeft om wetten uit te vaardigen voor een niet-bindend onafhankelijkheidsreferendum. Dat is dus niet het geval, zo hebben de vijf rechters unaniem besloten. Die vinden dat er rekening moet worden gehouden met de gevolgen van zo’n stemming.

De Schotse premier Nicola Sturgeon laat in een eerste reactie weten “teleurgesteld” te zijn, maar het rechterlijke besluit wel te respecteren. “Het vonnis blokkeert één manier om de Schotse stem over onafhankelijkheid te laten horen, maar in een democratie kan en zal onze stem niet tot zwijgen worden gebracht.” Ze zei eerder van de parlementsverkiezingen in 2024 een de facto referendum te willen maken.

Brexit

Ook Alister Jack, de Britse minister voor Schotland, laat weten de uitspraak van het hof te respecteren. Volgens hem willen de Schotten dat “hun beide regeringen hun aandacht en middelen besteden aan de kwesties die voor hen het belangrijkst zijn”, zoals stijgende energierekeningen en de zorg. De Britse regering is toegewijd om daarbij samen te werken met de Schotse regering, aldus de minister.

Sturgeon wilde het raadplegende referendum op 19 oktober 2023 houden. Het is niet duidelijk of Schotland voor onafhankelijkheid zou stemmen. Volgens recente peilingen schommelt het aantal voorstanders rond de 50 procent. Bij het referendum in 2014, waar Londen wel toestemming voor gaf, stemde 55 procent tegen afscheiding van het Verenigd Koninkrijk.

Sturgeon en haar Scottish National Party (SNP) vinden dat de omstandigheden vanwege de brexit zijn veranderd en een nieuw referendum daarom is gerechtvaardigd. Een meerderheid van de Schotten stemde in het brexit-referendum van 2016 tegen het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie.