De referenda worden gehouden in Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson. Het stemmen duurt tot dinsdag. Door de volksraadplegingen kan Rusland zo’n 15 procent van het Oekraïense grondgebied formeel annexeren. In gebieden waar gestemd kan worden zijn veel inwoners gevlucht en wordt ook nog gevochten.

Russische media hebben bericht dat vanwege de tijdsdruk en het gebrek aan apparatuur niet elektronisch gestemd kan worden. De autoriteiten zouden aanvankelijk van deur naar deur gaan om stembiljetten op te halen. Pas op de slotdag worden stembureaus geopend.

Het is niet de eerste keer dat dergelijke referenda worden gehouden. Dat gebeurde ook in aanloop naar de annexatie van het schiereiland De Krim in 2014. Daar stemde volgens de officiële uitslag zo’n 97 procent van de kiezers voor aansluiting bij Rusland.

Inlijving van Oekraïense gebieden door Rusland kan leiden tot verdere escalatie van het conflict in het Oost-Europese land. „Als de territoriale integriteit van ons land wordt bedreigd, zullen we alle beschikbare middelen gebruiken om onze mensen te beschermen”, waarschuwde de Russische president Vladimir Poetin deze week. Zijn bondgenoot Dmitri Medvedev heeft gedreigd met de inzet van „alle wapens, inclusief strategische kernwapens” om geannexeerd grondgebied te verdedigen.

Rusland viel Oekraïne in februari binnen en kreeg de afgelopen weken veel tegenslagen te verduren op het slagveld. Oekraïne lanceerde een tegenoffensief en veroverde veel gebieden die eerder in handen van de Russen waren gevallen. Rusland besloot deze week om nog eens 300.000 reservisten met militaire ervaring op te roepen.