Na een wekenlange, moeizame reis vanuit Venezuela konden de neven Luis Pulido en Aynner Garrido hun ogen en oren niet geloven. Kort na hun zwemtocht over de grensrivier de Rio Granda waren ze opgepakt door de grenspolitie. En anders dan ze hadden verwacht, werden ze niet opgesloten in een detentiecentrum, maar boden de agenten hen een gratis busreis naar Washington aan. Dat lieten ze zich niet twee keer gezeggen. De nationale hoofdstad was weliswaar niet de bestemming die hen voor ogen stond, maar daar waren ze wel dichter bij de staat Kentucky, waar familie van hen woonde.

„Het was een urenlange rit. Maar we reisden met een comfortabele touringcar en die had genoeg eten en drinken aan boord”, zei Pulido bij aankomst in Washington. „Er werd goed voor ons gezorgd. Heel triest is dat mijn broer dit niet heeft meegemaakt.” Die verdronk toen ze de Rio Grande overzwommen.

De twee neven behoren tot de inmiddels zevenduizend immigranten uit Midden-Amerika die door de regeringen van Texas en van Arizona oostwaarts zijn gestuurd. Veruit de meeste bussen die worden ingezet voor deze volksverhuizing arriveren letterlijk onderaan de trappen van het Capitool. „Daar zit de regering die verantwoordelijk is voor het huidige, slappe toelatingsbeleid voor immigranten”, aldus Abbott.

Geen verdrag

De Texaanse gouverneur zegt zich in de steek gelaten te voelen door president Joe Biden. Die zette kort na zijn aantreden de bouw van de muur stop die president Donald Trump wilde bouwen langs de grens met Mexico. Daar bovenop zette Biden dit voorjaar ook een streep door de afspraak die Trump had gemaakt met Mexico dat immigranten in dat land de behandeling van hun asielaanvraag moeten afwachten. De voormalige president deed dat in het kader van de maatregelen tegen corona. Biden zei dit voorjaar dat de noodzaak van deze regeling niet meer aanwezig is.

De stroom immigranten nam sindsdien fors toe. Vooral mensen uit Venezuela zijn momenteel voor de VS een probleem. Mexico wil ze niet terugnemen en met Venezuela heeft Amerika geen verdrag. De grenspolitie pakte de laatste negen maanden 110.467 immigranten uit dat land op, terwijl dat aantal een jaar eerder op 47.408 lag.

De Republikeinse gouverneur Abbott staat in zijn thuisstaat Texas onder druk. Bij de komende verkiezingen, in november, wil hij herkozen worden. Maar verschillende partijgenoten vinden dat hij te slap is op het punt van immigratie. Zij proberen hem van zijn gouverneurszetel te stoten. Om die reden zette Abbott al de Texaanse politie in bij de grenscontroles, terwijl dat eigenlijk een taak is van de federale overheid. Daarnaast probeert hij landeigenaren langs de grens te bewegen om op hun grond een hoog hekwerk te plaatsen, als alternatief voor de muur die Trump wilde.

Vooral van de zijde van de Democraten is er veel kritiek op het immigratiestandpunt van de gouverneur en dan met name vanaf de oostkust van de VS. Zij verwijten hem een hardvochtig beleid. Daarop besloot Abbott de buslijn richting Washington en recent richting New York op te zetten.

Abbott laat zich dat niet gezeggen. „Kritiek leveren is makkelijk. Hier hebben jullie het probleem op jullie eigen stoep”, zei hij in een radiotoespraak in de richting van de autoriteiten aan de oostkust. Sinds april reden 135 bussen vol immigranten vanuit Texas naar het oosten. Eindpunt was in de meeste gevallen –letterlijk– de trappen van het Capitool.

Bivakkeren in parken

Inmiddels zitten de bestuurders van Washington en van New York met de handen in het haar. Op de komst van zoveel immigranten blijken beide steden niet voorbereid. Er zijn onvoldoende opvangmogelijkheden. In Washington arriveerden er sinds april zevenduizend vreemdelingen per pendelbus; in New York bijna duizend. Burgemeester Muriel Bowser van Washington vroeg inmiddels een en andermaal het Pentagon om bijstand van de nationale garde. Maar die geeft vooralsnog niet thuis.

De opvang wordt momenteel vooral verzorgd door enkele rooms-katholieke welzijnsorganisaties, zoals Catholic Charities D.C. Desondanks moeten de vreemdelingen soms in parken of metrostations bivakkeren.

De stadsbestuurders van de twee metropolen aan de oostkust verwijten gouverneur Abbott een politiek spelletje te spelen met de asielzoekers. Burgemeester Eric Adams van New York suggereerde recent om een bus vol mensen uit New York naar Texas te sturen. Die zouden dan daar langs de deuren moeten gaan om kiezers dringend te adviseren in november hun stem niet op Abbott uit te brengen. De Texaanse gouverneur geeft echter geen krimp. „Aan de oostkust ervaart men nu het probleem waar wij hier dagelijks mee te maken hebben”, is zijn laconieke reactie.