Het kabinet werkt al enige tijd aan nieuwe regels voor vertrokken bewindslieden. Die moeten voorkomen dat ze gebruik maken van hun kennis, contacten en invloed om een bedrijf of organisatie te helpen. Zulke praktijken liggen weer onder het vergrootglas sinds de onthullingen over voormalig Eurocommissaris en minister Neelie Kroes, die zich stiekem al meteen na haar vertrek uit Brussel voor platformbedrijf Uber zou hebben ingezet.

In haar nieuwste jaarrapport over de staat van de rechtsstaat in de EU-landen maant de commissie Nederland om snel de daad bij het woord te voegen en zowel vertrokken als huidige bewindslieden te beschermen tegen belangenverstrengeling. Voor zittende ministers en staatssecretarissen moet een gedragscode bijvoorbeeld duidelijk maken hoe ze moeten omgaan met cadeaus, nevenactiviteiten en lobbyisten. Daarop moet goed worden toegezien en moeten ook straffen staan voor het geval een bewindspersoon zich vergaloppeert. Nieuwe regels voor de financiering van politieke partijen zijn ook nog niet af, stipt de commissie aan.

Het toeslagenschandaal in Nederland is het dagelijks bestuur van de Europese Unie ook niet ontgaan. Het bespeurt „potentieel structurele problemen” en vraagt Nederland die over de hele breedte aan te pakken, met alle betrokken overheidsinstanties.

De rechtsgang in Nederland moet verder digitaliseren, onderstreept de commissie voorts nog maar eens. Vonnissen moeten bijvoorbeeld online te vinden zijn en sommige stappen moeten vanachter de computer kunnen. Dat zou de rechterlijke macht efficiënter en toegankelijker kunnen maken.

Nederland krijgt vier aanbevelingen in het jaarrapport. De meeste EU-landen incasseerden er meer. Hongarije zelfs dubbel zoveel.