Hulst ligt vlak bij het uitgestrekte havengebied van Antwerpen, waar het chemiebedrijf 3M zit, dat verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanwezigheid van zeer hoge concentraties poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) in de Westerschelde. Het probleem baart Jean-Paul Hageman al lange tijd grote zorgen. Vanwege de verontreiniging adviseerde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onlangs om niet te veel vis, garnalen, mosselen en oesters te eten die uit de Westerschelde komen. „Maar beroepsvisserij kwam eigenlijk al bijna niet meer voor op de zeearm”, weet Hageman. „Vroeger had je er wel garnalen-, tong- en kokkelvissers. Het advies van het RIVM raakt vooral de hobbyvissers. Op de Westerschelde heb je nogal wat recreatieve visserij: vissers die een paar keer per week groepjes hobbyvissers met hun boot meenemen het water op voor een dagje pleziervissen. Dat kan nu niet meer. Deze groep wordt echt geraakt en ik vind dan ook dat zij serieuze compensatie verdienen.”

Maar Hageman kent ook het voorbeeld van een beroepsvisser uit Kloosterzande, die vergevorderde plannen had om samen met zijn zoon vanuit Walsoorden beroepsmatig op zeebaars, tong en garnalen te gaan vissen op de Westerschelde. „Die man ziet zijn droom nu uiteenspatten en wijkt noodgedwongen van Walsoorden uit naar Breskens, tientallen kilometers verderop, om op de zuidelijke Noordzee te gaan vissen.”

Maar of de PFAS-problematiek de toeristen echt afschrikt, is maar de vraag, zegt Hageman. „Die blijven echt niet weg”, schat hij in. „De tongetjes, scharretjes en garnalen die de toeristen in de Zeeuwse horeca nuttigen komen niet uit de Westerschelde. Die komen gewoon uit de Noordzee of nog noordelijker gelegen wateren rond Noorwegen. Bovendien is er nog geen zwemverbod voor de Westerschelde.”

Enige tijd geleden heeft de gemeenteraad van Hulst een motie aangenomen over de Hedwigepolder. Net als de Tweede Kamer vindt de raad dat de zeedijk voorlopig niet doorgestoken mag worden. Eerst moet vaststaan dat het Scheldewater, dat straks dit te ontpolderen gebied binnenstroomt, echt schoon is. Hageman is het met die stellingname eens. „Want anders raakt de natuurlijke balans in dit gebied straks ernstig verstoord. In het belang van de volksgezondheid gaan wij als Hulster college voor een schone Westerschelde en als de minister die dijk toch wil doorsteken, krijg je hier een volksopstand.”

Het maakt Hageman boos dat de Westerschelde door bedrijven vlak over de grens in Antwerpen „als een afvoerputje wordt gebruikt voor zwaar verontreinigd geloosd afvalwater. En de gevolgen op lange termijn weten we niet. Ik vind het dan ook noodzakelijk dat er op heel korte termijn een grootschalig gezondheidsonderzoek wordt uitgevoerd waarbij de PFAS-waarden worden gemeten in het bloed van inwoners van alle gemeenten langs de Westerschelde.”

Medewerker Dirk Coomans van vishandel Visamy aan het Bellamypark in Vlissingen, op een steenworp afstand van de Westerscheldemonding, zegt door klanten bestookt te worden met vragen over de herkomst van de vis die hij verkoopt. „Ze willen allemaal weten of onze vis uit de Westerschelde komt. Gelukkig kan ik ze geruststellen”, vertelt Coomans. „Niets uit ons assortiment komt daar vandaan. De meeste vragen komen vooral van Zeeuwen zelf. Toeristen in onze zaak beginnen er eigenlijk nooit over. En ik heb al helemaal niet het idee dat toeristen uit Zeeland wegblijven vanwege die PFAS. Ik denk dat dat komt omdat de problematiek buiten Zeeland nauwelijks leeft. Ik ben een Noord-Brabander. Mijn familieleden hadden nog nooit van PFAS gehoord.”

Over de kwaliteit van het zwemwater in de Westerschelde kan Coomans de klanten in zijn viswinkel minder geruststellen. „Ik heb gehoord dat er een zwemverbod zit aan te komen. Op dit moment mag je er nog wel in zwemmen, maar het wordt eigenlijk afgeraden.”