Een groep burgers heeft het belegerde complex van de staalfabriek in de Oekraïense havenstad Marioepol kunnen verlaten. Dat heeft een correspondent van het Russische staatspersbureau Tass zaterdag gemeld. Het zou om 25 personen gaan, onder wie zes kinderen jonger dan 14 jaar.

Of de berichtgeving klopt is niet te verifiëren. Volgens Oekraïense bronnen zouden ongeveer duizend burgers hun toevlucht hebben gezocht in de bunkers en ondergrondse ruimten van Azovstal. Het Kremlin houdt vol dat naar schatting zo’n 2500 Oekraïense strijders en huurlingen zich daar hebben verschanst. Ze zouden tot dusver geweigerd hebben zich over te geven.

Kiev en Moskou hebben, na bemiddeling van VN-chef António Guterres, afgesproken een humanitaire corridor te openen om burgers de gelegenheid te geven zich in veiligheid te brengen. Van een grootschalige evacuatie is tot dusver echter geen sprake geweest.

Het is onduidelijk of het omstreden schip Sunny Liger met een lading Russische gasolie nog naar de haven van Amsterdam gaat. Voorlopig ligt de tanker voor anker op de Noordzee, meldt havenbedrijf Port of Amsterdam. Er is vanuit het schip nog altijd geen aanvraag gedaan om de haven binnen te komen. Vakbondsbestuurder Niek Stam van FNV, die erg lobbyde voor het weren van het schip, denkt dat de Sunny Liger waarschijnlijk zal wegvaren.

Rond de mogelijke komst van de tanker is ophef ontstaan vanwege de Russische lading. Eigenlijk was de gasolie bestemd voor Zweden. Maar havenarbeiders daar weigerden eerder al het schip te lossen. De Sunny Liger is daarop doorgevaren in de richting van Rotterdam. FNV liet het daar niet bij zitten en riep Nederlandse havenarbeiders op solidair te zijn met hun Zweedse collega’s. Vervolgens zette het schip koers naar Amsterdam, maar daar stuitte de boot opnieuw op verzet.

De gemeente Amsterdam heeft gezegd het schip liever niet te zien aanmeren en minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) noemde de oproep van FNV aan havenpersoneel om niet te helpen bij het aanmeren „hartstikke goed”. Wel zei hij verder zelf juridisch niets te kunnen doen. De Oekraïense ambassade in Nederland liet ook van zich horen met de oproep aan de Nederlandse regering om het schip weg te sturen. „Nederland, wiens steun Oekraïne zeer op prijs stelt, mag geen veilige haven worden voor vuile Russische olieplannen”, zo klonk het.

De Sunny Liger is afkomstig uit Primorsk, maar vaart niet onder Russische vlag. Daardoor gelden er geen sancties tegen het schip en het zou op basis daarvan de haven binnen mogen als dat verzoek komt. „Maar dat moet wel veilig kunnen. Als daar twijfel over is kunnen wij anders besluiten”, geeft een woordvoerster van het havenbedrijf aan. „Op het moment dat er een officieel verzoek komt wordt er door alle betrokkenen bekeken hoe de veiligheidssituatie dan is.”

De nautische diensten en terminals in de Amsterdamse haven hebben aangegeven bang te zijn dat de komst van het schip tot onveilige situaties kan leiden. Door alle publieke commotie zou het bijvoorbeeld kunnen dat mensen rond de sluis gaan hangen of in het water springen, liet directeur Kees Noorman van het grote bedrijvennetwerk ORAM eerder op de dag weten. Volgens de belangenbehartiger moet er met dit soort veiligheidsrisico’s rekening gehouden worden bij de afweging of het veilig is om de Sunny Liger de haven in te loodsen.

Een Russische raketaanval heeft zaterdag het vliegveld van de havenstad Odessa getroffen. Volgens het Oekraïense leger is daardoor de start- en landingsbaan zodanig beschadigd dat die voorlopig niet kan worden gebruikt.

Oekraïne heeft zaterdag opnieuw gevangenen geruild met Rusland. Vicepremier Irina Veresjtsjoek meldde online dat „zeven soldaten en zeven burgers thuiskomen”. Ze voegde er nog aan toe dat een van de militairen een vijf maanden zwangere vrouw is. Over het aantal Russen dat is teruggestuurd deed ze geen mededelingen.

Beide landen hebben sinds de oorlog op 24 februari begon al verscheidene keren gevangenen uitgewisseld. Kiev meldde donderdag de overdracht van 33 militairen door de Russen.

Een kantoor van het Rode Kruis in de stad Dobropillia, in het oosten van Oekraïne, is zaterdag verwoest door een Russisch bombardement. Volgens de hulporganisatie raakten in totaal zes appartementsgebouwen door de beschieting beschadigd.

Sinds het begin van de Russische aanval op Oekraïne op 24 februari zijn acht kantoren van de organisatie getroffen, schrijft het Oekraïense Rode Kruis op Twitter, bij een foto van een van de getroffen gebouwen in Dobropillia.

Volgens de Oekraïense autoriteiten raakten zeven mensen gewond, onder wie drie kinderen. Dobropillia ligt in de regio Donetsk, waar hevige gevechten plaatsvinden.

De gouverneur van de Russische regio Koersk heeft zaterdag gezegd dat Oekraïners een grenspost onder vuur hebben genomen. Er zouden geen slachtoffers zijn gevallen.

„Vanuit Oekraïne zijn opnieuw mortiergranaten afgeschoten op een grensovergang in de buurt van de stad Gloesjkovo”, aldus Roman Starovoit op Telegram. Een pand van de douane is in brand gevlogen. „Niemand raakte gewond. De grenswachten en het leger houden de situatie in de gaten”.

Rusland meldde tevens een Oekraïense aanval op het iets noordelijker gelegen Brjansk. De gouverneur van die streek, Alexander Bogomaz, vertelde tegen staatspersbureau Ria Novosti dat het dorp Sesjtsja onder vuur kwam te liggen nadat een vijandelijk vliegtuig het Russisch luchtruim was binnengekomen. Het toestel zou door het luchtafweersysteem zijn onderschept.

Moskou meldde al eerder Oekraïense bombardementen in de omgeving van Koersk en Brjansk, maar ook bij Belgorod. Michailo Podoljak, de adviseur van president Volodimir Zelenski, zei op de site van The Kyiv Independent dat het om Russische provocaties gaat. Die berichten geven volgens hem een excuus om doelen te bestoken in bijvoorbeeld Kiev.

Bij het Oekraïense stadje Boetsja zijn drie lichamen gevonden van mensen die geëxecuteerd zouden zijn door Russische soldaten. Oekraïense media melden op basis van de politie dat de lichamen ook sporen van marteling vertoonden en meerdere schotwonden hadden.

De mannen lagen begraven in een bos in de buurt van Boetsja. Hun handen waren vastgebonden en ze waren geblinddoekt, aldus een verklaring van de politie. Boetsja ligt niet ver van de hoofdstad Kiev en was een tijdlang bezet door Russische troepen. Direct na de terugtrekking van het Russische leger werden er al honderden burgers dood aangetroffen.

Vrijdag maakte de Oekraïense politie bekend dat rond Kiev bijna 1200 lichamen van burgers zijn gevonden.

Als je president Poetin moet geloven, is de Russische tv-presentator Vladimir Solovjov (58) onlangs ontsnapt aan een moordaanslag door een Oekraïense bende nazi’s. Wie is Solovjov?

Lees ook

Wie is Russische tv-presentator Vladimir Solovjov, vermeend doelwit van nazi’s?

De Europese Commissie wil de import van Russische olie dit jaar geleidelijk uitbannen. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. Ook zou Brussel meer banken in Rusland en Belarus willen buitensluiten van het internationale banksysteem SWIFT.

Het gaat om weer een nieuwe ronde van sancties tegen Rusland. De precieze voorstellen moeten nog ingediend worden en wijzigen mogelijk dus nog wat. Daarna moeten de lidstaten het erover eens worden. Volgens de bronnen zou een besluit hierover volgende week al kunnen worden genomen als er weer overleg is tussen vertegenwoordigers van de lidstaten.

De Franse president Emmanuel Macron heeft zijn Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelenski in een telefoongesprek beloofd de Franse militaire en humanitaire hulp aan Oekraïne te versterken.

De Franse en de Oekraïense president spraken zaterdag aan het begin van de middag gedurende een uur met elkaar, melden Franse media.

Zelenski heeft Frankrijk bedankt voor de grootschalige zendingen van militair materieel die bijdragen aan het Oekraïense verzet. Macron beloofde zijn Oekraïense collega ook om „tijdens zijn tweede ambtstermijn actief te werken aan het herstel van de veiligheid en de territoriale integriteit van Oekraïne”, aldus het Élysée tegen Franse media.

Macron werd vorige week in zijn land herkozen voor een tweede presidentstermijn van vijf jaar.

De Oekraïense ambassade in Nederland roept de Nederlandse regering op om het „onmiddellijke vertrek” te eisen van het schip Sunny Liger, dat met een lading gasolie uit Rusland op weg is naar de haven van Amsterdam. „Nederland, wiens steun Oekraïne zeer op prijs stelt, mag geen veilige haven worden voor vuile Russische olieplannen”, stelt de ambassade in een verklaring.

Ook doet Oekraïne een beroep op de havenarbeiders in Amsterdam en de rest van Nederland: „Volg je Zweedse collega’s. Blijf van de Sunny Liger af”, zo klinkt het. „Weiger zijn lading te lossen. Word niet medeplichtig aan immorele handel die de moorden op onschuldige Oekraïense vrouwen en kinderen financiert.”

De Sunny Liger is afkomstig uit Primorsk, maar vaart niet onder Russische vlag. Daardoor gelden er geen sancties tegen het schip. Eigenlijk was de lading bestemd voor Zweden. Maar havenarbeiders daar weigerden eerder al het schip te lossen. De Sunny Liger is daarop doorgevaren in de richting van Rotterdam. Maar vakbond FNV liet het daar niet bij zitten en riep Nederlandse havenarbeiders op solidair te zijn met hun Zweedse collega’s.

Momenteel ligt de Sunny Liger voor de kust voor anker en wil het de haven van Amsterdam ingaan. Maar volgens havenbedrijf Port of Amsterdam willen diensten als loodsen en slepers vanwege zorgen over de veiligheid het schip nog niet de haven in begeleiden. De gemeente Amsterdam heeft al aangegeven het onwenselijk te vinden als de Sunny Liger in de Amsterdamse haven zou gaan lossen, maar volgens een woordvoerder wordt nog overlegd met betrokken partijen hoe het nu verder moet.

Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) ging vrijdag al in op de mogelijke komst van het schip. Hij noemde de oproep van FNV aan havenpersoneel om niet te helpen bij het aanmeren „hartstikke goed”, maar zei verder zelf juridisch niets te kunnen doen. De ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat bleven daar zaterdag desgevraagd bij.

De nautische diensten en bedrijven in de Amsterdamse haven zijn bang dat de komst van het omstreden tankerschip Sunny Liger tot onveilige situaties kan leiden. Door de publieke commotie over het schip met een lading gasolie uit Rusland zou het bijvoorbeeld kunnen dat mensen rond de sluis gaan hangen of in het water springen, zegt directeur Kees Noorman van het grote bedrijvennetwerk ORAM.

Volgens de belangenbehartiger moet er met dit soort veiligheidsrisico’s rekening gehouden worden bij de afweging of het veilig is om de Sunny Liger de haven in te loodsen. Wat ook speelt is de vraag of havenarbeiders wel zullen meehelpen bij het lossen van het schip. De achterban van Noorman hoopt dat de autoriteiten hiervan goede inschattingen kunnen maken. Dat is volgens hem iets waar de havenmeester over kan oordelen, en als de openbare orde in het geding zou zijn mogelijk ook de burgemeester van Amsterdam.

Rond de komst van het schip is ophef ontstaan vanwege de Russische lading, hoewel er geen sancties gelden tegen de onder de vlag van de Marshall Eilanden varende tanker. Vakbond FNV kwam eerder al met de oproep om de Sunny Liger niet te lossen in de Rotterdamse haven om solidair te zijn met havenarbeiders in Zweden. Het schip kon eerder al niet in Zweden terecht. Dat kwam niet omdat de Zweedse autoriteiten het schip weigerden, maar omdat de Zweedse havenarbeiders zich verzetten tegen het aanmeren.

Voorlopig ligt de Sunny Liger voor de kust voor anker en gebeurt er nog niks. Volgens havenbedrijf Port of Amsterdam willen diensten als loodsen en slepers vanwege de zorgen over de veiligheid het schip nog niet de haven in begeleiden. Later op de dag is er weer overleg met daarbij ook de terminals in de haven over hoe het nu verder moet.

Intussen probeert FNV met lobbywerk ervoor te zorgen dat de gemeente Amsterdam zich uitspreekt tegen de komst van het schip en de Sunny Liger definitief de toegang ontzegt. FNV-bestuurder Niek Stam sluit ook niet uit dat er straks een hele mensenmassa op de been kan komen, als het schip toch de haven ingaat. Maar meer wil hij daar niet over zeggen. Hij hoopt dat het zover helemaal niet komt en dat het aanmeren van het schip voorkomen kan worden. „In Rotterdam is het ook gelukt”, benadrukt hij.

Het omstreden schip Sunny Liger met een lading gasolie uit Rusland kan voorlopig de haven van Amsterdam nog niet in. Volgens havenbedrijf Port of Amsterdam hebben maritieme diensten als loodsen en slepers „zorgen over de veiligheid” rond het schip en willen ze het daarom nog niet de haven in begeleiden. Intussen probeert vakbond FNV met lobbywerk er voor te zorgen dat de gemeente Amsterdam zich uitspreekt tegen de komst van het schip en de Sunny Liger definitief de toegang ontzegt.

Rond de mogelijke komst van het schip is ophef ontstaan vanwege de Russische lading. FNV kwam eerder al met de oproep om de Sunny Liger niet te lossen in de Rotterdamse haven om solidair te zijn met havenarbeiders in Zweden. Het schip kon eerder al niet in Zweden terecht. Dat kwam niet omdat de Zweedse autoriteiten het schip weigerden, maar omdat de Zweedse havenarbeiders zich verzetten tegen het aanmeren.

Later bleek dat de tanker op zee gedraaid was en koers zette in de richting van de Nederlandse hoofdstad. „Momenteel ligt het schip voor de kust voor anker”, vertelt een woordvoerster van het havenbedrijf. Over een mogelijke aankomsttijd heeft ze geen informatie. Ze geeft aan dat het havenbedrijf, de terminals in de haven en de maritieme diensten zaterdagmiddag weer overleg hebben over hoe het nu verder moet met de Sunny Liger.

Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) ging vrijdag ook al in op de mogelijke komst van het schip. Volgens hem kan het kabinet juridisch gezien vooralsnog niets doen om te voorkomen dat de Sunny Liger deze kant op komt. Het schip is namelijk geregistreerd op de Marshall Eilanden en het heeft nooit onder Russische vlag gevaren. Wel wilde de minister met de haven kijken „of er een mouw aan te passen is” zodat het schip niet kan aanmeren. De oproep van FNV aan havenpersoneel om niet te helpen bij het aanmeren, noemde Hoekstra daarnaast „hartstikke goed”.

Russische troepen hebben volgens Oekraïne enkele honderdduizenden tonnen graan gestolen uit gebieden in Oekraïne die de Russen bezet houden. Dat meldt de Oekraïense onderminister van Landbouw zaterdag.

In een toespraak voor de Oekraïense televisie uitte Taras Visotski zijn bezorgdheid over het feit dat het grootste deel van de naar zijn zeggen 1,5 miljoen ton graan die is opgeslagen in bezet gebied, ook gestolen zou kunnen zijn door Russische troepen.

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken beschuldigde Rusland donderdag voor het eerst van het stelen van graan in bezet gebied. Die daad bedreigt volgens het ministerie de voedselzekerheid in de wereld. Oekraïne is een grote exporteur van graan.

Ongeveer 1,02 miljoen mensen zijn sinds 24 februari vanuit Oekraïne naar Rusland gevlucht, beweert de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov in een update die in de nacht van vrijdag op zaterdag is gepubliceerd op de website van het ministerie. Op die dag viel Rusland buurland Oekraïne binnen.

Volgens Lavrov bestaat de groep onder anderen uit 120.000 buitenlanders en mensen die zijn geëvacueerd uit de zelfuitgeroepen pro-Russische republiekjes Loehansk en Donetsk in Oost-Oekraïne. In totaal zouden 2,8 miljoen mensen hebben gevraagd om naar Rusland geëvacueerd te worden. Oekraïne stelt dat de Russische regering duizenden mensen tegen hun wil naar Rusland heeft gedeporteerd.

In totaal zijn volgens de Verenigde Naties ruim 5,4 miljoen mensen vanuit Oekraïne naar het buitenland gevlucht. Ruim 3 miljoen van hen vluchtten naar of via buurland Polen.

De buitenlandminister herhaalde in de update ook zijn eerdere bewering dat de NAVO een politieke oplossing voor het conflict in Oekraïne belemmert door openlijk steun uit te spreken voor het land. Als ze „echt” geïnteresseerd zouden zijn in het vinden van een oplossing voor de crisis zouden de VS en de NAVO stoppen met het leveren van wapens aan Kiev, stelt hij.

Volgens Lavrov zijn de vredesonderhandelingen met Oekraïne nog steeds gaande, hoewel de gesprekken moeilijk verlopen. „Russische en Oekraïense delegaties onderhandelen dagelijks door middel van een videoverbinding over het opstellen van een mogelijk verdrag”, zegt hij.

Tijdens deze gesprekken zouden onder meer „‘denazificatie’, de erkenning van nieuwe geopolitieke realiteiten, het opheffen van sancties en de status van de Russische taal” op de agenda staan. De laatste keer dat delegaties uit de de twee landen elkaar fysiek ontmoetten was op 29 maart.

De Amerikaanse president Joe Biden is van plan om bepaalde voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een visum te krijgen, te laten vervallen voor hoogopgeleide Russen die naar de Verenigde Staten willen komen. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van mensen die bekend zijn met het voorstel.

Biden zou bij het Amerikaanse Congres een voorstel hebben ingediend om de verplichting op te heffen dat Russische professionals die een werkvisum aanvragen een huidige werkgever moeten hebben. De versoepeling zou gelden voor Russische staatsburgers die een master of doctoraat hebben op het gebied van wetenschap, technologie, bouwkunde of wiskunde. Meer specifiek moet het makkelijker worden voor Russen die op hoog niveau ervaring hebben met onder meer ruimtetechnologie, cyberveiligheid en nucleaire machinebouw om naar de VS te verhuizen.

Volgens een vertegenwoordiger van de Nationale Veiligheidsraad van de VS is het voorstel bedoeld om de toegang van de Russische president Vladimir Poetin tot hightechmiddelen en -bronnen te dwarsbomen en om op langere termijn de basis voor Russische innovatie te verzwakken. Bovendien moet de versoepeling bijdragen aan de Amerikaanse economie en nationale veiligheid.

Sinds de Russische inval in Oekraïne zijn volgens het kabinet van Biden veel hoogopgeleide Russen uit technische sectoren naar het buitenland gevlucht vanwege de beperkte financiële mogelijkheden in Rusland, als gevolg van sancties die door de Europese Unie en de VS zijn opgelegd aan het land.

Het omstreden schip Sunny Liger met een lading gasolie uit Rusland lijkt op weg naar de haven van Amsterdam. Dit heeft havenbedrijf Port of Amsterdam bevestigd, na signalen dat de tanker op zee gedraaid was en koers zette in de richting van de Nederlandse hoofdstad.

„Uit de informatie die wij hebben gekregen van de terminal is de verwachting inderdaad dat het schip naar de Amsterdamse haven komt”, laat een woordvoerster van het havenbedrijf weten. Als de bestemming van het schip staat nu de terminal van het bedrijf Evos in de Amsterdamse Afrikahaven genoteerd. Maar wanneer de Sunny Liger precies aankomt, is niet duidelijk. Daarvoor zou het schip eerst formeel aangemeld moeten worden, en dat is nog niet gebeurd.

Rond de mogelijke komst van het schip is ophef ontstaan vanwege de Russische lading. Vakbond FNV kwam al met de oproep om de Sunny Liger niet te lossen in de Rotterdamse haven. Het schip kon eerder al niet in Zweden terecht. Dat kwam niet omdat de Zweedse autoriteiten het schip weigerden, maar omdat de Zweedse havenarbeiders zich verzetten tegen het aanmeren.

Bij Evos was vrijdagavond laat niemand bereikbaar voor commentaar. Eerder zei de onderneming tegen de Volkskrant dat het nog niet duidelijk was of het schip daadwerkelijk in aantocht zou zijn. Volgens marinetraffic.com, een website waarop de positie van schepen is te zien, bevond de Sunny Liger zich vrijdagavond laat nog midden op zee.

Volgens minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) kan het kabinet juridisch gezien vooralsnog niets doen om te voorkomen dat de Sunny Liger deze kant op komt. In Nederland geldt - hoewel er ook enkele uitzonderingen mogelijk zijn - een verbod voor schepen die onder Russische vlag varen. Het betrokken schip is evenwel geregistreerd op de Marshall Eilanden en het heeft nooit onder Russische vlag gevaren.

Wel wil de minister met de haven kijken „of er een mouw aan te passen is” zodat het schip niet kan aanmeren. De oproep van FNV aan havenpersoneel om niet te helpen bij het aanmeren, noemde Hoekstra „hartstikke goed”. Port of Amsterdam is ook nog in gesprek met verschillende havenbedrijven en dienstverleners over mogelijkheden om de komst van de Sunny Liger te voorkomen.

Rusland is niet in oorlog met de NAVO. De Russische minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken heeft dat vrijdag benadrukt tegenover staatspersbureau RIA Novosti.

Daarmee lijkt hij de stevige woorden die hij deze week gebruikte af te zwakken. Lavrov zei toen dat Rusland in principe met het militaire bondgenootschap in oorlog was vanwege de wapenleveringen door de westerse landen aan Oekraïne. Hij waarschuwde ook dat het gevaar van een kernoorlog groot is en dat er een „reëel” gevaar is dat er een derde wereldoorlog komt.

Lavrov beschuldigde Oekraïne vrijdag opnieuw van het dwarsbomen van de vredesonderhandelingen met Rusland. De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei op zijn beurt dat er volgens hem een grote kans bestaat dat de onderhandelingen klappen. En dat heeft volgens Zelenski vooral te maken met de boosheid in zijn land over de wandaden van Russische militairen.

De redactie opent een nieuw liveblog. Lees het blog van vrijdag hier.