De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van maandag hier.

Rusland heeft tienduizenden soldaten verzameld voor een spoedig offensief in het oosten van Oekraïne, zegt de gouverneur van de oostelijke regio Loehansk, waar al weken zwaar strijd wordt geleverd. Serhij Hajdaj stelt dat al honderden Russische genietroepen naar het gebied zijn vervoerd.

„Ze hebben alles al klaar voor een doorbraak”, zegt de gouverneur in lijn met voorspellingen van westerse inlichtingenfunctionarissen. Hajdaj denkt dat de Russische troepen wachten op beter weer om tegelijkertijd aanvallen in de regio’s Loehansk en Donetsk uit te voeren. Volgens de weersverwachting houdt het daar halverwege komende week op met regenen.

Rusland heeft meer dan duizend Oekraïense burgers gevangengenomen, van wie meer dan de helft vrouw, zegt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Zij eiste op televisie dat ze onmiddellijk worden vrijgelaten.

„We gaan geen militairen ruilen voor burgers, dat zou een schending zijn van de Conventies van Genève”, aldus de politica. Oekraïne heeft volgens Veresjtsjoek meer dan 700 Russische soldaten gevangengezet, en het Russische leger zou ongeveer hetzelfde aantal Oekraïense militairen in handen hebben. Een nieuwe uitwisseling van krijgsgevangenen is volgens haar mogelijk.

In zeven weken strijd zijn tussen de 2500 en 3000 Oekraïense militairen omgekomen en zijn er circa 10.000 gewond geraakt, zei president Volodimir Zelenski tegen CNN. Hij zette dat af tegen de ongeveer 20.000 militairen die de Russen volgens hem hebben verloren. Moskou zelf noemde eind vorige maand een aantal van 1351.

De Britse premier Boris Johnson en diverse kabinetsleden en regeringsofficials zijn niet meer welkom in Rusland, meldt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zaterdag.

Volgens een verklaring is het besluit genomen „in het licht van de ongeëvenaarde vijandige actie van de Britse regering, in het bijzonder de invoering van sancties tegen vooraanstaande Russische officials”.

Ook wordt aangevoerd dat het een reactie is op „Londens politieke campagne, gericht op het internationaal isoleren van Rusland, het scheppen van condities om ons land buiten te sluiten en onze binnenlandse economie te wurgen”.

Tot degenen die niet meer tot Rusland worden toegelaten behoren behalve Johnson ook buitenlandminister Liz Truss, minister van Defensie Ben Wallace en tien andere regeringsleden en politici.

De aanvoer van hulpgoederen voor de Oekraïense bevolking wordt bemoeilijkt doordat Russische troepen opzettelijk een deel van de infrastructuur hebben vernietigd, melden Britse geheime diensten in hun dagelijkse rapport over de veiligheidssituatie.

Zo hebben de Russen na hun terugtrekking uit het noorden van Oekraïne doelgericht bruggen opgeblazen en wegen en andere infrastructuur beschadigd, aldus de Britse veiligheidsdiensten. Ook liggen er veel landmijnen rondom wegen en zijn voertuigen midden op de weg achtergelaten.

In de stad Tsjernihiv, ten noordoosten van Kiev, is nog maar één voetgangersbrug over de rivier Desna intact gelaten. Alle andere oeververbindingen zijn opgeblazen, aldus de Britten.

Burgemeester Vitali Klitsjko roept gevluchte inwoners van Kiev op niet terug te keren naar de hoofdstad en op een veilige plaats te blijven.

Klitsjko zei dat zaterdag via de berichtendienst Telegram na nieuwe luchtaanvallen op enkele wijken in Kiev. In het stadsdeel Darnytsia in het zuidoosten van Kiev is schade aangericht na meerdere nachtelijke explosies, maar het is nog niet bekend of slachtoffers zijn gevallen. Een wapenfabriek was volgens het persbureau AFP een van de doelwitten.

Het Russische ministerie van Defensie bevestigde zaterdag „aanvallen met precisiewapens voor de lange afstand” op een wapenfabriek in Kiev en reparatiewerkplaatsen in Mikolajiv te hebben uitgevoerd. Volgens woordvoerder Igor Konasjenkov zijn daarbij zestien vijandelijke doelen getroffen, waaronder magazijnen, wapenopslagbases en wapenfabrieken.

Rusland voerde naar eigen zeggen in de nacht van donderdag op vrijdag aan de rand van Kiev ook al een aanval uit op een machinefabriek waar raketten voor het beschieten van vaartuigen of vliegtuigen worden gemaakt. Er wordt een verband gelegd met het zinken van het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot, de kruiser Moskva. Oekraïne zegt het schip met raketten te hebben getroffen en tot zinken te hebben gebracht.

In de hoofdstad was het de afgelopen tijd relatief kalm na de terugtrekking van Russische troepen rondom Kiev. Burgemeester Klitsjko riep inwoners desondanks op het luchtalarm, dat meerdere keren per dag afgaat in de stad, te respecteren en na te leven. Ook in de westelijke stad Lviv waren zaterdagochtend explosies te horen.

De strijdende partijen in Oekraïne zijn zaterdag overeengekomen dat burgers een aantal belegerde steden via een humanitaire corridor mogen verlaten, meldt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Er worden negen van zulke corridors ingesteld. Ook vanuit de belaagde stad Marioepol wordt burgers toegestaan met eigen voertuigen te vertrekken.

Vooral in de zuidelijke havenstad Marioepol is de situatie nijpend en is vrijwel geen voedsel en drinkwater meer voorhanden. Daar zouden nog 100.000 burgers in schuilkelders verblijven.

In de regio Loehansk in het oosten van Oekraïne, die zwaar onder Russisch vuur ligt, zijn vijf corridors ingesteld.

Het is echter de vraag of het lukt uit de belegerde steden te vertrekken. Regelmatig worden de gevechten voortgezet. Zo zijn donderdag zeven burgers gedood en 27 gewond geraakt doordat hun evacuatiebus in de Oekraïense regio Charkov door Russische troepen zou zijn beschoten.

Satellieten en mobiele telefonie zijn onmisbaar in Oekraïne. Beide strijdende partijen buiten de techniek uit als wapen op het slagveld. Om hun tegenstander een kopje kleiner te maken.

Lees ook

Alledaagse techniek kan aan het front levensbedreigend zijn

Minstens tien mensen zijn om het leven gekomen door Russische beschietingen in de regio Charkov, in het oosten van Oekraïne. Volgens een bericht op Facebook van het regionale Openbaar Ministerie in Charkov zijn daardoor nog eens meer dan 35 mensen gewond geraakt.

Meerdere woningen en flatgebouwen raakten daardoor volgens de verklaring van vrijdagavond laat beschadigd. Het bericht kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei eerder dat in die delen van het land vanwaar Russische troepen zijn verdreven of zich hebben teruggetrokken het normale leven zich herneemt. Zo wordt er flink puin geruimd en worden elektriciteit, water en gas hersteld. Daarnaast worden mijnen en munitie opgeruimd. Ook hervatten de politie, posterijen en lokale autoriteiten hun werk, zei Zelenski in zijn videoboodschap. Hij noemde de omvang van het herstelwerk „echt enorm”.

Noord-Macedonië wijst zes Russische diplomaten uit. In een verklaring zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken dat de zes zich bezighielden met activiteiten die niet passen bij hun diplomatieke status. Vorige maand wees het Balkanland ook al vijf Russische diplomaten uit. De Russische ambassade in Skopje liet op Twitter weten dat er tegenmaatregelen zullen volgen.

Noord-Macedonië is sinds 2020 lid van de NAVO. Het land wil ook toetreden tot de EU en heeft de Europese sanctiemaatregelen tegen Rusland overgenomen.

Britse commando’s hebben de afgelopen weken in de buurt van Kiev Oekraïense militairen getraind. Volgens The Times instrueerden leden van de speciale troepen SAS de Oekraïners in het gebruik van de anti-tankwapens die het Verenigd Koninkrijk naar Oekraïne heeft gestuurd. De krant baseert zich op verklaringen van Oekraïense officieren.

Het Verenigd Koninkrijk haalde net als andere westerse landen in februari, voorafgaand aan de Russische inval, zijn militaire instructeurs terug uit Oekraïne. De regering van premier Boris Johnson wilde voorkomen dat Britse militairen in gevecht zouden komen met het Russische leger, wat ook de NAVO in de oorlog zou betrekken. Dat de Britten nu terug zijn was niet bekend.

De Verenigde Staten kondigden afgelopen week aan opnieuw Oekraïense militairen te zullen trainen. Die trainingen zouden echter niet in Oekraïne plaatsvinden.

Oekraïense mijnenopruimers hebben sinds het begin van de Russische aanval op hun land op 24 februari meer dan 80.000 explosieven opgeruimd. Dagelijks ontmantelen ze vier- tot vijfduizend explosieven, zei de Oekraïense premier Denis Sjmihal vrijdagavond. Het gaat om onontplofte granaten en mijnen, maar ook om explosieven die teruggetrokken Russische soldaten hebben achtergelaten in huizen en auto’s en zelfs op lichamen van dode mensen.

Sjmihal kondigde aan dat samen met de Verenigde Naties gewerkt wordt aan een meerjarig actieplan om mijnen en andere explosieven in het land te lokaliseren en op te ruimen. Onderdeel daarvan is ook een publiekscampagne om mensen te waarschuwen voor de gevaren van wat Sjmihal „de overblijfselen van de Russische wereld” noemt. Op een interactieve kaart op de website van de nationale rampenbestrijdingsdienst kunnen mensen zien waar mijnen zijn aangetroffen en welke gebieden mogelijk gevaarlijk zijn.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft vrijdagavond opnieuw opgeroepen tot een boycot van Russische olie. Alleen zo komt vrede dichterbij, zei hij in zijn dagelijkse videoboodschap. De Oekraïense successen op het slagveld zijn daarvoor onvoldoende. „De democratische wereld moet toegeven dat geld voor Russische energie in feite geld is voor de vernietiging van de democratie”, zei Zelenski.

Ook is volgens hem een volledige blokkade van Russische banken nodig. De huidige sancties zijn „nog altijd niet genoeg om de Russische oorlogsmachine van zijn inkomsten te ontdoen”, aldus de president. Hij eindigde zijn boodschap met een waarschuwing aan Rusland. „Rusland heeft Oekraïne voor eeuwig verloren. Sterker, het heeft de wereld verloren.”