Hoe maak ik met mijn kind duidelijke afspraken over zijn uitgaven?
Mijn middelste kind is afgelopen jaar begonnen op de middelbare school en geeft sindsdien steeds veel geld uit aan snoep en snacks. Daar hebben we dan weer ruzie over. Hoe los ik dat op?
Ruim driekwart van de scholieren besteedt hun zakgeld aan snoep en snacks. Dat ook uw kind dat doet, is heel gewoon. De vraag is: waar krijgen jullie ruzie over? Is dat over het feit dat uw kind in uw ogen te veel geld uitgeeft? Of dat het aan snoep en snacks is? Of dat uw kind het van huis meegenomen brood niet opeet? Veel ouders met kinderen op de middelbare school worstelen hiermee. Kinderen worden ouder, eigenwijzer en willen veel meer zelf bepalen waar ze hun geld aan uitgeven. Dit hoort bij het proces en het is uw taak als ouder om uw kind hierbij te begeleiden.
Kinderen hebben daarbij grenzen nodig. Voor de ouders is het belangrijk om duidelijk te hebben wat wel en niet getolereerd wordt. In ieder huishouden zullen deze grenzen ergens anders liggen. Er zullen gezinnen zijn waarbij het absoluut een no-go is om geld op school uit te geven aan snoep; simpelweg omdat het geld er niet is. En er zullen gezinnen zijn waarbij het om gezondheidsredenen een no-go is om geld aan snacks uit te geven.
Vanaf hun achttiende zijn kinderen financieel gezien volwassen en mogen ze het helemaal zelf bepalen. Daarom is het belangrijk om ze bij te brengen wat de consequenties zijn van hun gedrag. En al willen ze liever die (vaak negatief ervaren) boodschap niet horen, toch is het belangrijk om te laten zien wat de gevolgen zijn van hun keuzes.
Het kan helpen om uw kind te verplichten een gelddagboek bij te houden. Het dagelijks opschrijven waar je geld aan uitgeeft, helpt bij het bewust worden van de uitgaven. Aan deze vaardigheid hebben ze de rest van hun leven profijt. Als ze later hun eigen huishouden hebben, komt er een moment dat ze moeten weten hoeveel ze aan de boodschappen uitgeven. Door uw kind nu al te leren op te schrijven hoeveel geld het eigenlijk op school uitgeeft, kunt u daarover het gesprek aangaan. Vaak schrikken kinderen als ze zien hoeveel geld ze maandelijks verbrassen aan snacks. Het geeft u de mogelijkheid om te zeggen dat u niet wil dat uw kind meer dan een bepaald bedrag per week daaraan uitgeeft.
Bij de financiële opvoeding is het belangrijk dat het kind leert zijn wensen af te stemmen op het budget. Niet alles kan. En als veel kinderen in de klas iets doen, hoeft dat niet te betekenen dat hij of zij dat ook kan, wil of mag. Ieder gezin is anders. Daarom vinden we het bij het Nibud zo belangrijk om kinderen zak- en kleedgeld te geven met daarbij een soort contract met afspraken. En moet het kind er ook cadeautjes van betalen? Wat gebeurt er als het kind geld tekortkomt? Moet het dan wachten en sparen, of krijgt het een voorschot?
Als u daar als ouder geen duidelijkheid over geeft, weet het kind niet waar het aan toe is en zal het die vrijheid pakken. Daarna begrenzen is vaak moeilijker dan vooraf de grenzen aangeven. Dan weet het kind vaak ook dat het iets heeft gedaan wat niet de bedoeling is.
De auteur is hoofd communicatie bij het Nederlands Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud)