Het is de eerste gezamenlijke reis buiten Europa van het koningspaar sinds het staatsbezoek aan Indonesië vorig jaar maart. Het bezoek valt samen met de ”nationale dag” van Nederland op de wereldtentoonstelling. Elk land wordt tijdens de openingsmaanden van de Expo een keer in het zonnetje gezet. Zo was zondag Finland aan de beurt en deze maandag de Caraïbische eilandstaat Antigua en Barbuda. Op het centrale ‘plein’ Al Wasl wordt de vlag van het desbetreffende land gehesen en het volkslied gespeeld. In het 
geval van Nederland houdt koning Willem-Alexander woensdag een korte toespraak. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest treedt op, samen met zangeres Hind.

De koning zorgt eerder op de middag voor de opening van het Nederlandse paviljoen. Dat ligt in het gedeelte van de Expo waar aandacht wordt besteed aan duurzaamheid. Nederland heeft onder meer Spanje, Nieuw-Zeeland en Singapore als buren. Andere thema’s waarvoor de deelnemende landen hadden kunnen kiezen zijn mobiliteit en ”mogelijkheid” – in het Engels: opportunity. België bijvoorbeeld heeft voor dat laatste gekozen.

Duurzaam

Het Nederlandse paviljoen valt op tussen de glimmende aandachtstrekkers op het Expoterrein. Het is gemaakt met gebruikmaking van lokale materialen, zoals grind uit de woestijn en enorme stalen wandplaten die ook in de bouw worden gebruikt. Het is allemaal herbruikbaar, recyclebaar of biologisch afbreekbaar. „Als de wereldtentoonstelling voorbij is, kunnen we dit allemaal weghalen en blijft er op deze plek alleen zand over”, aldus Niels Bouwman, directeur van het paviljoen. Dat is een unieke gesloten biotoop die zijn eigen water, voedsel en energie opwekt. Het is bedoeld om te laten zien hoe er juist ook in dit deel van de wereld gewerkt kan worden aan een groenere planeet en speelt in op zaken waarin het Nederlandse bedrijfsleven in de Golfregio al actief is.

In het midden van het gebouw staat een 18 meter hoge groene kegel, bekleed met eetbare planten. In de kegel groeien langs de wanden oesterchampignons. Achthonderd liter water wordt er dagelijks onttrokken aan de ”warme woestijnlucht” via een door Ab Verheggen ontworpen installatie op het dak. Daar bevinden zich ook zonnepanelen die voor elektriciteit zorgen. Voor een deel van de wanden is zwamvlok of mycelium gebruikt, de schimmeldraden die ook in de champignons voorkomen, en er hangen enorme, speciaal door het Amsterdamse BuroBelén ontworpen gordijnen, gemaakt van biopolymeer dat schadelijke zonnestraling tegenhoudt.

Extra belangstelling

Water, voedsel en energie staan centraal in de ‘belevenis’ die bezoekers wordt geboden en die het koningspaar woensdag samen met de gastheer uit de VAE zal bekijken. Het gebouw is inmiddels al uitgeroepen tot het duurzaamste van de Expo en dat levert extra belangstelling op, zowel van bezoekers als van media. Er staat constant een rij belangstellenden voor de ingang om de unieke voorstelling bij te wonen. Per keer kunnen er vijftig mensen naar binnen, iets minder dan oorspronkelijk gepland, om de afstandsregels die in Dubai nog gelden te kunnen handhaven.

Nederland wijkt met zijn paviljoen af van veel van de andere landen die zich in Dubai –met een jaar vertraging vanwege de coronapandemie– presenteren. Saudi-Arabië en de VAE zelf bijvoorbeeld hebben futuristische ”showstoppers” neergezet die alleen daarom al tienduizenden mensen trekken en die bedoeld zijn om te imponeren. Koning en koningin krijgen daar tijdens hun visite iets van mee, want ze worden ook meegenomen naar het paviljoen van het gastland.

Duitsland, Japan en Italië hebben ook flink uitgepakt en staan bij de meeste bezoekers op het verlanglijstje, terwijl landen als Suriname of Roemenië ruimte hebben gehuurd in meer generieke kubussen, waar ze zich op bescheiden en vaak traditionele manier presenteren. „Wij zitten er een beetje tussenin”, aldus Bouwman, die blij is met de dagelijkse bezoekersstroom.

„Om eerlijk te zijn, toen ik het gebouw voor het eerst zag, dacht ik dat het niet af was. Het ziet er zo anders uit, met die roestkleurige bouwschotten en dergelijke. Maar als je verder kijkt, zie je dat het heel bijzonder is. We kunnen hier veel van leren”, bekende een oorspronkelijk uit Kameroen afkomstige beveiliger, die na de aanvankelijke schrik nu een van de pleitbezorgers van het paviljoen is.

Woestijn

Het koninklijk bezoek, dat dinsdag aan het einde van de middag (lokale tijd) begint in de hoofdstad van de VAE, Abu Dhabi, beperkt zich niet tot de Expo. In Abu Dhabi is een aantal gesprekken gepland en woensdagochtend wordt daar midden in de woestijn ook een bezoek gebracht aan de hightechkassen van Pure Harvest. Dat produceert op duurzame wijze groenten en aardbeien, met gebruikmaking van Nederlandse kennis en technologie. Dat sluit aan bij het thema van het Nederlandse Expopaviljoen.

Willem-Alexander en Máxima, die worden begeleid door minister De Bruijn van Buitenlandse Handel, die in Dubai een handelsmissie aanvoert, waren al een aantal keren eerder in de Emiraten. Als prinselijk paar brachten ze in 2009 een officieel bezoek aan deze federatie van emiraten die begin volgende maand het vijftigjarig bestaan uitgebreid gaat vieren. In 2012 kwamen Willem-Alexander en Máxima terug toen ze koningin Beatrix vergezelden bij haar staatsbezoek aan de VAE. Duurzaamheid en hoe Nederland daarbij kan helpen stonden ook toen al op de agenda.