Volledig anoniem, privacygevoelig en versleuteld chatten met Telegram wordt door veel mensen veilig geacht. KPN Security keek drie maanden mee met meer dan honderd Telegramkanalen en ontdekte een verontrustend groot aanbod illegale content en activiteiten, zoals pornografie, fraudetips en drugshandel, toegankelijk voor iedereen. Het telecombedrijf waarschuwt er voor op zijn website.

De berichtendienst Telegram, die meer dan 400 miljoen gebruikers kent, heeft in tegenstelling tot andere sociale media nauwelijks moderators: iemand die niet-relevante of ongepaste berichten controleert en zo nodig verwijdert. Dat is een van de redenen waarom steeds meer gebruikers overstappen naar Telegram.

Islamitische Staat

Hoewel Telegram velen het gevoel van vrijheid geeft, staat de deur open naar schimmige darkwebachtige praktijken. Er wordt bijvoorbeeld gehandeld in wapens, drugs en kinderporno. Zo bereidde Islamitische Staat jaren geleden al met de app terroristische aanslagen voor. Ook werden vorig jaar tijdens de lockdown ten tijde van de avondklok illegale feestjes beraamd. Bovendien werd deze maand in no-time de video van de vermoorde Peter R. de Vries via Telegram verspreid.

Het gebruik van de chatfunctie verlaagt de drempel voor criminele activiteiten, mede omdat een Telegramgroep geen toegangscontrole heeft. KPN Security waarschuwt ook voor gevaarlijke nieuwsgierigheid. Blootgesteld worden aan (kinder-)pornografische filmpjes kan niet alleen trauma’s opleveren, het is ook strafbaar. Bij het bekijken van een video wordt deze automatisch gedownload op het eigen apparaat, wat een passieve kijker direct verandert in een bezitter. De ontdekking van dergelijke content op je telefoon kan worden beboet, of zelfs leiden tot celstraf.

Ook is er op het berichtenplatform een vorm van ‘sextortion’ in opkomst: criminelen spreken af met hun slachtoffers, filmen ze stiekem tijdens al dan niet vrijwillige seksuele handelingen, persen ze af en delen deze beelden vervolgens publiekelijk met de groep. Beelden die voorheen alleen op het darknet te zien waren, verschijnen nu probleemloos op ieders scherm.

Rechts-extremisten

Naast het aanbod van zedelijk verwerpelijke content biedt de berichtendienst ook een podium aan rechts-extremisten, drugshandelaren en cryptofraudeurs, meldt de website van Emerce. Gebrek aan goede moderatie zorgt ervoor dat Telegram het platform wordt voor activisten, die hun publiek ongestoord aan kunnen zetten tot demonstraties of relschoppen.

Niet alleen loopt Telegram de kans in steeds meer landen te worden verboden –in Iran, Pakistan en China is dit al zover– ook bestaat het gevaar dat besturingssystemen als Apple en Android strengere eisen gaan stellen, of zelf een manier gaan vinden om gesprekken alsnog te kunnen inzien.

Betere optie

Het is de vraag of vrijheid van meningsuiting, heimelijk chatten en anonimiteit het waard zijn om ook de mogelijkheid te bieden om onbeperkt te kunnen strooien met activistische, soms traumatische en criminele inhoud. Wellicht dat een alternatieve berichtendienst als bijvoorbeeld de privacygevoelige Signal App een betere optie is, waar privégroepen gelimiteerd zijn en die wat meer bedoeld is voor onderling contact met bekenden.