De Gelderse Staten vergaderen dinsdagavond op voorstel van Gedeputeerde Staten (GS) over een herindelingsadvies aan de minister van Binnenlandse Zaken voor een van bovenaf opgelegde gemeentelijke herindeling. „Zo’n ingrijpend advies kan, zeker gezien het ontbreken van draagvlak in Scherpenzeel, alleen in een uiterst zorgvuldig proces tot stand komen”, schrijft Klein in een brief aan de leden van Provinciale Staten. „Zolang de integriteit van het proces niet boven elke twijfel verheven is, vind ik het erg lastig om dit herindelingsadvies aan de inwoners van Scherpenzeel uit te leggen.”

SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten heeft bij demissionair minister Ollongren aangedrongen op een integriteitsonderzoek naar de handelwijze van het provinciebestuur van Gelderland. Tijdens een hoorzitting van Provinciale Staten vorige maand suggereerde hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries dat de gemeente Barneveld zich heeft laten omkopen. De Vries was lid van een ‘spiegelgroep’ van deskundigen die op verzoek van GS erop toezag of een deel van het herindelingsproces wel ordentelijk verliep.

Over de houding van de gemeente Barneveld zei De Vries: „Eerst was het: ”We willen wel samenwerken en langzaam naar elkaar toe groeien”. En toen ineens niet meer. Toen was het: ”Als we extra middelen krijgen en een stationnetje zijn we hartstikke voor de fusie. Ik vind dat omkoping, mag ik dat zo zeggen?” De Vries doelde op de door Barneveld felbegeerde halte op de intercitylijn Amersfoort-Apeldoorn.

De fracties van SP en 50Plus dienen dinsdagavond in de statenvergadering een motie in om een integriteitsonderzoek af te dwingen. Het burgerinitiatief Scherpenzeel Zelfstandig, tegen een fusie met Barneveld, drong vorige week al op een onderzoek aan. Bij een peiling tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in maart stemde 82 procent van de inwoners van Scherpenzeel voor zelfstandigheid en dus tegen samenvoeging met Barneveld.

Over het voorstel van GS schrijft burgemeester Klein nu in zijn brief: „Naar mijn objectieve mening is er geen noodzaak om een dergelijk besluit te nemen.” Klein erkent dat de Scherpenzelers grote behoefte aan duidelijkheid hebben. „Dit proces duurt al te lang en heeft, voor zover ik kan beoordelen, al te veel schade toegebracht. Mijns inziens is de reden dat het zo lang duurt dat de urgentie ontbreekt.”

Klein krijgt naar eigen zeggen over het proces „veel, heel veel vragen waarop ik geen antwoord kan geven”. De laatste dagen is het aantal verontrustende vragen en signalen alleen maar toegenomen, zo meldt hij. „Dit alles raakt mijn persoonlijke integriteit. Als burgervader vind ik dat Scherpenzeel op de zorgvuldigheid van ‘de overheid’, waar wij allen onderdeel van uitmaken, moet kunnen vertrouwen. Ik wil u dan ook dringend in overweging geven om dit herindelingsadvies vandaag niet vast te stellen.”

In een reactie op de brief van Klein vragen de raadsfracties van Pro Scherpenzeel, CDA en ChristenUnie, voorstanders van de fusie, Provinciale Staten om het herindelingsadvies vanavond juist wel vast te stellen. “Met niet-vaststellen zou u Scherpenzeel een zeer slechte dienst bewijzen. De onzekerheid duurt dan nog langer voort. Daarnaast is een zeer belangrijk argument dat er op dit moment een welwillende fusiepartner is. Wij ontvangen signalen dat het voor de gemeente Barneveld ‘nu of nooit’ en ‘alles of niets’ is. Bij het niet doorzetten van de beoogde fusie is Scherpenzeel een belangrijke partner kwijt en zijn de gevolgen niet te overzien.”

De fracties noemen de brief van Klein “zeer ongenuanceerd en ondoordacht”. “Hij trekt openlijk de integriteit van commissaris Berends en gedeputeerde Markink in twijfel, zonder dat daar gegronde redenen voor zijn. Hij kiest hiermee bewust voor het ongegrond aanbrengen van schade aan personen en aan het vertrouwen in hogere overheden. Met deze onbesuisde actie zet hij een deel van zijn gemeenteraad buitenspel en gaat hij volledig voorbij aan de oprechte, diepe zorgen en rationele overwegingen en argumenten die onze fracties de afgelopen periode hebben geuit.
Door het in één klap van tafel vegen hiervan voelen wij ons als fracties niet langer serieus genomen door de voorzitter van onze gemeenteraad. Wat ons betreft laat deze actie duidelijk zien waar het aan bestuurskracht in Scherpenzeel schort.”