Einde gevechten Gaza niet in zicht
Het geweld tussen Israël en Palestijnen in de Gazastrook lijkt vooralsnog alleen maar te escaleren. De grote vraag is wat de strategische uitkomst van de huidige gevechtsronde zal zijn.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu was vrijdagmorgen duidelijk: „We zullen Hamas en andere terreurorganisaties een hoge prijs laten betalen. Dat doen we al, en we zullen daar met grote kracht mee doorgaan. Het laatste woord is nog niet gezegd en deze operatie zal doorgaan zo lang als nodig is om de rust en de veiligheid van de staat Israël te herstellen.” Minister van Defensie Benny Gantz liet zich in soortgelijke bewoordingen uit.
Die noodzaak is er voorlopig, want ook afgelopen nacht bestookten Palestijnse militanten Israël weer met tientallen raketten. Donderdag probeerden zij de internationale luchthaven Ben Goerion bij Tel Aviv met een salvo te raken en zelfs in de meest zuidelijk gelegen stad Eilat ging het luchtalarm af.
De Israëlische luchtmacht zette de intensieve bombardementen van de Gazastrook vrijdagmorgen dan ook onverminderd voort. Inmiddels mengen tanks en ander geschut zich eveneens in de strijd. Uit voorzorg riep Israël donderdag 9000 extra reservisten op, ter voorbereiding op een mogelijk grondoffensief. Even leek het erop dat de strijdkrachten daar al toe waren overgegaan, nadat een tweet van een woordvoerder in die richting wees. Het bleek echter loos alarm.
Vooralsnog, want het leger houdt alle opties open. Weliswaar hebben de luchtaanvallen van de afgelopen dagen de militaire infrastructuur van de belangrijkste Palestijnse terreurbewegingen Hamas en Islamitische Jihad forse klappen toegebracht. Diverse hooggeplaatste commandanten werden gedood, wapenopslagplaatsen en lanceerinrichtingen werden vernietigd, een drone werd neergeschoten. Donderdag trof Israël ook banken, ministeries en gebouwen van de politie in Gaza-stad. Maar dat alles heeft nog bepaald niet tot een einde aan de raketbeschietingen geleid.
Pogingen van Egypte en andere bemiddelaars om een staakt-het-vuren te bereiken, zijn tot nu toe vruchteloos gebleken. Zondag komt de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties bijeen om de situatie te bespreken. Dat kan voor Jeruzalem een stok achter de deur zijn om de militaire campagne –in elk geval qua tijdsduur– te beperken. Op voorwaarde dat de raketbeschietingen vanuit Gaza substantieel afnemen en er geen grote aantallen Israëlische slachtoffers vallen of belangrijke strategische doelen worden geraakt.
Anderzijds heeft het conflict nog altijd de potentie om in een regelrechte oorlog te ontaarden. De intensiteit van de raketaanvallen vanuit Gaza, het gebruik van nieuwe typen projectielen die een grotere afstand kunnen overbruggen en de inzet van geleide antitankwapens, onderstrepen de noodzaak voor Israël om de balans van afschrikking te herstellen.
Dat is dan vermoedelijk ook meteen de hoogst haalbare strategische uitkomst die Israël van deze gevechtsronde tegemoet kan zien. Eerdere Gaza-conflicten hebben getoond dat zelfs een grondoffensief Hamas hooguit zware tactische verliezen kan toebrengen en slechts voor tijdelijk respijt kan zorgen. Israël zal een grondoorlog alleen in uiterste noodzaak beginnen. Zo’n offensief brengt onvermijdelijk zware verliezen met zich mee. Bovendien heeft de Joodse staat op dit moment de handen vol aan de interne spanningen en rellen in het land.
Ondanks alle verliezen, lijkt Hamas intussen garen te spinnen bij de huidige ontwikkelingen. De populariteit van de beweging onder Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever is fors toegenomen, ten koste van de toch al sterk tanende macht en invloed van de Palestijnse Autoriteit en de Fatahpartij van de Palestijnse leider Mahmud Abbas.