Het incident maakt door het hele land veel los. Zo zijn vrienden en collega’s van de belaagde fotograaf een inzamelingsactie gestart voor een nieuwe auto. In de media vertelde Timothy hoe hij het incident beleefde: „Ik kon geen kant meer op, op dat moment”, zegt hij voor de camera van Omroep Gelderland. Werken lukt nog niet. ’s Nachts wordt hij schreeuwend wakker door de afschuwelijke beelden die hem blijven kwellen. Vanwege bedreigingen wil hij niet met zijn achternaam in het openbaar komen.

Het voorval past in een patroon dat hoort bij deze tijd, stelt politiesocioloog Jaap Timmer van de Vrije Universiteit Amsterdam. „Dit is te plaatsen in een algemeen ongenoegen richting overheden. Althans, wat mensen zien als overheid. De opvatting die je deze dagen wel tegenkomt, is dat de journalistiek de waarheid zou verdraaien in dienst van de overheid.”

Volksaard

Wat maandagavond in Lunteren gebeurde, past in dat plaatje, zegt Timmer. „Bij een pandemie steekt complot- en vijanddenken standaard de kop op. Dat was ook het geval bij de Spaanse griep, een eeuw geleden.”

Daarmee was de aanval geen kwestie van verstoorde persoonlijke relaties, of van een stugge volksaard, denkt Timmer. „Zo’n stelling gaat echt te ver. Ook in grote steden zijn er meldingen van geweld tegen journalisten. Agressie is overal. Als je hierover gaat speculeren, begeef je je op glad ijs.”

Ook preventiemedewerker Luuk Miedema denkt dat de gebeurtenis niet te verklaren is vanuit de Veluwse volksaard. Een duiding die wijst in de richting van het reformatorische karakter van de omgeving, wijst hij van de hand. Die gedachte zou kunnen opspelen na recente confrontaties met journalisten in Urk en Krimpen.

Dat het geweld specifiek gericht zou zijn tegen een journalist, gelooft hij ook niet. „Er is geen reden om aan te nemen dat mensen in dit gebied slechte ervaringen hebben met journalisten. De Biblebeltdorpen in het buitengebied staan bekend als gesloten en de mensen daar doppen hun eigen boontjes. Zulk soort agressie is echter vooral terug te koppelen aan het gedrag van individuele personen.”

De aanval was dan ook een incident en kan bepaald niet de goedkeuring van mensen uit de omgeving wegdragen, benadrukt Miedema. „De daders zijn vooral heethoofden.” De omwonenden maakten tegenover de preventiemedewerker duidelijk niet blij te zijn met het gebeuren. „De belagers hadden beter moeten nadenken en hun impulsen moeten beheersen, vinden de mensen die ik sprak.”

Voorzichtig wijst Miedema op een veel directere oorzaak van de agressie dan de volksaard. „Het zal wel aan mijn professionele achtergrond liggen dat ik me als eerste afvroeg toen ik ervan hoorde: wat hadden ze op aan drugs of alcohol?”

Aangifte

De fotograaf deed intussen aangifte van poging tot doodslag of moord. Socioloog Timmer vindt de aanklacht passend bij wat er is gebeurd. „Als de fotograaf in een auto had gezeten die een open dak had of minder sterk was, had hij het waarschijnlijk niet overleefd.”

Hoewel de actie pas op het laatste moment bedacht leek, sluit Timmer niet uit dat de daders worden veroordeeld voor poging tot moord. „Een hele of halve minuut bedenktijd heeft de Hoge Raad meer dan eens uitgelegd als moord. Vooral de chauffeur heeft dan een probleem.” Inmiddels heeft de politie drie verdachten opgepakt. De bestuurder van de shovel wordt verdacht van poging tot doodslag.