Wie is Tjeenk Willink? Portret van de nieuwe verkenner
De 79-jarige Herman Tjeenk Willink gaat de kabinetsformatie vlot trekken. Dat deed hij al vier keer eerder.
Minister van Staat en voormalig vicepresident van de Raad van State Tjeenk Willink is een PvdA’er, maar staat op grote afstand van het dagelijkse politieke gewoel aan het Binnenhof. Die afstand was een voorwaarde van de Kamer nadat twee verkenningspogingen met Haagse politici van VVD- en D66-huize vastliepen.
Tjeenk Willink is een jurist met gezag voor wie veel respect bestaat. Herman is ook een innemende persoonlijkheid die al jaren bevriend is met koningin Beatrix en anderen van het Koninklijk huis. Hij is peetoom van prinses Amalia.
Tjeenk Willink studeerde rechten in Leiden en Parijs en kent het Haagse wereldje op zijn duimpje. Eerst was hij topambtenaar, later lid en voorzitter van de Eerste Kamer (1987-1997) en tot slot vicevoorzitter van de Raad van State (1997-2012), ook wel de onderkoning van Nederland genoemd.
Tjeenk Willink was bij diverse formaties betrokken. VVD-informateur Schippers liep vier jaar geleden tot tweemaal toe vast. Tjeenk Willink wist de gesprekken weer vlot te trekken. In 1994 legde hij de basis voor het kabinet-Kok I. In 1999 lijmde hij Kok II dat na de nacht van Wiegel was gevallen. En in 2010 stond hij aan de basis van het eerste kabinet-Balkenende.
In 2021 lijkt Tjeenk Willink als geen ander de juiste man op de juiste plaats. Hij vraagt al jarenlang aandacht voor het functioneren van de democratie. En daar zal het in deze formatie ook over gaan.
Tjeenk Willink waarschuwde bij de formatie van 2017 dat steeds grotere politieke ambities de uitvoeringsorganisaties onder druk zetten. Al voor de toeslagenaffaire stelde de jurist reeds vast: „Hoe legitiem is een openbaar bestuur waarin alleen de meest competente burgers zelf hun weg kunnen vinden en niet diegenen waarvoor de democratische rechtsstaat juist ook was bedoeld?”
Tjeenk Willink aanvaardde de opdracht van de Kamer om de formatie vlot te trekken. Omdat de plicht roept. Niet omdat hij er zelf warm voor loopt. Eind vorige maand zei hij in een radio-interview: „Het is volgens mij armoede als je moet constateren dat je alleen bij een 79-jarige kan uitkomen.”