AstraZeneca naar 60-64 jarigen én zorgmedewerkers
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 2 maart in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
De kloof tussen rijke en arme landen zal de komende tijd alleen maar groter worden. Dat komt vooral doordat geavanceerde economieën betere toegang hebben tot coronavaccins. Volgens het hoofd van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), Kristalina Georgieva, moet juist worden voorkomen dat de ongelijkheid tussen landen toeneemt.
„Als de ongelijke toegang tot vaccins niet wordt aangepakt, kunnen veel landen in de wereld te maken krijgen met sociale onrust en rest een decennium van verloren groei en vooruitgang”, liet de Bulgaarse tijdens een rondetafelgesprek weten. Volgens haar moeten internationale samenwerkingen nieuw leven worden ingeblazen. Als rijke landen daarbij niet meer middelen beschikbaar stellen aan landen met een laag inkomen, dan is er grote kans op sociale onrust en is daarmee de stabiliteit in gevaar.
Relschoppers hebben van „tientallen” agenten gegevens op sociale media gezet, zegt justitieminister Ferd Grapperhaus. Op deze manier worden de politiemannen en -vrouwen geïntimideerd. Het gaat om politiemensen die optraden tijdens de recente avondklokrellen. „In enkele gevallen stonden er echt van die idioten in de tuin van de agent”, zegt de bewindsman in een interview met het AD.
Eerder zei Grapperhaus al dat hij iets wil doen aan het ‘doxen’ (het delen van informatie over mensen op sociale media) van agenten. „Dat is echt het lafste en laagste dat er is.” Hij gaat hierover met het Openbaar Ministerie en sociale netwerken in gesprek. Hij wil dat sociale media zelf ook ingrijpen, zoals ze bijvoorbeeld ook doen met de verspreiding van kinderporno.
Grapperhaus blijft er overigens bij dat de relschoppers alleen maar uit zijn op chaos en geweld, en dat de rellen niets met het protest tegen de avondklok te maken hadden. „Maar wat nu gaande is, is dat het demonstratierecht wordt uitgewoond door kwaadwillenden”, zegt de bewindsman. De „gewelddadige opruiers” maken het volgens de CDA’er juist onmogelijk voor ‘echte’ demonstranten om vreedzaam te protesteren. „En dat is in deze uitzonderlijke tijden, dat zal ik niet ontkennen, gewoon al ingewikkeld genoeg.”
Het lijkt misschien voorbarig, of zelfs onverantwoord, om nu al plannen te maken voor de zomervakantie, zeker als het om verre bestemmingen gaat die alleen per vliegtuig bereikbaar zijn. Daar staat tegenover dat er vorig jaar voor late beslissers bijna niets meer te vinden was in eigen land, schrijft Gerhard Hormann in zijn column.
Vanwege de verwachte zware sneeuwval gaan zondag uit voorzorg meer corona-teststraten dicht. GGD Hollands Noorden sluit de teststraten in Opmeer, Heerhugowaard en Bovenkarspel. De overige teststraten zijn beperkt open, aldus de GGD.
Mensen die een afspraak hebben staan voor zondag worden door de GGD geïnformeerd.
De vaccinatielocatie in Alkmaar blijft in principe dit weekend open. Er zijn voorzieningen getroffen tegen slecht weer, aldus de GGD. Mensen die zondag toch niet willen komen, kunnen een nieuwe afspraak maken.
Met het oog op de verwachte extreme weersomstandigheden op zondag heeft GGD Noord- en Oost-Gelderland besloten om die dag de vaccinatielocaties dicht te houden. „De veiligheid van onze kwetsbare bezoekers op leeftijd en ons personeel staat voorop”, aldus de GGD.
De vaccinaties op de locaties in Doetinchem en Apeldoorn worden verzet. Mensen die een afspraak hadden in Doetinchem, kunnen daar een week later met hun afspraakbewijs van 7 februari terecht. Dat geldt ook voor de senioren die zich zondag in Apeldoorn zouden melden, aldus de GGD.
In de regio Rotterdam-Rijnmond blijven bijna alle testlocaties zondag en maandag dicht vanwege het verwachte winterse weer. Alleen de locaties bij Ahoy en Rotterdam The Hague Airport blijven open. Het vliegveld van Rotterdam is vooralsnog de enige vaccinatielocatie in de regio. Die inentingen gaan gewoon door.
De Amerikaanse strijdkrachten gaan helpen bij het vaccineren van de Amerikaanse bevolking tegen corona. Van de 1100 militairen die worden ingezet, vertrekken de eerste eenheden binnen tien dagen naar de staat Californië. Ze gaan daar assisteren bij de grote inentingscentra.
Er zijn plannen om de komende tijd in totaal 10.000 manschappen te sturen en honderd extra locaties op te zetten.
De militairen spelen een belangrijke rol bij het inenten van duizenden mensen per dag, aldus een corona-adviseur van de Amerikaanse president Biden. Ze helpen te verzekeren dat elke Amerikaan die een vaccinatie wil, ook een prik kan krijgen.
Bij de vaccinatiecampagne in de Verenigde Staten werden al tienduizenden reservisten van de Nationale Garde ingezet. Ongeveer 20.000 gardisten zijn nu nog actief.
De kapperszaken in België gaan na meer dan drie maanden vanaf 13 februari onder strikte voorwaarden weer open. „Wij zijn ons volledig bewust dat lichaamsverzorging een belangrijke rol speelt in hoe we ons voelen”, zei premier Alexander De Croo na afloop van het Overlegcomité van de zes regeringen waar werd besloten tot een klein aantal versoepelingen van de coronamaatregelen.
Volgens De Croo gaat het in België relatief goed met het onder de duim houden van het coronavirus. „Sinds december zijn we erin geslaagd de situatie redelijk stabiel te houden, hoewel er nieuwe varianten opdoken die in andere landen hebben geleid tot een forse stijging van de cijfers. Dat toont dat de regels die in ons land gelden, werken. Dat komt door het feit dat we die regels allemaal samen toepassen.”
„Maar we moeten voorzichtig blijven en hebben daarom gekozen voor een zeer voorzichtige aanpak. De andere niet-medische contactberoepen gaan daarom vanaf 1 maart open”, zei hij. De campings en vakantieparken mogen maandag weer open, de dierenparken op 13 februari, de eerste dag van de krokusvakantie. Gemeenschappelijke, bijvoorbeeld sanitaire binnenruimtes blijven dicht. Vertegenwoordigers van de betrokken sectoren reageerden opgelucht, ondanks de vele veiligheidsmaatregelen die ze moeten treffen.
België gaat daarnaast inwoners die terugkeren uit een rode zone waar het virus erg actief is vanaf 1 april strenger controleren. Ze moeten nu in quarantaine en zich twee keer laten testen, maar velen doen dat laatste niet. Minister Frank Vandenbroucke (Volksgezondheid) kondigde aan dat de gegevens van reizigers uit het buitenland die zich niet melden voor een test naar de politie worden gestuurd. „Zodat ze gesanctioneerd kunnen worden. We willen een signaal geven aan de mensen die zich wel aan de maatregelen houden. Wie de kantjes er van afloopt, zal dat niet langer ongestraft kunnen doen”, zei hij.
De huidige maatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beperken worden verlengd tot 1 april. Zo blijven de scholen open maar de restaurants en cafés dicht. Ook de avondklok blijft in stand. Op 26 februari bekijkt het Overlegcomité de ontwikkelingen opnieuw.
Advertentie
Het is na invoer van de avondklok wel iets rustiger geworden op straat, maar niet noemenswaardig meer dan het daarvoor toch al was. Dat blijkt uit waarnemingen met straatcamera’s, op drie drukke pleinen in Amsterdam. ‘Er was na negen uur toch al bijna niemand op straat’, constateert de hoofdonderzoeker aldus de Volkskrant.
In totaal heeft de avondklok een paar procent aan mensen op straat gescheeld, blijkt uit de Amsterdamse waarnemingen, van in totaal ruim zesduizend zich verplaatsende wandelaars, fietsers en andere voorbijgangers op straat. Niet omdat we ons slecht aan de avondklok houden - maar omdat veel mensen dat daarvoor onbewust ook al deden, constateren de wetenschappers in een tussentijdse analyse van hun nog lopende onderzoek. „Je kunt niet uitsluiten dat een avondklok in een andere fase van de pandemie misschien een ander effect heeft’, zegt onderzoeksleider Marie Rosenkrantz Lindegaard van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving. ‘Maar in een lockdown maakt de avondklok kennelijk weinig verschil. De mensen gingen toch al alleen naar buiten als het echt nodig was.”
De basisscholen van de organisatie Lowys Porquin in West-Brabant gaan woensdag toch open. Dat heeft de organisatie besloten na een gesprek met het ministerie van Onderwijs.
„Het was een goed gesprek met bestuur, inspectie en ministerie. Het gesprek met het bestuur heeft geleid tot een oplossing in het belang van de leerlingen. De afspraak is dat de scholen woensdag open gaan, zodat leerlingen weer fysiek onderwijs krijgen en de scholen de tijd hebben om een zorgvuldige en veilige heropening te organiseren”, laat een woordvoerster van het ministerie weten na berichtgeving van BN DeStem.
Lowys Porquin kondigde eerder deze week aan de scholen niet voor de carnavalsvakantie te openen. Die begint in West-Brabant op 15 februari.
Coronaregels zitten de komst van natuurijsbanen in Nederland dwars. Met het verwachte winterweer van komend weekend en volgende week hopen verschillende ijsclubs een natuurijsbaan in gebruik te kunnen nemen. Andere verenigingen zoals in Veenoord en in Dronten kiezen er door de hindernissen vanwege de coronamaatregelen juist voor om helemaal niet open te gaan.
IJsvereniging Nieuw-Amsterdam/Veenoord gaat komende week niet proberen een ijsvloer neer te leggen. De Drentse ijsvereniging strijdt traditiegetrouw mee om de eerste marathon op natuurijs te mogen organiseren, maar kan vanwege de avondklok in de nachten met vrieskou niet aan de slag om de baan te prepareren. „We hebben van de gemeenten geen toestemming gekregen om na de avondklok te werken. Na overleg hebben we toen besloten het niet te doen”, zegt Jan Baarslag.
Bij andere Drentse ijsverenigingen zoals in Noordlaren en Drouwen laten ze weten wel open te gaan zodra het kan, maar alleen voor leden. Op hun banen staat door de regen al een flinke laag water, die alleen nog moet bevriezen. In Veenoord hebben ze geen verharde baan en moeten ze wachten op een bevroren onderlaag waarna ze de ijsvloer laag voor laag moeten opbouwen. Daar moeten ze dan ’s nachts voor aan de slag, wat nu niet mag.
Volgens Baarslag ben je er met een ijsvloer ook nog niet. „We moeten ook rekening houden met de coronaregels en 1,5 meter afstand houden.” Hij noemt het vooral heel spijtig voor de jeugd, die hij met de schaatsbaan een opkikker had kunnen geven.
De regels rondom de avondklok worden in de gemeenten verschillend toegepast. De Doornse ijsclub heeft naar eigen zeggen van de gemeente wel vrijstelling van de avondklok gekregen om de ijsbaan klaar te maken. „Wij hopen maandagochtend open te kunnen, maar alleen voor leden en abonnementshouders en dan alleen voor de jeugd tot 17 jaar”, zegt Cees Schippers. „Met volwassenen kunnen we niet voldoen aan de 1,5 meterregels, dus dat gaat niet.”
Zorgvakbond NU’91 is blij dat ongeveer 500.000 mensen die in de langdurige zorg werken, vooraan staan om het coronavaccin van AstraZeneca te krijgen. „De keuzes van de minister kloppen, dit doet recht aan de mensen die in de frontlinie staan. Voor mensen in de zorg is het belangrijk dat hun stem wordt gehoord, dat ze dit vaccin nodig hebben om zorg te kunnen blijven geven. Er wordt geluisterd naar de beroepsgroep. Dat is een positief signaal, misschien wel het eerste in lange tijd”, laat een woordvoerder van de vakbond weten.
De Jonge maakte vrijdag bekend dat het onlangs toegelaten vaccin van AstraZeneca eerst wordt toegediend aan werknemers in de langdurige zorg. Zij krijgen voorrang, net als mensen die 60 tot en met 64 jaar oud zijn.
NU’91 sloeg een paar dagen geleden alarm omdat nieuwe groepen zorgmedewerkers langer zouden moeten wachten op hun vaccinatie. „Dat was niet uit te leggen, omdat het water echt aan de lippen staat. Mensen kunnen zorg niet meer verlenen door het hoge ziekteverzuim. Dat heeft minister De Jonge zich aangetrokken”, aldus NU’91.
De kappers in België mogen op 13 februari, pal voor Valentijnsdag, na meer dan drie maanden weer aan de slag. Andere niet-medische contactberoepen zoals schoonheidsspecialisten mogen vanaf 1 maart weer hun klanten ontvangen. De campings mogen open op 8 februari en de dierenparken op 13 februari, heeft het Overlegcomité van de zes regeringen besloten. Dat hebben ingewijden aan persbureau Belga bevestigd.
Het Comité is nog aan het vergaderen maar verschillende ministers lieten daarvoor al weten dat de kappers stilaan te essentieel worden voor het welbevinden van de bevolking. Ze zijn sinds 2 november dicht om de verspreiding van het coronavirus in België tegen te gaan. De dierentuinen heropenen op de dag dat de krokusvakantie in België begint.
Het vaccin van AstraZeneca zal in eerste instantie worden ingezet voor zowel mensen van 60 tot en met 64 jaar als werknemers in de langdurige zorg. Dat heeft coronaminister Hugo de Jonge vrijdag bekendgemaakt.
De Gezondheidsraad adviseerde donderdag het vaccin in eerste instantie alleen voor mensen van 60 tot en met 64 jaar in te zetten.
Nederland verwacht in het eerste kwartaal zo’n 1,5 miljoen vaccins van AstraZeneca te ontvangen. De Jonge denkt daarmee de mensen van 60 tot en met 64 jaar en werknemers in bijvoorbeeld de verpleeghuizen en de thuiszorg te kunnen bedienen. Deze groepen „parallel” inenten gaat wel februari en maart in beslag nemen, aldus de minister, met mogelijk een kleine uitloop in april.
Veel hangt af van de leveringen door de farmaceut. De eerste 80.000 doses kwamen vrijdag binnen, in heel februari komen er 670.000. De Jonge verwacht in maart „minstens” evenveel, maar gesprekken met AstraZeneca lopen nog om dat aantal omhoog te krijgen.
Doordat er uit een flacon niet tien maar elf doses kunnen worden gehaald, verwacht De Jonge genoeg te hebben voor de medewerkers in de langdurige zorg, iets minder dan 500.000 mensen, en de ruim één miljoen Nederlanders van 60 tot en met 64 jaar.
De Jonge vindt het belangrijk om zijn afspraak met de werknemers in de langdurige zorg na te komen. Die mensen gaan het waarschijnlijk weer zwaar krijgen tijdens de derde golf die er volgens experts aan komt. Tegelijkertijd wil hij ook de mensen van 60 tot en met 64 jaar meenemen, omdat die een groot risico lopen ernstig ziek te worden na een coronabesmetting.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is verder afgenomen, tot net boven de 2000. Ziekenhuizen behandelen momenteel 2052 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat is het laagste aantal sinds 18 december.
Op verpleegafdelingen liggen 1479 coronapatiënten, veertig minder dan op donderdag. Voor het eerst sinds 18 december komt dat aantal onder 1500 uit. Het aantal coronapatiënten op de intensive cares daalde van 602 naar 573. Dit aantal komt voor het eerst sinds tweede kerstdag onder de 600 uit.
Ziekenhuizen hebben afgelopen etmaal 188 coronapatiënten opgenomen. Volgens het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding daalt het gemiddelde aantal opnames. Of dat zo blijft, hangt af van de Britse variant. Half februari zou het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen weer kunnen gaan toenemen, en die stijging zou in elk geval tot half maart kunnen aanhouden.
De Nederlandse ziekenhuizen hebben momenteel 1988 verpleegbedden en 255 plekken op de intensive cares over, zowel voor coronapatiënten als voor mensen met andere aandoeningen. Dat betekent dat het gemiddelde ziekenhuis nog ongeveer twintig bedden beschikbaar heeft, waarvan zo’n twee ic-bedden, voor alle patiënten die binnen kunnen komen.
Vanwege de drukte in de ziekenhuizen worden nog steeds mensen verplaatst naar andere delen van het land, omdat er in hun eigen regio geen plek voor ze is. Afgelopen etmaal zijn zestien coronapatiënten overgebracht naar een andere regio, het hoogste aantal sinds 7 januari.
Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 4365 positieve coronatests geregistreerd. Dat is meer dan op woensdag en donderdag, en ook meer dan gemiddeld. In de afgelopen weken lag het aantal gevallen op vrijdagen juist wat lager dan op donderdagen.
In de laatste zeven dagen zijn 27.331 nieuwe gevallen gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op 3904 gevallen per etmaal. Dat gemiddelde daalt al een paar weken, maar ten opzichte van donderdag blijft het vrijwel gelijk. Bovendien is het aantal meldingen vrijwel gelijk aan dat van vorige week vrijdag.
Amsterdam telde de meeste nieuwe meldingen. In de hoofdstad kwamen 245 besmettingen aan het licht. In Rotterdam testten 185 inwoners positief en in Den Haag 99 mensen. Verder werden 64 gevallen geregistreerd in Eindhoven, 59 in Den Bosch en 56 in Utrecht.
Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met 60, vergelijkbaar met de dagen ervoor. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. In het Gelderse Voorst werd geregistreerd dat zes inwoners aan het virus zijn overleden. In Amsterdam, Nijkerk, Rheden kwamen er vier sterfgevallen bij en in Boxtel waren er drie meldingen van coronagerelateerde sterfgevallen.
Sinds het begin van de uitbraak, bijna een jaar geleden, zijn bijna 998.000 mensen in Nederland positief getest. Dat betekent dat in de loop van vrijdag de miljoenste Nederlander positief test, en met de dagcijfers van zaterdag komt het aantal bevestigde coronagevallen dan officieel boven 1 miljoen uit. Nederland is het 21e land in de wereld dat die grens passeert. Het werkelijke aantal besmettingen zit daar waarschijnlijk al ruim boven.
Van 14.295 mensen is bekend dat ze aan het virus zijn overleden. Het werkelijke dodental zal ook hoger liggen.
Nederlanders moeten vooral genieten van het natuurijs en het winterse weer dat voor de komende dagen wordt voorspeld, vindt premier Mark Rutte. De minister-president gaf er wel een opmerkelijke waarschuwing bij: „Val niet”, zei hij. „Doe voorzichtig. Ziekenhuizen zitten niet te wachten op botbreuken.” Zij hebben het door corona al erg druk namelijk.
Niet alleen tijdens het schaatsen, maar ook tijdens het fietsen en achter het stuur in de auto moeten mensen extra opletten, zegt Rutte na de wekelijkse ministerraad. Daar is niet uitgebreid gesproken over de volle ziekenhuizen en de gevolgen van het winterweer, zegt de premier. Het kabinet kan voor de komende dagen niet direct een oplossingen bieden.
De Hoge Gezondheidsraad (HGR) in België adviseert voorrang bij het vaccineren te geven aan 45- tot 65-jarigen met chronische longziekten, hart- en vaatziekten, neurologische aandoeningen, diabetes of kanker en mensen vanaf 18 jaar met bloedkanker en chronische lever- en nierziekten. Deze kwetsbare groepen moeten aan de beurt komen nadat de bewoners in verpleegtehuizen, zorgpersoneel en 65-plussers zijn ingeënt, vindt HGR.
Mensen die het meeste kans hebben op overlijden aan Covid-19 hebben voorrang, en daar horen volgens de raad ook 45-plussers met obesitas (BMI groter of gelijk aan 30) bij en 18- tot 65-jarigen die een transplantatie gehad hebben of daarvoor op de wachtlijst staan, met een verzwakt immuunsysteem kampen of het syndroom van Down hebben. Een trapje lager staan 45-plussers met hoge bloeddruk, aidspatiënten vanaf 18 jaar en volwassenen met zeldzame ziektes.
Na deze groepen komt de brede bevolking aan bod, waarbij leeftijd de bepalende factor is, stelt de raad, van oud naar jong.
Net als in Nederland ligt het definitieve besluit over de volgorde van vaccinatie bij de politiek. De raad wijst er nog op dat niet alleen wetenschappelijke argumenten zouden moeten meewegen ,maar ook ethische. Zo vindt de HGR dat mensen met ernstige psychische stoornissen of verstandelijke beperkingen en mensen met moeilijke toegang tot gezondheidszorg eerder aan bod moeten komen dan de zogenaamde essentiële beroepen. Dat zijn bijvoorbeeld parlementsleden, rechters, journalisten en de politie.
In de anderhalvemetersamenleving gebeurt bijna alles op afstand en vanuit huis. Schoollessen, kerkdiensten en inkopen bij niet-essentiële winkels verlopen vooral via het web. Maar hoe doen mensen die geen internet gebruiken dat?
Zo goed als alle testlocaties in de regio Rotterdam-Rijnmond zijn zondag en maandag dicht vanwege het verwachte winterse weer. Alleen de locaties bij Ahoy en Rotterdam The Hague Airport blijven open. Daar worden extra teststraten ingericht. Het vliegveld van Rotterdam is vooralsnog de enige vaccinatielocatie in de regio. Die inentingen gaan gewoon door.
Mensen die een testafspraak voor een andere locatie hadden, worden gebeld om een nieuwe afspraak in te plannen, laat de GGD Rotterdam-Rijnmond weten.
De infectiepreventie en hygiëne kan in sommige verpleeghuizen nog wel wat aandacht gebruiken, vindt de gezondheidsinspectie. In de meeste gaat het wel goed, maar bij andere instellingen zag de inspectie aan het eind van coronajaar 2020 handsieraden bij het zorgpersoneel, verkeerd gebruik van handschoenen, kleding die niet op 60 graden kan worden gewassen en bedekte onderarmen tijdens het werken.
Ook bleek niet overal reservekleding meteen voor het grijpen. Verder gebruikten de medewerkers bij meerdere instellingen hun persoonlijke beschermingsmiddelen niet volgens de richtlijnen en is in verschillende verpleeghuizen het beheer van steriele medische hulpmiddelen niet op orde als het gaat om opslag, controle op houdbaarheid. En bij veel instellingen wordt onvoldoende schoongemaakt en gedesinfecteerd, of met de verkeerde middelen.
Voorzitter van de NSWZ Shiva de Winter wijst erop dat schoolzwemmen bij de meeste gemeentes in Nederland al tijden is wegbezuinigd. Daardoor ontstaat er volgens hem „een kloof” tussen kinderen die wel les krijgen en niet.
Volgens NSWZ is in verschillende plaatsen in Nederland bekend geworden dat het schoolzwemmen maandag weer wordt opgestart. Gemeenten zouden hiertoe opdracht hebben gegeven.
Volgens de NSWZ, waarbij zo’n dertig zwemscholen zijn aangesloten, wordt hiermee „een selectie gemaakt welke kinderen mogen leren zwemmen en meer kans hebben om zwemveilig te zijn van de zomer”. Afgelopen woensdag liet de organisatie al weten een brandbrief te hebben gestuurd aan het demissionair kabinet om toestemming te krijgen zwemles te mogen geven aan kinderen tot acht jaar.
De Winter heeft een eigen zwemschool is van plan die maandag open te doen voor zwemlessen aan schoolkinderen tot 8 jaar, onder strikte veiligheidsregels. Hij heeft dat aangegeven aan de gemeente. Hij roept ook andere zwembaden op zich voor te bereiden tot heropening en dit aan de eigen gemeente te melden.
Eindhovenaar Martijn F. (19) krijgt tien weken cel, waarvan acht voorwaardelijk en een taakstraf van veertig uur. Hij gooide volgens de politierechter met stenen, stak zijn middelvinger op en schold agenten uit. „Ronduit schofterig”, zei de officier van justitie. De 18-jarige Noah S. uit Helmond heeft zestig dagen cel gekregen, waarvan 48 dagen voorwaardelijk, en een taakstraf van veertig uur. Hij gooide een parasol omver en een steen tegen een ME-bus. Hij komt op vrije voeten, omdat hij het onvoorwaardelijke deel van zijn celstraf al heeft uitgezeten.
Stanley C. hitste de groep op door zich voor de groep te plaatsen, tussen de ME en de demonstranten. Hij stond met zijn armen te zwaaien en de politie uit te dagen. Hij greep in zijn kruis richting de agenten en gooide met stenen en een fiets naar de agenten. De man heeft bekend dat hij stenen gooide.
De politierechter zei bij de uitspraak dat het „een soort oorlogssituatie” was in Eindhoven. „En u was in het begin één van de actiefste deelnemers, een voorloper.” Tegen de man was een halfjaar onvoorwaardelijk cel geëist. Vanwege persoonlijke omstandigheden legde de politierechter een deel voorwaardelijk op.
Het ging in het begin van de zondagmiddag mis in Eindhoven toen de politie het 18 Septemberplein schoonveegde, waar ongeveer driehonderd mensen deelnamen aan een verboden demonstratie. De politie werd bekogeld met stenen, vuurwerk, fietsen en verkeersborden. Bij het Centraal Station werd een auto in brand gestoken, het station werd vernield en er werden winkels geplunderd. Dat breidde zich uit tot in het centrum. Stanley C. nam niet meer deel aan de vernielingen en plunderingen. Toen was hij al opgepakt.
Eerder deze week kwamen relschoppers uit andere steden al voor verschillende rechters. De hoogste straf tot nu toe was negentig dagen cel, waarvan zestig voorwaardelijk, voor iemand die betrokken was bij rellen op het Museumplein in Amsterdam.
De Britse regering had zich beraden op de vraag of de verkiezingen wel konden doorgaan. In Engeland is momenteel nog een lockdown van kracht die verspreiding van het coronavirus moet voorkomen. Londen heeft nu besloten om lokale overheden zeker 30 miljoen pond (34 miljoen euro) extra te geven om te zorgen dat de stembusgang op 6 mei veilig kan verlopen.
In stembureaus wordt onder meer handalcohol neergezet en er worden maatregelen genomen om te zorgen dat mensen voldoende afstand houden. De regering versoepelt ook de regels voor kiezers die iemand willen machtigen om namens hen te stemmen. Ze kunnen dat ook op de verkiezingsdag nog tot het eind van de middag via een spoedprocedure regelen als ze verdachte symptomen hebben en in zelfisolatie moeten.
„Democratie mag niet worden afgeblazen vanwege Covid”, zei minister Chloe Smith, die met Covid verwees naar de ziekte die wordt veroorzaakt door het coronavirus. Niet alleen Britse kiezers gaan de komende maanden naar de stembus. In Nederland worden in maart verkiezingen gehouden voor de Tweede Kamer. Ook hier moeten stembureaus ‘coronaproof’ worden gemaakt.
Er zitten nu nog twee verdachten vast, een 23-jarige man uit Alblasserdam en een 21-jarige man uit Heiloo. Zij werkten op een callcentrum van de GGD. De raadkamer van de rechtbank in Utrecht bepaalde donderdag dat het voorarrest van de man uit Heiloo met negentig dagen wordt verlengd. De verdachte uit Alblasserdam blijft dertig dagen vastzitten.
Woensdag arresteerde de politie een 22-jarige man uit Heiloo. Donderdag volgde de arrestatie van een 21-jarige man uit Rotterdam. „We verdenken ze van een minder groot aandeel in de zaak. We zagen geen reden om ze langer in voorlopige hechtenis te houden. Ze worden daarom niet voorgeleid aan de rechter-commissaris”, aldus de woordvoerder van het OM.
Dinsdag werd een 25-jarige man uit Amstelveen aangehouden en kort daarna weer vrijgelaten. Ook deze man blijft volgens het OM verdachte.
Het aantal zittenblijvers is de afgelopen jaren al opgelopen en volgens de minister zal dat nu niet ineens weer naar beneden gaan. We moeten dan ook niet het onmogelijke vragen van leerlingen, zei de minister vrijdag voorafgaand aan de ministerraad. „Dat doen we niet van de scholen en de docenten, richting de leerlingen geldt hetzelfde. De een zal vlekkeloos door kunnen, de ander moet misschien een aantal dingen volgend jaar inhalen en een enkeling zal inderdaad een jaar over moeten doen.”
Uit onderzoek blijkt dat leerlingen veel stress ervaren, vervolgt hij. „Natuurlijk mogen we vragen dat ze hun best doen. Maar als je denkt dat alles nog dit jaar opgelost kan worden dan ga je ongekende druk op kinderen leggen. Dat lijkt me niet verantwoord.”
Sommige middelbare scholen willen het eindexamen net als vorig jaar annuleren vanwege corona. Minister Slob zal daar volgende week duidelijkheid over geven.
De Loosdrechtse, Kortenhoefse en Ankeveense Plassen zijn heel populair onder schaatsliefhebbers. De gemeente voorzien daarom een flinke toestroom van schaatsers en willen dat voorkomen. Er komen geen horecavoorzieningen bij het ijs en er worden geen extra parkeerplaatsen ingericht. Met de plaatselijke schaatsverenigingen zijn afspraken gemaakt over gecontroleerde toegang tot natuurijsbanen.
Gemeenten en politie gaan handhaven als het toch te druk wordt in het plassengebied. Afsluiten van wegen is dan een optie.
Op sommige plekken worden extra medewerkers ingezet om mensen van hun auto naar de locatie en terug te begeleiden. Buiten wordt sneeuw geruimd en zout gestrooid en er staan extra heaters. Sommige locaties bieden mensen chocolademelk, op een andere plek wordt misschien muziek geregeld en in Utrecht staan extra rolstoelen klaar voor mensen die slecht ter been zijn. Sommige straten gaan iets later open, of ze zijn juist iets langer open zodat ze afspraken meer kunnen spreiden.
De plannen kunnen wel veranderen, benadrukt de GGD-koepel. „Mocht er code rood komen, wordt het misschien een ander verhaal. Maar het uitgangspunt is dat de locaties zo veel mogelijk openblijven.”
Zaterdag komt de eerste levering van 249.600 doses van farmaceut AstraZeneca binnen. Dit middel is niet voldoende getest op ouderen, waardoor Italië het alleen gebruikt voor mensen jonger dan 55 jaar oud.
De vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna worden nu al gebruikt om mensen boven de 80 jaar oud te vaccineren.
Italië heeft ruim 60 miljoen inwoners. Het virus is sinds het begin van de uitbraak bij ruim 2,5 miljoen mensen vastgesteld. Zeker 90.241 mensen zijn eraan overleden.
Volgens de jongste gegevens van gezondheidsinstituut Sciensano is in de laatste twee weken van januari 16 procent van de coronabesmettingen veroorzaakt door de Britse variant. Die veel besmettelijkere mutant is in België nog wel in opkomst, maar de toename lijkt te vertragen in vergelijking met de eerste weken van het jaar, aldus Van Gucht.
De viroloog noemt het „indrukwekkend” dat België erin is geslaagd de coronacijfers de afgelopen maanden stabiel te houden, terwijl die in andere landen de hoogte in schoten. „Dit vroeg een enorme inspanning en solidariteit waar we terecht trots op mogen zijn.”
Vrijdagmiddag komt het Overlegcomité van de zes regeringen opnieuw bijeen. Mogelijk besluit het dat de kapperszaken vanaf 13 februari weer open mogen. Ook over de eventuele heropening van vakantieparken en dierentuinen wordt gesproken.
In totaal levert Sinopharm genoeg inentingen om 1,75 miljoen mensen te vaccineren tegen het coronavirus. Orbán zei eerder nog dat hij het liefst wordt ingeënt met dit middel, volgens hem is het het beste vaccin.
Hongarije is het enige land binnen de Europese Unie dat andere vaccins toelaat dan de door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) goedgekeurde vaccins.
Premier Orbán zei dat volgende week mogelijk al mensen worden ingeënt met het Russische Spoetnik-V. De Hongaarse toezichthouder heeft al groen licht gegeven voor het gebruik van dat middel.
De basisscholen gaan maandag open, maar het sneltesten op scholen is over drie maanden pas landelijk geregeld. Toen het kabinet de heropening van de basisscholen aankondigde, benadrukte minister Slob juist dat sneltesten ervoor moeten zorgen dat leraren weer snel aan het werk kunnen als zij klachten krijgen, of als uit bron- en contactonderzoek blijkt dat ze in de buurt van een besmet persoon zijn geweest.
Het klopt dat het organiseren van voldoende sneltesten op basisscholen „enige tijd gaat duren”, aldus Slob vrijdag. Volgende week wordt op de eerste locaties begonnen en in mei moet het landelijk geregeld zijn, zo is „de inzet” van het kabinet. „Maar we hopen natuurlijk dat het sneller kan.” Daarnaast kunnen leraren gebruikmaken van de voorrangsregeling bij teststraten, benadrukt de minister.
Coronaminister De Jonge snapt sowieso niet zo goed waar leraren zich druk over maken. „Bij teststraten hebben leraren voorrang. Ze kunnen daar binnen een dag een test doen en de uitslag ontvangen. Dat is geregeld.” Bovendien is nog niet duidelijk of sneltesten wel werken bij mensen zonder klachten, aldus de minister.
„Wij kunnen het ons goed voorstellen dat mensen afhaken als je ziet wat voor weer het wordt. Zaterdag wordt de eerste ijzel al verwacht. Het is dan tricky voor mensen op die leeftijd om op locatie een prik te gaan halen.”
De ANBO pleit er dan ook voor dat de GGD per priklocatie gaat kijken of het verantwoord is om oudere mensen te ontvangen onder winterse omstandigheden.
Donderdag sprak de bond ook al verbazing erover uit dat eerder deze week 90-plussers in Alkmaar bijna een half uur in de kou en regen stonden te wachten voor een vaccinatietent.
De verwachting is dat de temperatuur in het noorden van het land zaterdagmiddag onder het vriespunt duikt. Later op de dag en in de nacht gaat het sneeuwen.
Voor zaterdagavond geldt code geel.
De ANBO vindt dat het snel anders moet met het vaccinatiesysteem van de oudsten. De bond vindt het „ridicuul” dat deze senioren op pad moeten om de vaccinatie te halen. Prikpersoneel zou naar de ouderen toe moeten gaan om ze te vaccineren.
„De GGD doet z’n uiterste best en heeft de beste intenties. Maar zoals het nu geregeld is, is het een ramp”, aldus de zegsman.
De afname in de fabrieksorders bedroeg 1,9 procent. Het gaat om de eerste daling na zeven maanden van stijging. Economen hadden in doorsnee al rekening gehouden met een daling, maar niet met zo’n sterke terugval. In november stegen de fabrieksorders nog met een bijgestelde 2,7 procent.
Vooral uit omringende landen kregen Duitse industriebedrijven minder bestellingen binnen. Ook was de binnenlandse vraag zwak. Nieuwe bestellingen van buiten de eurozone namen juist licht toe. De fabrieksorders lagen in december nog wel zo’n 6 procent boven het niveau van voor de crisis.
De Duitse industrie kreeg al heel vroeg in de coronacrisis klappen toen orders vanuit China wegvielen. Daarna is de sector relatief goed door de coronacrisis in Europa gekomen, geven de deskundigen bij ING aan. Ze wijzen erop dat de afname in december een tijdelijke adempauze kan betekenen, maar het kan ook serieuzer zijn. „Met de onderbreking van het Chinese Nieuwjaar en de aanhoudende lockdowns bij veel belangrijke handelspartners lijken tegenslagen voor de industrie moeilijk te vermijden”, aldus de economen.
„Ga niet de weg op als dat niet hoeft. Zeker mensen zonder winterbanden op de auto”, benadrukt de bewindsvrouw. „Maar ook te voet. Zorg voor schoenen met een stevig profiel.”
Bij Rijkswaterstaat zijn „alle draaiboeken uit de kast gehaald” en zijn er 1200 mensen die ingezet kunnen worden. „Er zijn 546 strooiwagens, in twee uur tijd kunnen we 10.000 kilometer weg strooien. Alles is helemaal in paraatheid.”
Van Nieuwenhuizens ministerie bemoeit zich niet direct met de bereikbaarheid van de coronateststraten of de plekken waar vaccins worden gezet. Die locaties „liggen op gemeentegrond”, zegt ze. „Ook daar wordt met man en macht gewerkt om wegen zo goed mogelijk begaanbaar te houden, en ik ga ervan uit dat juist wegen van en naar teststraten extra in de gaten worden houden.” Wel staat Rijkswaterstaat paraat om gemeenten bij te staan, mochten die daar om vragen.
„Aan de ene kant zijn er zorgmedewerkers in de langdurige zorg die al een tijdje op vaccinatie wachten”, aldus De Jonge. „Ik heb ook met hen afgesproken dat AstraZeneca voor hen een geschikt vaccin zou zijn. Aan de andere kant is er een advies van de Gezondheidsraad” dat ervoor pleit eerst mensen van 60 tot 64 jaar ermee in te enten, om die groep sneller te beschermen tegen het virus.
„Ik heb dus een afspraak met de langdurige zorg, en een advies van de Gezondheidsraad. Ik vind beide van groot belang, daar moet ik uit zien te komen.” De minister „hoopt” vrijdag een knoop door te hakken.
Het kabinet hoopte de vaccinatiecampagne flink te kunnen versnellen met het vaccin van AstraZeneca, waarvan miljoenen doses werden verwacht. Vorige maand kwam de farmaceut echter met de teleurstellende boodschap dat er in het eerste kwartaal 60 procent minder kan worden geleverd aan de Europese Unie. Dat werd deze week iets bijgesteld, naar 50 procent van de eerder afgesproken 80 miljoen doses.
De kinderartsen hielden over de maanden oktober, november en december een naar eigen zeggen representatief onderzoek onder 260 kinderen met verschillende achtergronden en uit het hele land, die met hun ouders vragenlijsten invulden. Kinderarts Anita Vreugdenhil pleit op basis van de resultaten voor een landelijke aanpak om de leefstijl van kinderen te verbeteren: een ‘Deltaplan Jong & Gezond’.
Vreugdenhil en haar collega’s doen al vanaf de lockdown in maart 2020 onderzoek naar de leefstijl van kinderen. In september zagen ze al dat „een groot deel” van de kinderen sinds de coronapandemie ongezonder is gaan leven en zwaarder werd, bijvoorbeeld ook door het eten van meer ongezonde snacks.
Bijna de helft van de kinderen zegt ook korter te slapen dan voor de coronacrisis. Eén op de drie zit meer voor het scherm dan voor de pandemie. Vreugdenhil is erg bezorgd: „Overgewicht op jonge leeftijd verhoogt het risico op diabetes, hart- en vaatziekten en leververvetting.”
Maar het is niet alleen kommer en kwel. Bijna 40 procent zegt juist meer te zijn gaan bewegen, één op de vijf eet meer fruit, één op de drie drinkt meer water en een deel van de kinderen is minder ongezonde snacks gaan eten dan voor de coronacrisis.
„Het huidige eet- en leefgedrag van kinderen heeft nu al bijna een jaar kunnen inslijten. Dat lost niet vanzelf op”, zegt Vreugdenhil.”Daarom moeten we nu in actie komen en aan de slag gaan met een integrale aanpak van dit probleem. Zorginstanties, scholen, sportaanbieders, gemeenten, voedingsdeskundigen en wijkteams moeten hun krachten bundelen en op landelijk en regionaal niveau samenwerken om onze kinderen zo gezond mogelijk uit deze pandemie te krijgen.”
Pfizer was vorig jaar het eerste bedrijf dat probeerde een vaccin goedgekeurd te krijgen in India. Dat land gaf in januari groen licht voor het gebruik van twee goedkopere middelen. Het gaat om vaccins van AstraZeneca en het Indiase Bharat Biotech. Beide organisaties hadden hun aanvraag pas na Pfizer neergelegd bij de Indiase autoriteiten.
De Amerikaanse farmaceut laat persbureau Reuters nu weten dat zijn aanvraag voorlopig is ingetrokken. Het bedrijf benadrukt dat het later wel een nieuwe poging kan doen om het middel goedgekeurd te krijgen. Dan wordt ook aanvullende informatie aangeleverd bij de toezichthouder. Die zou eerder hebben aangedrongen op een proef met lokale deelnemers om te kijken hoe werkzaam en veilig het vaccin is bij Indiërs.
Het totale aantal besmettingen in Duitsland komt daarmee op 2.264.909. Het aantal nieuwe besmettingen liep sinds het begin van de week steeds verder op, maar is nu dus weer gedaald. Maandag ging het bijvoorbeeld nog om ruim 5600.
In het afgelopen etmaal zijn daarnaast 855 coronadoden bij het RKI gemeld. Het longvirus heeft in totaal al zeker 60.597 levens in Duitsland geëist.
De internationale organisatie zet in op deze grootschalige hulpverlening omdat tot nu toe 70 procent van alle vaccins geleverd is aan de vijftig rijkste landen in de wereld. De vijftig armste landen ter wereld ontvingen nog geen 0,1 procent van alle vaccins, aldus de hulporganisatie. „Het is ons plan om te zorgen dat de vaccins niet alleen de hoofdsteden van landen bereiken, maar dat ook kwetsbare mensen, die in risicogebieden of afgelegen gebieden wonen, dezelfde bescherming krijgen”, zegt Marieke van Schaik, directeur van het Nederlandse Rode Kruis.
Het Rode Kruis staat al in 66 landen klaar om met de hulpverlening te starten. In tientallen andere landen zijn de gesprekken met overheden hierover in volle gang. Het Rode Kruis hoopt dat de armere landen alsnog snel vaccins krijgen, bijvoorbeeld via het internationale Covax-programma, zodat er ook daadwerkelijk kan worden geholpen. De organisatie gaat daarnaast ook helpen bij de strijd tegen desinformatie over vaccins.
Het Rode Kruis waarschuwt voor de ongelijkheid bij het vaccineren. „Dit is verontrustend en oneerlijk, maar het kan er bovendien voor zorgen dat deze pandemie nog langer voortduurt of wordt verergerd”, vindt Jagan Chapagain, hoofd van het Internationale Rode Kruis. Het Rode Kruis vreest dat het Covid-19-virus zal blijven circuleren en muteren als grote delen van de wereld niet gevaccineerd worden. Dit kan leiden tot het ontstaan van nieuwe mutaties van het virus, waardoor het virus mensen kan infecteren die al zijn gevaccineerd.
Bijna de helft van de werkenden geeft bovendien aan dat het ziekteverzuim op hun werk toeneemt. Een kwart van de ondervraagden zou liever thuis werken vanwege het risico op een coronabesmetting.
„Dit zijn zorgelijke uitkomsten”, aldus Piet Fortuin, voorzitter van CNV. „Het is onbestaanbaar dat we al tien maanden in deze crisis zitten, maar miljoenen Nederlanders zich nog steeds onveilig voelen op het werk. De buschauffeurs, productiemedewerkers, zorgpersoneel, supermarktmedewerkers, pakketbezorgers, beveiligers. Dag in dag uit staan ze klaar om Nederland door de crisis te helpen. Zij kunnen niet veilig thuiswerken maar lopen door hun werk een verhoogd risico op besmetting.”
CNV ziet graag dat de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) vaker onaangekondigd gaat controleren op veiligheid op de werkplaats. „Als de veiligheid niet op orde is, volgt er een boete”, pleit Fortuin. CNV roept bovendien werknemers die zich onveilig voelen op de werkvloer zo veel mogelijk op om zich te melden bij de Inspectie SZW.
Het blijkt te gaan om een inwoner van Curaçao die niet heeft gereisd in de afgelopen periode. Maar hij is wel in contact geweest met iemand die onlangs uit Nederland is gekomen en positief op Covid-19 heeft getest.
Nadat onlangs bekend werd dat op Aruba de Britse variant was geregistreerd, heeft Curaçao veel testen naar het RIVM gestuurd. Ook Sint Maarten heeft dat gedaan. Op dat eiland zijn nog geen nieuwe varianten ontdekt.
Het Epidemiologische Team op Curaçao laat weten nader onderzoek te blijven doen en ook meer testen naar Nederland te sturen om er zo zeker van te zijn of er meer besmettingen met de Britse variant op het eiland zijn. Vrijdagmiddag (lokale tijd) zal de overheid de bevolking verder informeren over de ontwikkelingen en wordt ook duidelijk een aanscherping van de coronamaatregelen nodig is.
Curaçao kent momenteel maar weinig nieuwe coronabesmettingen. De geldende maatregelen, waaronder een avondklok tussen 23.00 uur en 04.30 uur, zijn deze week echter wel verlengd. Dat was een direct gevolg van de ontdekking van de Britse variant op Aruba. Er zijn ook direct strengere maatregelen ingesteld voor het reisverkeer tussen Aruba en Curaçao.
RIVM-directeur Jaap van Dissel gaf donderdag in de Tweede Kamer aan dat er weinig of geen ruimte is voor versoepelingen. En ook voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) zei deze week al dat het heel verstandig zou zijn om de avondklok te verlengen.
Er lijkt een nieuwe, derde golf van besmettingen aan te komen door de veel besmettelijkere Britse variant van het virus. Het kabinet maakte daarom dinsdagavond bekend dat de huidige lockdown wordt voortgezet tot 2 maart. Er komt wel een kleine versoepeling voor de detailhandel en de basisscholen mogen weer open.
Premier Mark Rutte wil de avondklok liever niet verlengen, maar hij „kan niet 100 procent garantie geven dat zo’n voorstel er niet komt”. De avondklok werd op 23 januari ingevoerd. Pas na twee weken is het effect ervan zichtbaar.
Het kabinet bespreekt het OMT-advies zondag in het Catshuis. Daarna neemt de ministerraad volgende week een besluit. De inhoud van het OMT-advies lekt altijd vroegtijdig uit.
Volgens de Algemene Vereniging Schoolleiders duurt het inrichten van sneltesten voor leraren veel te lang. „Mei is te laat, als de sneltesten er zijn dan moeten we ze sneller gebruiken”, zegt een woordvoerder. Ook de PO-raad, de bond voor scholen in het primair onderwijs, en vakbond CNV menen dat het invoeren van testen sneller moet. CNV meldt dat partijen in het onderwijs maandag weer in gesprek gaan met het kabinet, onder meer over testen.
De vakbonden krijgen bijval van OMT-lid Marc Bonten, die met enige frustratie naar het Nederlandse testbeleid kijkt. „De scholen gaan open maar wij zijn nog steeds pilots aan het uitvoeren. Ik begrijp niet dat het frequent testen van leraren maanden op zich moet laten wachten”, zegt de hoogleraar moleculaire epidemiologie (UMC Utrecht).
Remdesivir was een van de eerste geneesmiddelen die in de Verenigde Staten via een spoedprocedure werd goedgekeurd voor de behandeling van Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Het wordt onder andere toegediend aan ernstig zieke patiënten met ademhalingsproblemen. De voormalige president Donald Trump van de VS kreeg ook remdesivir toegediend na zijn besmetting met het coronavirus.
De WHO bracht tegen het einde van november een negatief advies over remdesivir uit. Een groep van internationale experts zei geen bewijs te hebben gevonden dat het middel de overlevings- of genezingskansen van Covid-19-patiënten vergroot.
Ondanks dit oordeel wordt het middel nog veel gebruikt. Volgens Gilead krijgt op dit moment de helft van alle coronapatiënten die in Amerikaanse ziekenhuizen worden opgenomen remdesivir, zo staat in de kwartaalupdate van het bedrijf. Tegelijkertijd is het volgens het bedrijf erg onzeker hoe de verkopen van het middel zich in 2021 zullen ontwikkelen, dus doet de beursgenoteerde farmaceut daar geen uitspraken over.
De totale opbrengsten van Gilead stegen in het vierde kwartaal met 26 procent op jaarbasis tot 7,5 miljard dollar. Voor die groei moest het bedrijf het alleen van remdesivir hebben. Andere belangrijke medicijnen van het bedrijf tegen hiv en hepatitis C werden juist minder vaak verkocht, doordat tijdens pandemie veel reguliere zorg werd uitgesteld. Daarnaast verliepen de patenten op andere medicijnen, waardoor het bedrijf niet langer het alleenrecht had om deze te maken.
De winst van het bedrijf daalde 42 procent tot 1,5 miljard dollar. Dat kwam onder andere doordat het belang van Gilead in de Belgisch-Nederlandse biotechbedrijf Galapagos veel minder waard was geworden.
Het CBS heeft hiervoor doodsoorzaakverklaringen van artsen geanalyseerd. Daardoor komen ook door corona veroorzaakte sterfgevallen in beeld die niet bekend zijn bij het RIVM, dat zich baseert op GGD-meldingen. Dat komt onder meer omdat GGD’en deze sterfgevallen niet altijd doorgeven aan het RIVM, ook omdat dit niet verplicht is. Bovendien kunnen artsen soms op basis van het klinisch beeld vaststellen dat iemand is overleden aan het nieuwe coronavirus, terwijl het RIVM alleen bijhoudt hoeveel mensen zijn overleden die positief zijn getest.
De artsen hebben van 21 september tot en met 1 november bij 2335 mensen vastgesteld dat ze zijn overleden aan Covid-19. In nog eens 147 gevallen vermoedden zij dat dit de oorzaak was. Net als tijdens de eerste golf is de sterftepiek in deze periode volledig toe te schrijven aan het nieuwe coronavirus.
Ook tijdens de tweede golf maakt het nieuwe coronavirus met name veel slachtoffers onder ouderen en kwetsbaren. Dat laatste meet het CBS af aan het opvallend hoge aantal langdurige zorggebruikers dat is komen te overlijden. Ook het patroon dat relatief meer mannen dan vrouwen aan Covid-19 overlijden lijkt zich te herhalen.
Socioloog Tanja Traag van het CBS ziet „nog geen duidelijke aanwijzing” dat mensen opvallend meer of juist minder overlijden aan andere ziektes of doodsoorzaken. Wel is het aantal mensen dat is overleden aan ziekten aan de ademhalingsorganen van maart tot november met 16 procent gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Dat kan er volgens Traag mogelijk op wijzen dat mensen die onder normale omstandigheden waren overleden aan een longziekte nu zijn gestorven aan Covid-19, omdat zij daar extra vatbaar voor zijn. Maar dat staat niet vast. Daar moeten de cijfers over heel 2020 dieper voor worden geanalyseerd, aldus Traag. Dat kan pas over enkele maanden.
Ook wat betreft dodelijke verkeersongevallen, zelfdodingen en moord en doodslag ziet het CBS geen opvallende verschuivingen. Wel zijn relatief veel mensen overleden omdat ze zijn gestruikeld of op een andere manier gevallen. Een mogelijke oorzaak is dat ouderen vanwege corona wegbleven van verzorgingshuizen en daardoor thuis ten val kwamen. Maar ook dat is volgens Traag nu niet vast te stellen.
Of er minder mensen zijn overleden aan griep, valt niet uit deze cijfers te halen. Influenza is namelijk niet zoals Covid-19 een meldplichtige ziekte. Dat betekent dat artsen niet verplicht zijn om te onderzoeken of iemand is overleden aan griep. Wel is bekend dat er deze winter nog geen griepepidemie is geweest.
De statistici hebben ook bekendgemaakt dat vorige week naar schatting 3750 mensen zijn overleden. Dat zijn er 300 meer dan normaal is voor de periode van het jaar.
Janssen meldde vorige week op basis van proeven dat hun coronavaccin 66 procent bescherming tegen het coronavirus biedt. Dat is lager dan bij andere middelen. De al goedgekeurde vaccins van Pfizer/BioNTech en van Moderna bieden volgens proeven ongeveer 90 procent bescherming.
Het adviescomité van de FDA heeft 26 februari een vergadering ingepland om de mogelijke goedkeuring van het Janssen-vaccin te bespreken. Na goedkeuring kan de levering van de vaccins direct beginnen, zegt wetenschappelijk directeur Paul Stoffels van Johnson & Johnson. De Verenigde Staten sloten in augustus een contract voor de levering van 100 miljoen doses van het Janssen-vaccin.
Ook de Europese Unie heeft een akkoord over de levering van 200 miljoen doses van het vaccin zodra het middel bewezen veilig en effectief is tegen Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Ruim 11 miljoen van die doses zijn door Nederland besteld. Johnson & Johnson verwacht in de „komende weken” een vergunning voor het gebruik van het vaccin aan te vragen bij het Europees Geneesmiddelenbureau EMA.
Hoewel het coronavaccin van Janssen over het algeheel minder bescherming biedt dan de vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna, biedt het middel volgens Johnson & Johnson wel volledige bescherming tegen ziekenhuisopnames of sterfte als gevolg van Covid-19. Daarnaast heeft het middel van Nederlandse makelij als voordeel dat slechts één inenting genoeg is voor de bescherming. Voor vaccinatie met de vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca moeten twee prikken worden gezet.
„We moeten heel simpel zeggen: we gaan dit nu niet doen”, zegt Luc Winants (CDA), burgemeester van Venray en de burgemeesters van Medemblik, Echt-Susteren, Zevenaar en Ede sluiten zich daarbij aan. „Als het ministerie nu aan alle burgemeesters zou vragen of zij het een goed idee vinden de verkiezingen te laten doorgaan, denk ik dat je uitkomt op fiftyfifty”, citeert de krant Frank Streng (Medemblik, VVD). Burgemeesters zijn verantwoordelijk voor de organisatie van de uitvoering van de verkiezingen.
Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken zei woensdag dat „een kleine minderheid” van gemeenten nog niet klaar is voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen. Dat betekent dat in die gemeenten nog niet voldoende stembureaus of stembureauleden zijn gevonden.
Veel locaties zijn dit jaar vanwege de coronamaatregelen niet geschikt als stembureau. Zo moeten stembureaus zo ingericht kunnen worden dat kiezers en stembureauleden allemaal 1,5 meter afstand van elkaar kunnen houden. Al eerder gaven sommige gemeenten aan het lastig te vinden om de verkiezingen dit jaar binnen alle maatregelen te organiseren. Grofweg een kwart van de gemeenten heeft bovendien nog niet genoeg stembureauleden gevonden, meldde de minister vorige week. Gemeenten die nog niet voldoende stembureaus of stembureauleden op het oog hebben, kunnen hulp krijgen van het ministerie, aldus Ollongren al eerder.
De burgemeesters willen dat het kabinet het Outbreak Management Team vraagt om te adviseren of de verkiezingen niet beter kunnen worden uitgesteld. Winants: „Eerlijk gezegd: ik weet het antwoord al”.
Daar is het laatste woord absoluut nog niet over gesproken. Het is daarom veel te vroeg voor een vaccinatiebewijs. Je kunt daar pas in april/mei mee gaan experimenteren.”
De Gezondheidsraad schreef donderdag in een advies aan de minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid dat instellingen en bedrijven volgens de wet in principe de vrijheid hebben om een vaccinatiebewijs te vragen bij de toegang tot voorzieningen. Het gaat om bijvoorbeeld zorginstellingen, scholen, horecabedrijven en organisatoren van evenementen.
Volgens Kaptein zal de impact van het vaccineren in het tweede kwartaal zichtbaar worden. „We gaan de hoeveelheid vaccins enorm opschalen. In het 2e kwartaal gaan we 8 miljoen dosis leveren. In het derde kwartaal komt daar nog een zelfde hoeveelheid bovenop. Het virus haalt rare streken uit. Maar met een derde prik kunnen ook tegen mutaties anti-lichamen worden aangemaakt.”
Demissionair onderwijsminister Arie Slob zei woensdag nog dat het niet de bedoeling is dat basisscholen alleen aan halve klassen fysiek lesgeven, als ze vanaf volgende week weer opengaan. Verschillende scholen maken zich zorgen of het heropenen wel veilig is en overwegen het opsplitsen van klassen. Maar de demissionair onderwijsminister Arie Slob benadrukte dat „alle scholen voor alle leerlingen” open moeten.
Het Haagse bestuur SCOH zegt „het belangrijk te vinden dat onze scholen opengaan op een manier die veilig, verantwoord en uitvoerbaar is”. Ook stelt de school „de regels en richtlijnen van het RIVM en de PO-Raad” te volgen.
Ook in Rotterdam hebben schoolbesturen gezegd graag de vrijheid te willen krijgen om basisschoolleerlingen volgende week maar de helft van de tijd fysiek naar school te laten gaan. „We willen dolgraag weer open, maar het moet wel uitvoerbaar, veilig en verantwoord gaan”, zei bestuursvoorzitter Diane Middelkoop van de Rotterdamse scholenkoepel PCBO. „We hebben niet alleen de zorg voor kinderen, maar ook voor onze leerkrachten. Sommige leerkrachten zijn ziek of angstig, anderen verlenen mantelzorg en maken zich zorgen. En er is de dreiging van de Britse variant”, schetst Middelkoop de situatie. „We hebben even de tijd nodig om ons goed voor te bereiden om veilig open te kunnen gaan.”
Woensdag werd ook bekend dat een aantal basisscholen van de scholenkoepel Lowys Porquin in West-Brabant maandag niet open gaat. Volgens de organisatie is het niet mogelijk om dit op een veilige en verantwoorde manier te doen. Premier Mark Rutte zei donderdag tijdens een Kamerdebat over de coronacrisis dat basisscholen die maandag nog niet opengaan, niet direct een boete krijgen van de Inspectie van het Onderwijs, maar het is niet zo dat scholen dicht mogen blijven, stelde hij. „Er is wel gewoon een onderwijsplicht en de scholen moeten op een gegeven moment wel open.”
Advertentie