Beide partijen verschillen fors van mening over de vraag in hoeverre de wet ertoe leidt dat de wetgevende macht, in dit geval de Tweede Kamer, gaat dicteren welke straffen er zoal door de rechtsprekende macht mogen worden opgelegd.

Het wetsvoorstel richt zich op een speciale categorie van misdrijven, namelijk geweld en poging tot geweld tegen hulpverleners. Cijfers laten zien dat alles wat daaronder is te scharen in Nederland globaal genomen in zo’n 3 procent van de gevallen met alleen een taakstraf wordt afgedaan.

De ministers Dekker (Rechtsbescherming) en Grapperhaus (Justitie) zien daarin voldoende reden de wet te wijzigen. Als de Tweede Kamer en de Senaat dat beide steunen, is zo’n ‘kale’ taakstraf voor dergelijke feiten binnenkort passé.

Een krachtig argument om over dit alles de schouders op te halen, is dat Dekker en Grapperhaus met het optuigen van deze wet op de keper beschouwd niet meer laten zien dan een fraai staaltje symboolpolitiek. Niet alleen een taakstraf betekent namelijk niet: dus voortaan altijd gevangenisstraf. Om maar wat te noemen, de mogelijkheid van een combinatie van een taakstraf met een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van een tot drie dagen blijft gewoon bestaan. Verrekend met het voorarrest betekent dat per saldo dat de veroordeelde alsnog alleen een taakstraf krijgt.

Het ligt zelfs nog genuanceerder, nog ruimer. De wet blijft ook ruimte bieden aan het rechterlijk pardon: wel een schuldigverklaring, maar –bijvoorbeeld vanwege persoonlijke omstandigheden– geen straf.

Daarmee lijkt deze discussie maar ten dele te gaan over de vraag of de wetgever te veel op de stoel van de rechter dreigt te gaan zitten. Ook de angst dat deze wet hetzelfde effect zal hebben als de anti-fraudewetten die leidden tot de toeslagenaffaire is ongegrond: de rechter wordt hier echt niet heel rigide één kant opgestuurd.

Moet al het ongemak over de wet waarvan een deel van de Tweede Kamer nu blijk geeft dan maar worden weggewuifd? Dat is nog maar de vraag. Wat knaagt, is dat in het debat niet geheel duidelijk werd wat er in deze kabinetsperiode nog meer is gedaan om geweld tegen hulpverleners te voorkomen, dan wel effectiever te bestrijden. Zijn er voldoende gespecialiseerde officieren van justitie? Pakt het OM deze zaken met voorrang op?

Het zou goed zijn als de bewindslieden de Tweede Kamer hier alsnog helderheid over verschaffen. Symboolpolitiek bedrijven, is niet verboden, maar het voegt alleen iets toe als de rest van het beleid ook op orde is.