Wat is er aan de hand?

Sinds het afgelopen weekend ligt JFVD, de jongerentak van Forum voor Democratie, opnieuw onder vuur. Diverse leden gaven op social media blijk van nazisympathieën. Eerdere onthullingen dateren van april. Toen kwamen er opruiende teksten naar buiten, zoals bijvoorbeeld ”tot ziens”, in combinatie met een foto van de Noorse rechtsextremistische terrorist Anders Breivik. Of een foto van een strop in een boom, met daarbij de tekst: „We kunnen wel een heel bos aanplanten.” Die kreten sloegen op FVD’ers die waren overgestapt naar de partij van mede-Forumoprichter Henk Otten, die na onenigheid uit Forum werd gezet.

Hoe breed is dit gedachtegoed in JFVD verspreid?

Pijnlijk is vooral dat JFVD-voorzitter Freek Jansen keer op keer negatief in beeld is. Zijn vorige werkgever, de gemeente Westland, beschuldigde hem in een ontslagzaak van het uitdragen van neonazistische sympathieën. Bekend is ook zijn speech van juni 2019 op het jaarlijkse JFVD-congres. Daarin betoogde hij dat er „overheersingsdrang” nodig was om de beschaving van de ondergang te redden. De JFVD vormde volgens hem een voorhoede, die klaar was voor het eerste en laatste gevecht.

Sportende JFVD’ers posten tijdens een kampweekend in juli 2019 foto’s van zichzelf, met onderschriften die verwezen naar een nazipropagandafilm, zo blijkt uit een recente biografie over Baudet. Bij het kampvuur werd Baudet verheerlijkt in het lied Mijn Kapitein, gezongen op de melodie van het geuzenlied Merck toch hoe sterk. Gaandeweg ging het lied over in de tekst: ”Voor verraders is geen plaats, laat ons de messen slijpen”.

Wat vindt Baudet van de ophef?

Zaterdag ging hij ermee akkoord dat de JFVD de kwestie wilde laten onderzoeken door een interne commissie. Diverse prominenten, onder wie de FVD-senatoren Nanninga, Beukering en Van Pareren, namen daar geen genoegen mee. Zij waren zo ontstemd over onder meer de antisemitische uitingen van de FVD-jongeren dat ze een nucleaire optie op tafel legden: de huidige JFVD moet worden ontbonden. Het JFVD-bestuur besloot daarop tijdelijk terug te treden.

Hoe loopt dit af?

Complicerende factor voor Baudet is dat JFVD op allerlei manieren is verweven met de moederpartij. Zo is Jansen beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie, én kandidaat-Kamerlid. Hij geldt als vertrouweling van Baudet, dus hem wegsturen komt voor de partijleider neer op gezichtsverlies. Volgens bronnen heeft Baudet zijn positie zelfs expliciet gekoppeld aan die van Jansen.

Duidelijk is ook dat er binnen het partijkader al langer twijfels leven over het leiderschap van Baudet. Hij kreeg eerder stevige verwijten vanwege zijn sympathie voor coronavirusontkenners zoals Willem Engel. Toonaangevende FVD’ers als Nanninga willen een partijleider die ondubbelzinnig voor zetelwinst gaat, niet iemand die zich voortdurend verliest in filosofische beschouwingen en voor ophef zorgt.

Grote vraag is dus of Baudet genoeg vertrouwen krijgt om deze kwestie naar eigen inzicht af te handelen. Het zal voor ontevreden leden echter nog knap lastig worden om zich met de afwikkeling te bemoeien. Zij hebben gelet op de statuten amper zeggenschap. Nog meer potentiële conflictstof, dus.